منتقم
یکی از دیگر از القاب حضرت مهدی(علیه السّلام) منتقم است.1
پس از رحلت جان¬گداز نخستین و عزیزترین پدیده¬ی هستی، نبی مکرّم اسلام، حضرت محمّد(صلی الله علیه و آله و سلّم) ، تنها فرزند گرامی و محبوبش در میان آتش و خون، غم و غصه، تنهایی و بیماری خیمه زد و گل¬های باغستانِ نبوت لگدکوبِ مدعیان دروغین اسلام گشت. حرمت آن حریم الهی شکسته شد، شریعت از مسیر اصلی خود به انحراف کشیده شد و در بیراهه افتاد و مردم متحیّر گشته و از هدف اصلی بازماندند. امیرالمؤمنین، علی(علیه السّلام)، خلیفه¬ی بلافصل و بر حق نبی اکرم(صلی الله علیه و آله و سلّم) به جای صدارت و امامت به سراپرده¬ی عزلت رانده شد و سپس در محراب عبادت به دست شقی¬ترین و تیره¬بخت¬ترین افراد در خون نشست. امام حسن مجتبی(علیه السّلام) در زادگاه خویش، شهر جدّش، مدینه¬ی طیّبه، مقهور و مجروح و مسموم گشت. امام حسین(علیه السّلام)، فرزند عزیز و گرامی رسول خدا(صلی الله علیه و آله و سلّم) به دردناک¬ترین شکل ممکن در خون خود غلطید و بدن عزیزش مورد اهانت قرار گرفت. دختران امیرالمؤمنین در برابر چشمان نامحرمان به اسارت رفتند و سایر امامان معصوم (علیهم السّلام) هر کدام به صورتی در اذیت و آزار و شکنجه بودند و در پایان به شهادت رسیدند.
اما پاسخ این همه ظلم و بیدادگری، خون¬های به ناحق ریخته شده و انحرافات و دگرگونی¬های اساسی و بنیادین که در دین و فرهنگ مردم با پایه¬ی آزمندی¬ها و غرض¬های شیطانی پدید آوردند، بدون پاسخ و سرانجامی نزد خدای عزیز و مقتدر به امانت سپرده شد و همچنین در روزگار غیبت که برخی با دریدن حریم کبریایی و شکستن قلب امام زمان (عجل الله تعالی فرجه) شایستگی و شایگانی خویشتن را از سراپرده¬ی رحمت و بخشش فراگیر خدای مهربان از دست دهند و از هدف اصلی که پرستش خدای یگانه است باز مانند، انتقام و عذاب خداوند قهار حتمی است و خدای توانا به تمام آن ها وعده عقوبت و انتقام داده است« فَلا تَحسبنَّ اللَّهَ مُخلِفَ وَعدِهِ رُسُلَهُ اِنَّ اللّهَ عَزِیزٌ ذُو انتِقَامٍ».2
حضرت مهدی(علیه السّلام) شمشیر آخته و برّان خداوند منتقم است و آن ایزد پناه با این نام در زیارت¬ها خوانده می¬شود:
السلام علی السیف الشاهر،... السلام علی صاحب الصمصام و فلاّق الهامّ:
درود بر شمشیر از نیام کشیده شده،... درود بر شمشیر تیز و برّان و شکافنده¬ی سرها[ی ستم¬گران و کفر پیشگان]3.
