ماء معین
برخی بزرگان، «ماء معین»1را از القاب حضرت مهدی (علیه السّلام) شمرده اند.
به هر سو که نظر افکنیم و نشانه¬ای از حیات و زندگانی بیابیم، آب، اساس و پایه¬ی آن است.
اگر انسان زنده است و حرکت می¬کند، اگر گیاهی می¬روید و طراوتی دارد و هر جنبنده هر کجا بخزد به یمن و برکت آب است که خدای بخشنده ارزانی داشته، اما با این همه سود بسیار و این همه زیبایی¬هایی که آب می آفریند، ارزش و جایگاه واقعی آن برای اغلب مردم پوشیده و پنهان است. آن زمان که آسمان بخل ورزد و نزول این خیر فراگیر و پر فایده از آسمان باز ماند و جوشش آن از اعماق خاک بازایستد، طبیعت بوی مرگ و خشکی به خود می گیرد و چرخه¬ی حیات به کندی گراید یا از حرکت بازایستد و در این هنگامه، انسان به خویشتن آید و نقش آب در زندگی جلوه گر شود، این سرمایه و شالوده¬ی حیات، جایگاه از دست رفته خود را در طبیعت بازیابد.
چهارده نور منزِّه و پاک، نبی اکرم، امیرالمؤمنین علی، و فاطمه¬ی زهرا و فرزندان معصوم ایشان (علیهم السّلام)منبع و اساس حیات و زندگانی¬اند. آنان اقیانوس بی¬کران علوم و معارف الهی¬اند که در بستر جامعه به آرامی به حرکت درآیند، پاک و زلال، با وقار و آرام، با منظره¬ای زیبا و دل نشین که همه از آن ها بهره گیرند. هر کجا قدم گذارند، حیات و سرسبزی به ارمغان آورند و استعدادهای نهفته و مرده را از درون جامعه و اعماق دل¬ها شکفته و بارور کنند، همان گونه که در برخی روایات، امامان معصوم (علیهم السّلام)به آب، مانند گشته اند و «ماء» - آب – در آیات را به آنان تأویل نموده¬اند.
امام باقر (علیه السّلام) در تفسیر آیه¬ی شریف «وَ یُنَزِّلُ عَلَیکُم مِّنَ السَّمَاءِ مَاءً لِّیُطَهِّرَکُم بِهِ»2فرمود:
منظور از «ماء»، امیرالمؤمنین علی (علیه السّلام) است.3
امام رضا (علیه السّلام) در پاره ای از روایتی، امام را این طور توصیف کرد:
«الامام، الماء العذب، علی الظمآء»4؛
امام آب شیرین و گوارایی برای تشنه است.
امام باقر (علیه السّلام) در تفسیر «عَینَاً یَشرَبُ بِهَا عِبَادُ اللَّهِ»فرمود:
مقصود چشمه¬ای است که در سرای نبی اکرم (صلی الله علیه وآله و سلّم) می جوشد و در سرای تمام انبیا و مؤمنین جاری می شود. 6
حضرت بقیه الله، امام زمان (علیه السّلام) چونان آب، اساسِ پیدایش زندگانی و سبب نظام پدیده¬ها است؛ بلکه هستی آب و هر چیز دیگر نیز از آن او است و در پرتو آن وجود فرخنده و پر برکت، هستی جوهره و رنگ حیات و زندگی به خود گیرد؛ بدین سبب تمام آفریدگان بود و نبود و آرامش خویشتن را مدیون و وام دار آن وجود خجسته¬اند. آن حضرت اقیانوس پهناور معرفت و دانش خداوندگار است که هرگز مکدّر و آلوده نگردد، صاف و بی آلایش، پاکِ پاک، روشنِ روشن. مهدی (علیه السّلام) ذخیره¬ی خدای سبحان است و در هر دلی و جامعه¬ای راه یابد، احیا و شکوفا گردد، نردبان تکامل و رشد را بپیماید و به سر منزل مقصود و مقصد وارد آید. اما با این همه لطف و بخشش فراوان، اغلب آدمیان از او در غفلت¬اند و به این سو و آن سو مستانه و متحیرانه می دوند، چه زیبا فرمود امام صادق (علیه السّلام):
