مولفه های حسینی و مهدوی(علیه السلام)
چکيده
از روزي که انسان پاي بر کره خاکي نهاد مبارزه حق و باطل آغاز گرديد و دشمنان درمقابل دوستان قرار گرفتند و نبردهاي سختي به وجود آوردند که در اين ميان عاشورا و مهدويت از برجستگيها خاصي برخوردارند عاشورا و مهدويت راهي به سوي جهاني سرشاراز عطوفت ، مهرباني، آباد و عاري از هرگونه ظلم و ستم مي‌باشد. تحقق وعده‌هاي الهي و اينکه خدواند در وعده‌هايش تخلف نمي‌ورزد.هدف از قيام امام حسين (عليه السلام) و امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه) دنيايي که پر ازظلم و جور شده بوداز عدالت پر کنند و ملحدان به سزاي اعمالش مي‌رساند. عاشورا، روز حماسه، شجاعت ، روز فدکاري روز جانبازي ، پايداري اسلام، روز پيروزي خون بر شمشير است و ظهور مهدي موعود نصرتي بر مستضعفان و خوار شمرده‌شدگان و وسيله‌اي است براي مقتدا شدن و مقدمه‌اي است براي خلاف الهي روي زمين است.
مقدمه
نهضت حسين بن علي (عليه السلام) نهضتي براي اصلاحي در درون جامعه اسلامي است و قيام و انقلاب مهدي (عج الله تعالي فرجه) يک فلسفه بزرگ اجتماعي است. اين قيام بزرگي، گذشته از اين الهام‌بخش ايده و راهگشا به سوي آينده‌است، آيينه بسيار مناسبي براي شناخت هدفهاي اسلام است. اين دو عامل از عقايد انسان‌ساز و انقلاب آفرين و از مهمترين منبع الهام و جهت دهي براي زمينة سازي جهت ايجاد و تکامل انسانها به سوي حکومت عدل و ايمان است و بايد رمز موفقيت اسلام در قيام ائمه اطهار از جمله امام حسين (عليه السلام) و امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه) جستجو کرد.
پيوند ميان امام حسين (عليه السلام) و امام زمان (عجل الله تعالي فرجه)
فرهنگ حسيني، زمينه ايجاد يک حکومت مصلح جهاني است؛ و مهدي فاطمه (عجل الله تعالي فرجه) ، ياران تربيت شده با فرهنگ حسين را مي‌خواهد از اين روست که امام حسين و يارانش جزء ياران امام مهدي هستند؛ و شعار ياران مصلح جهاني، «ياد حسين» است. «چنانچه ما بار کار بستن فرهنگ حسيني، حسيني شويم، قطعاً از ياوران مهدي هستيم و هرگاه که ياوران مهدي (عجل الله تعالي فرجه) تکميل شوند، ظهور دولت يوسف زهرا نه فقط تأخير نمي افتد، بلکه بهترين زمينه را فراهم نموده، تا جهان عطر دلنشين را استشمام نمايد.
( يکي ازجلوه هاي روشن ارتباط بين اين دو اختر تابناک آسمان ولايت و امامت، ياري کردن امام حسين (عليه السلام) بوده که در حقيقت اين ياري، نصرت امام عصر (عجل الله تعالي فرجه) است.
امام حسين (عليه السلام) در اين زمينه در شب عاشورا به اصحاب خود فرمود:
«... همان جدم رسول خدا(صل الله عليه وآله) فرمودند: فرزند من حسين (عليه السلام) در زمين کربلا، غريب و تنها، عطشان و بي‌کس ، کشته مي‌شود، کسي که او را ياري کند، مرا و فرزندش مهدي (عجل الله تعالي فرجه) را ياري کرده‌است ...» در حقيقت بين اين دو کوکب درخشان آسمان ولايت، ارتباطي وجود داردکه ملکوت ، عرش و فرش همه از يگانگي آن دو سخن مي‌گويند ذکر و نام آن يکي ، قرين عجين با ياد و نام ديگري است. از امام زمان (عجل الله تعالي فرجه)،سيدالشهدا رامي‌طلبند و ازسيدالشهدا امام زمان رامي‌طلبند»(مرداني ،۱۳۸۴ :۲۰۴)
عاشورا و انتظار
« فرهنگ عاشورا زمينه ساز فرهنگ انتظار است. انتظار، ادامه عاشورا است چشم به راه حسين ديگري نشستن، در کربلايي به وسعت جهان»(تونه اي ،مجتبي ،۱۳۸۲: ۴۷۸) در زيارت عاشورا در دو قسمت از خون خواهي حسين در رکاب امام مهدي خبر مي‌دهد. « ان يرزقني طلب ثارک مع امام منصورمن اهل بيت محمد (صل الله عليه وآله) و« ان يرزقني طلب ثاري مع امام هديً ظاهرناطق منکم»
( قمي ،۱۳۸۵: ۷۵۲ - ۷۵۱).
