عشق به شهادت ياران امام عصر (علیه السلام)

عشق به شهادت ياران امام عصر (علیه السلام)

1. فروتني در عين صلابت

ياوران مهدي(عج) با وجود قدرت فوق العاده خود، که طبق روايات هر يک نيرويي برابر چهل مرد دارند، قهرماناني، فروتن، خود ساخته و برخوردار از ارزشهاي اخلاقي و انساني اند و هرگز مغرور قدرت جسماني و موقعيت اجتماعي و سياسي خود نمي شوند و در مقابل مؤمنان سر تعظيم فرود مي آورند:أذلّة علي المؤمنين.(مائده، آيه 54)

ولي در مقابل کافران مشرکان و کج انديشان سرفراز، سرسخت و خشن هستند: أعزة علي الکافرين.(مائده، آيه 54)

اصحاب امام زمان که وجودشان لبريز از ايمان به خدا است و در عبادت و عبوديت کم نظيرند، نه به آفت غرور و مستي گرفتار مي شوند و نه از شمار اندک همراهان، در مراحل نخستين قيام و ظهور آن حضرت، احساس وحشت و تنهايي مي کنند؛ زيرا انس و ارتباط عميق و خالصانه با آفريدگار جهان، از يک سو، چنان قدرت روحي و توسعه وجودي به آنها داده است که راه هرگونه ترس و وحشتي را مي بندد و از سوي ديگر، از پيروزي هاي پي در پي خويش دچار غرور و تکبر نمي گردند؛ چرا که انجام هرگونه کار نيک را وظيفه خويش و توفيقي از خدا ميدانند.

2. شجاعت

صفتي که به صراحت در روايات براي اصحاب امام زمان(عج) بر شمرده شده، شجاعت است. شجاعت صفتي ذاتي است و لوازمي دارد که با وجود لوازم آن، اين صفت نيز حاصل مي شود و ياران آن حضرت همه لوازم شجاعت را در خود جمع کرده اند. در اينجا به برخي از آنها اشاره مي شود:

الف) ترسو نبودن:

ترس از خصلتهاي مذموم است و از ضعف ايمان و ناتواني نفس نشأت مي گيرد:

زيادي ترس از ناتواني نفس و ضعف يقين است.1

از آنجا که روح اميد از شخص ضعيف النفس و ضعيف الايمان رخت بربسته است و يقين به رحمت الهي و پاداش روز جزا ندارد، همواره در نوعي ترس به سر مي برد، او ترس از آن دارد که هر لحظه اين دفتر عمرش بسته شود و به ديار نيستي کوچ کند. به خلاف او، شخص مؤمن، در اقيانوسي از اميد به سر مي برد و چون در همه مشکلات به قدرت بي انتهاي خداوند تکيه دارد و به اين يقين رسيده است که:

عزت، از آن خدا، رسول او و مؤمنان است. (منافقون، آيه 8)

از اين رو، روا نمي بيند ضعف و ترس به خود راه دهد، بلکه ترس را مايه ننگ و نقص خود مي داند و از آن دوري مي گزيند. چنانکه امام علي(عليه السلام) ميفرمايد:

از ترس دوري گزينيد که ترس مايه ننگ و نقصان است.2

به همين دليل است که ياران مهدي(عج) که قلبشان مالامال از عشق به خدا و يقين به روز جزا و ياري پروردگار است؛ از هيچ کس هراسي به دل راه نمي دهند.

ب) عشق به شهادت:

آرزوي مرگ يکي از راههاي شناخت افراد با ايمان و راستگو، از ديگران است. چنان که خداوند خطاب به يهوديان فرمود:

بگو: اي يهوديان! اگر مي پنداريد که (فقط) شما دوستان خداوند هستيد نه ساير مردم، پس اگر راست ميگوييد آرزوي مرگ کنيد.( جمعه، آيه 6)

اصحاب امام زمان که وجودشان لبريز از ايمان به خدا است و در عبادت و عبوديت کم نظيرند، نه به آفت غرور و مستي گرفتار مي شوند و نه از شمار اندک همراهان، در مراحل نخستين قيام و ظهور آن حضرت، احساس وحشت و تنهايي مي کنند؛ زيرا انس و ارتباط عميق و خالصانه با آفريدگار جهان، از يک سو، چنان قدرت روحي و توسعه وجودي به آنها داده است که راه هرگونه ترس و وحشتي را مي بندد و از سوي ديگر، از پيروزي هاي پي در پي خويش دچار غرور و تکبر نمي گردند؛ چرا که انجام هرگونه کار نيک را وظيفه خويش و توفيقي از خدا ميدانند

انسان مؤمن که همواره در مسير رضايت خداوند گام زده و در آرزوي رسيدن به بهشت الهي است، نه تنها از مرگ واهمه ندارد، بلکه چون مرگ را پلي براي ورود به آن جهان مي داند، دوست دارد هر چه زودتر از آن بگذرد تا وعده هاي خداوند را ببيند. حضرت علي(عليه السلام) درباره چنين مؤمناني مي فرمايد:

و اگر نبود اجل معيني که خداوند براي آنها مقرّر داشته، روحياتشان به اندازه يک چشم برهم زدني از شوق پاداش و از ترس کيفر در جسمشان قرار نمي گرفت.3

ياران حضرت مهدي(عليه السلام) ايمان به راه و هدف آن حضرت دارند؛ به او عشق مي ورزند؛ و همه هستيشان، فاني در وجود او است و عاشق شهادت در راه وي هستند. همواره شهادت و کشته شدن در راه خدا را آرزو مي کنند.4