مردم از آبی اندک و گذرا که نه منبعی دارد و نه اصلی می نوشند، اما به نهر بزرگ و با شوکت [که آبش همیشه لبریز است و روان] توجّهی نمی کنند [آبی نگیرند و بهره ای نبرند]، سؤال کردند: منظو از نهر بزرگ چیست؟ حضرت در پاسخ فرمود: رسول الله (صلی الله علیه و آله و سلّم)، و علم و دانشی که ایزد متعال به او بخشش نمود. پروردگار بخشایش گر، تمام سنت¬های انبیای سلف را به آن حضرت عطا کرده است. پرسیدند: آن سنت ها چیست؟ در جواب فرمود: دانش تمام انبیا، و رسول الله (صلی الله علیه وآله و سلّم) تمام آن علوم و معارف را نزد امیرالمؤمنین، علی (علیه السّلام) سپرد [و علی (علیه السّلام) به امام پس از خود انتقال داد تا آن علوم و معارف در سینه ی مبارک حضرت مهدی (علیه السّلام) جاگرفت]. 7
قرآن کریم به مردم هشدار داده که اگر امام و پیشوایان دین مورد کم لطفی و بی مهری قرار گیرند، سرانجامی جز ناکامی نخواهند داشت و امام این اصل و اساس خلقت، از دیدگان غایب و مستور گردد. علی بن جعفر از برادر بزرگوارش، امام موسی بن جعفر (علیه السّلام) از تأویل آیه¬ی شریف «اِن اِصبَحَ مائُکُمُ غَوراً فَمَن یَأتِیکُم بِماءٍ مَعِینٍ»8سؤال کرد، امام (علیه السّلام) فرمودند:
منظور این است که اگر امام شما از دیدگانتان غایب گشت چه می کنید؟9
رسول خدا (صلی الله علیه وآله و سلّم) در ضمن گفتاری به عمّار فرمود:
پیشوایان راستین پس از من از صلب و نسل علی (علیه السّلام) هستند و آنان امامان رهنمایند و مهدی (علیه السّلام) از آن هاست. عمّار گفت: ای رسول خدا (صلی الله علیه وآله و سلّم) پدر و مادرم فدایت باد! این مهدی کیست؟ فرمود: ای عمّار! خدای تبارک و تعالی با من پیمان بسته که از نسل حسین (علیه السّلام) نُه امام پدید آورد که نهمین آنان از دیدگان غایب است و این است [معنای] گفتار خدا که می فرماید: «إِن أصبح مائکم» ای عمّار بدان که غیبت او [سالیان سال] به درازا کشد تا مردم دو دسته گردند؛ برخی بر امامت او ثابت قدم مانند و گروهی روی گردانند و در آخرالزمان ظهور کند و تمام خاوران را از عدل و داد آکنده سازد.10
بارالها! به درگاهت شکایت می آوریم از فقدان نبی اکرم (صلی الله علیه وآله و سلّم) غیبت امام زمان (علیه السّلام)، سختی و فتنه های آخرالزمان، از دشمنان بسیار و شیعیان اندک، بارالها! غم و اندوهمان را با ظهور حضرت بزدا، آمین یا ربّ العالمین.
پی¬نوشت¬ها:
1. نجم الثاقب، باب 2، ص 108، لقب شماره¬ی 143؛ العبقری الحسان، ج 1، باب بیان اسامی و القاب، ص 28.
2. سوره¬ی انفال، آیه¬ی 11: «و آبی از آسمان برایتان فرستاد تا شما را با آن پاک کند».
3. بحارالانوار، ج 36، ص 176، تاریخ امیرالمؤمنین (علیه السّلام)، باب 38، فی سائر الآیات النازلـة فی شانه (علیه السّلام)، ح 176.
4. کافی، ج 1، ص 199، کتاب الحجـة، باب نادر، جامع فی فضل الامام و صفاته، ح 1.
5. سوره¬ی انسان، آیه¬ی 6: «چشمه¬ای که بندگان خاص خدا از آن می نوشند».
6. تفسیر نور الثقلین، ج 5، ص 477.
7. بحارالانوار، ج 26، ص 166، کتاب الامامـة، باب 12، ان عندهم جمیع علوم الملائکه و الأنبیاء، ح 12.
8. سوره¬ی ملک، آیه¬ی 30: «اگر آب های شما در زمین فرو رود، چه کسی می تواند آب جاری و گوارا در دسترس شما قرار دهد».
9. بحارالانوار، ج 24، ص 100، کتاب الامامـة، باب 37، أنهم (علیه السّلام) الماء المعین و البئر المعطّله، ح 2.
10. همان، ج 33، ص 18، تاریخ امیرالمؤمنین (علیه السّلام)، باب 13، شهادة عمار، ح 276.
منبع: کتاب ترسیم آفتاب