حضرت قائم آل محمد (علیهم السّلام) منتقم و دادگر خون به ناحق ریخته¬ی انبیا و فرزندان پاکشان است. او انتقام گیرنده¬ی خون امام حسین (علیه السّلام) است: (( أین الطالب بذحول الأنبیاء و أبناء الأنبیاء أین الطالب بدم المقتول بکربلاء: کجاست آن که ستم و بیدادی که بر پیامبران و فرزندان آنان روا داده شده، دادخواهی کند؟ کجاست خون خواه خون پاکی که در کربلا ریخته شد؟))4
رسول اکرم (صلی الله علیه و آله) در تأویل آیه¬ی شریف« وَ مَن قُتِلَ مَظلُومَاً فَقَد جَعَلنَا لِوَلِیِّهِ¬ی سُلطناً فَلا یُسرِف فِی القَتلِ اِنَّهُ کانَ مَنصوراً»5 فرمود:
مقصود از مقتول در آیه که ناروا و بدون گناه کشته شده، امام حسین (علیه السّلام) است، ولیّ و صاحب خون او حضرت قائم(علیه السّلام) است و اسراف و زیاده روی در قتل و کشتن، به این است که از غیر قاتلین¬اش قصاص گیرد و او [ در انقلابش] پیروز گردد. جهان به پایان نرسد تا آن که خدای سرمدی آیین خویش را به دست مردی از خاندان رسولش یاری رساند، او خاوران را همان گونه که از ظلم و ستم آکنده گشته، از عدل و داد لبریز کند.6
امام صادق(علیه السّلام) در تفسیر آیه¬ی شریف« وَ لَنُذِیقَنَّهُم مِّن العَذَابِ الأدنی دُون العَذَابِ الأَکبَرِ»7 فرمود:
مقصود از (( العذاب الاکبر)) قیام حضرت مهدی(عجل الله تعالی فرجه الشریف) است که در آخر الزمان ظهور نماید و به این وعده¬ی خداوند جامه¬ی عمل بپوشانند.8
امام صادق(علیه السّلام) از نیاکان پارسای خویش از رسول خدا(صلی الله علیه و آله) بازگو کند که حضرت در روایتی فرمود:
شبی که به معراج در آسمان¬ها برده شدم، انوار اوصیای خود را دیدم... آخرین آنان حجّت، فرزند حسن بود که ایستاده بود و در میان اوصیایم چونان اختری می¬درخشید. پرسیدم: پروردگار من! اینان که هستند؟ فرمود: اینان پیشوایان معصوم(علیهم السّلام) هستند و آن قائم و ایستاده، کسی است که حلال مرا حلال و حرام مرا حرام کند. به دست او از دشمنانم انتقام می¬گیرم.9
ابوحمزه ثمالی از امام باقر(علیه السّلام) از جهت نام-گذاری حضرت مهدی(علیه السّلام) به نام(( قائم)) سؤال نمود، حضرت در پاسخ فرمودند:
وقتی جدّم امام حسین(علیه السّلام) به شهادت رسید،ملائکه صدا به صجّه و گریه بلند کردند و خداوند سوگند یاد نمود: به عزّت و جلالم به این (( قائم)) از قاتلین¬اش انتقام گیرم.10
محمّد بن عثمان، نایب خاص حضرت بقیـّة الله (علیه السّلام) در عصر غیبت گوید:
آن حضرت را دیدم که پرده کعبه را گرفته و با خدا راز و نیازی دارد: خدایا! به واسطه¬ من از دشمنانت انتقام گیر.11
امام صادق(علیه السّلام):
... وقتی قائم ما ظهور کند، خداوند به دست او انتقام رسول خدا(صلی الله علیه و آله) و ما را از دشمنان بستاند.12
نکته: انتقام و عقوبت¬های شخصی براساس عقل و حکمت صورت می¬گیرد و یکی از اصول و قوانین حیاتی و مسلم است که از ابتدا در میان انسان¬ها جریان داشته و هدف آن تأمین نظام اجتماع و جلوگیری از هرج و مرج است و اجرای به موقع آن امنیت و آرامش مردم را به دنبال خواهد داشت.
انتقام خدای متعال زمانی است که حقوق الهی و شریعت¬های آسمانی زیر پا گذاشته شود، بدین جهت عذاب و انتقامش جنبه تصفیه و پالایش برای جامعه دارد و برای مردمی است که شایستگی و قابلیت خود را برای دریافت رحمت خدای رحمان، از دست داده¬اند و دیگر حق حیات و زندگی در زمین را ندارند، زیرا حضرت نوح به خداوند عرض کرد« رَبِّ لا تَذَر عَلَی الاَرضِ مِنَ الکفِرِینَ دَیَّاراً»13. در سازمان آفرینش، هر موجودی برای هدفی آفریده شده است و اگر از هدف خود به کلی منحرف گشته و باز ماند و قابل اصلاح نباشد، وجود بدون دلیل است و باید از بین برود. خدای بزرگ از چنین مردمی که از هدف آفرینش دور افتاده¬اند؛ انتقام می¬کشد و عذاب خود را بر آن ها نازل می¬کند14، زیرا زمین برای صالحان و پرهیزکاران است15. بعد از نبوّت نبی اکرم(صلی الله علیه و آله) دست انتقام خدای قادر متعال از آستین حضرت مهدی (علیه السّلام) بیرون آید و به او از دشمنانش انتقام گیرد، اما خداوند انتقامی دیگر نیز از دشمنانش در قیامت کبرا خواهد گرفت و هر کس را به سزای ظلم و عمل ناپسندش برساند که این موضوع و بحثی دیگر دارد.