ج) قوت قلب:

از ديگر نشانه هاي شجاعت، قوت قلب است. اين نشانه نيز در ياران حضرت مهدي(عج) وجود دارد و در روايات مختلف از آن به قلب آهنين تعبير شده است؛ از جمله اين دو روايت:

قلبهايشان چون پاره هاي آهن [محکم و نفوذناپذير] است و... .5

دل مردي از آنان محکم تر از پاره هاي آهن است.6

با وجود اين، دلي به لطافت نور دارند و دل استوارشان بسان قنديل هاي نور مي درخشد:

کانّ قلوبهم القناديل.7

د) قوت جسم:

روشن است که شجاعت اگر با قدرت جسماني همراه نباشد، نتيجه بخش نخواهد بود. از اين رو قدرت جسماني، از لوازم شجاعت محسوب مي شود. ياران حضرت مهدي(عج) اين ويژگي را نيز دارند.

در روايات آمده است که:

به هر مردي از آنان، قدرت چهل مرد داده مي شود.8

از برخي روايات استفاده مي شود که لازمه آن مبارزه عظيم، اين است که مرداني با قدرت جسماني فوق العاده به آن امر اقدام مي کنند. امام علي بن موسي الرضا(عليه السلام) در پاسخ ريّان بن صلت که پرسيد شما صاحب اين امر هستيد؟ فرمود: من صاحب اين امر هستم. لکن من آن کسي نيستم که زمين را پر از عدل و قسط مي کند، چنان که پر از جور و ستم شده بود. من چگونه مي توانم با اين ضعف جسماني ام، زمين را پر از عدل و قسط کنم؟ قائم، آن کسي است که وقتي خروج مي کند، با اين که سن زيادي دارد، جوان است و بدن او قوي است. حتي اگر دستهاي مبارکش را به طرف بزرگ ترين درخت دراز کند و آن را به طرف زمين آورد، ميآورد و مي شکند؛ اگر صيحه اي بين کوهها زند از فرياد او کوهها درهم مي ريزند...9

حال به سخن اصلي خود، يعني شجاعت ياران آن حضرت باز گرديم. با اين اوصاف است که آنان در شجاعت نيز بي نظيرند. آنها چون سدي محکم، شمشيري برنده و رکني استوار هستند تا آنجا که امام صادق(عليه السلام) در اين زمينه ميفرمايد: اينکه حضرت لوط(عليه السلام) هنگام رويارويي با قوم خود، مي فرمود:

اي کاش مرا قوتي و يا پناهگاهي امن و استوار مي بود که از شر شما محفوظ مي ماندم. همان آرزوي داشتن قدرت قائم ما و استواري يارانش است؛ چرا که هر کدام از آنها قدرت چهل مرد را دارند. دلهاي آنها از پاره هاي آهن محکم تر است. اگر بر کوهها بگذرند کوهها در هم فرو مي ريزند و دست از شمشيرهاي خود برنمي دارند تا آنکه خداي تعالي راضي شود.10

تشبيه قلب به پاره آهن يا به قطعات سنگ، براي تأکيد بر عظمت و شهامت آنها و نفي هرگونه ترس و وحشت از قلبهايشان است. به کارگيري واژه هاي شمشير و نيزه، نشانه توان بالا و فعاليت مؤثر آنها است؛ به اين معنا که آنها در مبارزه، دليرتر از شير و برنده تر از نيزه هستند. همچنين آنجا که امام مي فرمايد: «به هر فردي از آنها نيروي چهل مرد داده مي شود»، مقصود قدرت فوق العاده ايشان است.

از پاره اي روايات بر مي آيد که اين قدرت و شجاعت فوق العاده ياران حضرت مهدي(عج) بر اثر تصرف ولايي آن حضرت پديد آمده است و همه افراد با ايمان داراي چنين قدرتي خواهند شد؛ همچنان که آمده است: او دست مبارکش را بر سر بندگان خدا مي گذارد. پس در اين هنگام مؤمني نيست، مگر آن که قلبش از پاره هاي آهن محکم تر گردد و خداوند عزّوجلّ قدرت و نيروي چهل نفر به او عطا فرمايد.11

پی نوشتها :

1. سيدحسن شيخ الأسلامي: هداية العلم في تنظيم غررالحکم، ص87.
2. هداية العلم، ص87.
3. نهج البلاغه صبحي صالح، ح193، ص303.
4. بحارالانوار، ج52، ص308.
5. «دلهايشان همچون پاره هاي آهن (نفوذناپذير و محکم) است.» الحاوي للفتاوي، ج2، ص64.
6. المحجة، ص16، بحارالانوار، ج52، ص327.
7. المحجة، ص106، بحارالانوار، ج52، ص327.
8. همان.
9. بحارالانوار، ج52، ص322، ح30، حليةالابرار، ج5، ص257.
10. قال ابوعبدالله: ما کان قول لوط لقومه:(قال لو أنّ لي بکم قوة أو آوي الي رکن شديد) الاتمنيا لقوة القائم(عليه السلام) ولا الرکن ذکر الاشدة اصحابه فان الرجل منهم يعطي قوة اربعين رجلاً و ان قلبه لاشد من زبر الحديد ولو مروا بجبال الحديد لتدکدکت [لقلوعوها]، ولا يکفون سيوفهم حتي يرضي الله عزوجل.« المحجة، ص106؛ کمال الدين و تمام النعمة، ج2، ص637، بحارالانوار، ج52، ص327، ح44.
11. اعلام الوري، ص435؛ حليةالابرار، ج5، ص259؛ بحارالانوار، ج52، ص38.