شهرستان مریوان یکی از شهرستانهای استان کردستان در غرب ایران است. مرکز این شهرستان شهر مریوان است. این شهرستان از شمال به شهرستان سقز،از شرق و جنوب شرقی به شهرستان سنندج، از جنوب به بخش نوسود از شهرستان پاوه و از غرب و شمال غربی به خاک عراق محدود است.

جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال ۱۳۸۵، برابر با ۱۵۳٫۲۷۱ نفر بوده‌است

تقسیمات کشوری
دهستان خاوومیرآباد
بخش مرکزی شهرستان مریوان
دهستان زریوار
دهستان سرکل
دهستان کوماسی
شهر: مریوان

بخش سرشیو
دهستان سرشیو
دهستان گلچیدر
شهر: چناره

موقعیت جغرافیایی
شهرستان مریوان با طول و عرض جغرافیایی بین ۳۵ درجه و ۴۸ دقیقه تا ۲ درجه و ۳۵ دقیقه عرض شمالی و ۴۶ درجه و ۴۵ دقیقه تا ۴۵ درجه و ۵۸ دقیقه طول شرقی نصف‌النهار گرینویچ در باختر استان کردستان قرار گرفته‌است.

شهرستان مریوان از جمله شهرستانهایی در استان کردستان است که در دههٔ ۶۰ به دلیل جنگ ایران و عراق و حوادث ناشی از آن و در دههٔ ۷۰ خورشیدی به دلیل دستیابی و خرید و فروش کالاهای خارجی و داخلی و دایر شدن بازارچه مرزی، تغییرات جمعیتی چشمگیری داشته‌است.

در سال ۱۳۸۱ بخش سروآباد مریوان بر اساس مصوبه هیأت دولت به شهرستان ارتقاء و از مریوان جدا شد.

بازارچه مرزی باشماخ مریوان
شهرستان مریوان با توجه به دارا بودن بازارچه مرزی و قابلیت تبدیل آن به مرز رسمی می‌تواند در توسعه بازرگانی منطقه و اشتغال زایی به رونق اقتصادی کشور کمک نماید. بازارچه مرزی باشماق در فاصله ۱۷ کیلومتری غرب شهر مریوان در جوار روستای مرزی باشماق قرار دارد.

جاذبه‌های گردشگری
دریاچه زریوار: این دریاچه در فاصلهٔ ۲ کیلومتری شمال‌غربی شهر مریوان و طول جغرافیایی ۴۶ درجه و ۱۰ دقیقه و عرض ۳۵ درجه و ۳۱ دقیقه و ارتفاع ۱۲۵۰ متری از سطح دریا قرار گرفته‌است. وسعت دریاچه زریوار به دلیل تغییرات حجم آبی در فصول مختلف متغیر می‌باشد.
مجتمع پارک ساحلی زریوار: مهم‌ترین و یا شاید تنها مجموعهٔ گردشگری موجود در زریوار مجموعهٔ پارک ساحلی و تپهٔ مشرف به آن می‌باشد. در طرح‌ پیشنهادی مجموعهٔ پارک ساحلی و تپهٔ مشرف به آن در قالب سه مجموعهٔ مرتبط، لکن دارای هویت مستقل کالبدی و عملکردی ارائه شده‌است.
دشت بیلو: دشت بیلو در ۱۵ کیلومتری شهر مریوان قرار دارد. این دشت با پوشش گیاهی مناسب و چشمه‌های آب و همچنین جنگلهای اطراف آن پذیرایی تعداد زیادی از اهالی شهر و روستاهای اطراف می‌باشد. زمینهای اطراف این دشت در گذشته جهت برنج‌کاری استفاده می‌شده‌است.

جاده دور دریاچه زریوار: از جاذبه‌های دیگر گردشگری مریوان جاده دور دریاچه می‌باشد که مثل حلقه‌ای دور دریاچه کشیده شده‌است.

قمچیان: یکی دیگر از نقاط زیبا، حواشی جاده مریوان ـ سقز و منطقهٔ تفریحی قمچیان است. مکان تفریحی قمچیان نیز در حد فاصل جاده مریوان و سقز واقع شده‌است. منطقه‌ای زیبا که افزون بر سرسبزی، گیاهان خوراکی زیادی در فصل بهار مانند قارچ، پیچک، ریواس می‌توان یافت. همچنین در کوهها و دره‌های اطراف آن حیوانات وحشی از قبیل خرس، روباه، خرگوش، گرگ و انواع پرندگان مخصوصاً کبک وجود دارد.
ناوطاق: ناوطاق گاران در ۴۰ کیلومتری شهر مریوان و مابین بخش‌های سرشیو و مرکزی قرار دارد. این دشت در فصل بهار به واسطهٔ سرسبزی و طبیعت زیبا و چشمه‌های آب، پذیرای گردشگران زیادی می‌باشد.
ملاقوبی: ملاقوبی در سه کیلومتری مریوان در شمال اراضی روستاهای هجرت و جنوب شرقی روستای برقلعه قرار گرفته و از روزگار کهن تاکنون به عنوان زیارتگاه و تفریحگاه مردم منطقه بوده‌است. در این مکان درختان جنگلی زیادی وجود دارد نام این محل به واسطهٔ وجود زیارتگاه شخصی به نام ملاقوبی نامگذاری شده‌است.