بارالها! به واسطه¬ی مهدی( علیه السّلام) ، بندگان مؤمنت را از ذّلت و زبونی نجات بخش و خاوران را با دستان با کفایتش آباد ساز! کفر پیشگان و ستم پیشگان را به دست توان¬مند و قدرت¬مندش نابود ساز! سران کفر و شرک، مستبدّان و زورگویان را به برکت و جود او ذلیل و خوار کن! نیرنگ دورویان و پیمان شکنان و تمام مخالفان و منکرانش را رسوا و نافرجام ساز! تا از کفر و شرک هیچ نام و نشانی نماند.
بارالها! پایه گذاران بدعت و دگرگونی در اساس دین و خط محمّد (صلی الله علیه و آله) و بنیان گذاران ستم و بیدادگری، اساس کفر و شرک را در عذاب جاودانه¬ات گرفتار ساز و هر لحظه بر عذاب و عقوبتشان بیفزا. قدرت و شوکت بدخواهان زاده¬ی زهرا، حضرت مهدی(علیه السّلام) را در هم شکن و بر عزّت و دولت دوست¬داران خاندان نبوّت (صلی الله علیه و آله) بیفزا! آمین ای پروردگار جهانیان.
پی¬نوشت¬ها:
1. نجم ثاقب، باب 2، ص 105، لقب شماره¬ی 138؛ العبقری الحسان، ج1، باب بیان اسامی و القاب، ص 36.
2. ابراهیم، آیه¬ی 47: (( پس گمان مبر که خدا وعده¬ای را که به پیامبرانش داده تخلف کند، همانا خداوند قادر و انتقام گیرنده است.))
3. مفاتیح الجنان، زیارت حضرت حجّت(علیه السّلام)، ص 875.
4. همان، دعای ندبه.
5. اسراء ، آیه¬ی 33: (( و آن کس که مظلوم کشته شده، برای ولی¬اش سلطه [ و حق قصاص] قرار دادیم؛ اما در قتل اسراف نکند، چرا که مورد حمایت است!؟))
6. تفسیر نورالثقلین، ج30، ص 163، ذیل آیه¬ی شریف، ش201.
7. سجده، آیه¬ی 21: (( به آنان از عذاب نزدیک پیش از عذاب بزرگ می¬چشانیم.))
8. تفسیر برهان، ج3، ص 288، ح7.
9. بحارالانوار، ج36، ص 245، تاریخ امیرالمؤمنین(علیه السّلام)، باب41، نصوص الرسول(صلی الله علیه و آله) علی الائمـة(علیه السّلام)، ح58.
10. همان، ج45، ص 221، تاریخ الحسین بن علی (علیهما السّلام)، باب 41، ضجیج الملائکه الی الله، ح 4.
11. همان، ج51، ص 351، تاریخ الام الثانی عشر، باب 16، احوال السفراء، ذیل ح3.
12. همان، ج52، ص 317، تاریخ الامام الثانی عشر، باب 27، سیره و اخلاق و خصائص زمانه، ح 13.
13. نوح، آیه¬ی 26: (( پروردگارا! هیچ یک از کافران را بر روی زمین باقی مگذار.))
14. سجده، آیه¬ی 22: (( انَّا مِنَ المُجرِمِینَ مُنتَقِمُونَ؛ مسلماً ما از مجرمین انتقام خواهیم گرفت.))
15. انبیاء آیه¬ی 105: (( أنَّ الاَرض یَرِثُهَا عِبَادی الصلِحُونَ؛ بندگان شایسته¬ام وارث زمین خواهند شد.))
منبع: کتاب ترسیم آفتاب