امام باقر(عليه السلام) فرمودند : يکديگر را در روز عاشورا، اين گونه تعزيت دهيد: « اعظم الله اجورنا بمصابنا بالحسين شو جعلنا و اياکم من الطالبين بثاره مع وليه الامام المهدي من آل محمد(صل الله عليه وآله)» خداوند اجر ما وشما را درمصيبت حسين بزرگ گرداند و ما و شما را از کساني قرار دهد که به همراه ولي‌اش، امام مهدي از‌آل محمد(صل الله عليه وآله) طلب خون آن حضرت کرده، به خون خواهي او برخيزيم. پاره اي روايات، عاشورا را روز ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه) ذکر کرده‌اند. پس انتظار، انتظار انتقام عاشورا است و ياران مهدي (عجل الله تعالي فرجه) همه عاشورايي‌اند. کساني مي‌توانند در رکاب مهدي (عجل الله تعالي فرجه) باشند و امام حق را ياري رسانند که در مکتب عاشورا، آبديده شده و معيار در رکاب مهدي(عجل الله تعالي فرجه) باشند و معيار جنگ و صلح را از او آموخته باشند که حسين (عليه السلام) خود معيار حرب و تولا و تبرا است» ( تونه اي ،۱۳۸۳: ۴۷۸).
عزت حسيني، عزت مهدوي
اگر ما از عزت عاشورا چيزي را بيان مي‌کنيم و معتقديم امام حسين با طاغوت زمان خويش بيعت نکرد قيام با شمشير کرد، همان‌طور براي امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه) بيان مي‌کنيم.
امام حسين (عليه السلام) بيعت و سازش را نپذيرفت ، امام زمان (عجل الله تعالي فرجه)، بيعت هيچ طاغوت را نپذيرفته و نمي‌پذيرند قائم(عجل الله تعالي فرجه) قيام مي‌کند در حالي که بيعت هيچ‌کس را قبول نمي‌کند او که درياي مهر و محبت است، در برابر ملحدان کنج انديش، حفظ شمشير را مي‌‌شناسد و مانند جد بزرگوارش بعد از اتمام حجت، چناچنه نپذيرند، آنان را با شمشير روانه دوزخ مي کند.
« آنچه از ظهور عاشورا فهميده مي‌شود يعني مهدي (عجل الله تعالي فرجه) ادامه امام حسين (عليه السلام) است. همان طور که شمشير در عاشورا قامت خميده اسلام را استوار کرد، روز ظهور نيز شمشير کج حضرت، قامت خميده اسلام را راست مي‌نمايد، و بذرعزتي که پيامبر آورده و وارث او حسين درکربلا کاشت و ديگر امامان آن را باور کردند، امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه) در دوران غيبت به هرس آن همت گماشته، در روز ظهور شکوفا و ثمر مي‌دهد.
لذا با تطبيق موجبات عزت درکلام معصوم(عليه السلام) با روز ظهور درمي‌يابيم که تمام عزت دردوران مهدي است و اگر خواهان گسترش عزت حسيني باشيم ، گامي بلند به سوي ظهور برداشته و در حقيقت عزت حسيني ، بهترين زمينه سازي براي حکومت مهدي (عجل الله تعالي فرجه) است» (مرداني، ۱۳۸۳: ۲۰۲ـ ۲۰۱) .
ارتباط بين حوادث کربلا و ظهور مهدي (عجل الله تعالي عليه)
« با حکومت جهاني حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه) انسان بين دو حقيقت زنده تاريخي قرار مي‌گيرد يعني حقيقت اسلام، و حقيقت عاشورا در نتيجه چنين انساني يا ملتي تلاشگر، انتخاب گر ، حماسه‌ساز، انديشه‌ساز و صبردر طاعات و بندگي خدا، صبر در مشکلات و مصائب زندگي‌اش، با عقيده و جهاد است.» ( احمدي، ۱۳۸۳: ۱۶۳).
روايت شده‌است ظهور حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه) با حوادث کربلا رابطه خاصي دارد، به ذکر بعضي موارد مي پردازيم :
۱- از آن جمله زيارت ناحيه مقدسه ، که سوگنامه امام زمان (عجل الله تعالي فرجه) در رثاي حسين (عليه السلام) است از جمله سلام که در اين زيارت امام زمان برامام حسين (عليه السلام) مي فرستند: «السلام علي من اطاع الله في سره و علانيته ، السلام علي من جُعِلَ الشفاءُ في توبيته، السلام علي من الاجابه تحت حجته ، السلام علي من الائمه من ذريته».
« سلام بر کسي که درآشکار و نهادن اطاعت خداوند رانمود، سلام بر کسي که خداوند شفاء را رد تربيت او قرار داد ، سلام برکسي که اجابت دعا زير گنبد اوست ، سلام بر کسي که امامان از فرزندان او هستند.» (قيومي ،۱۳۸۳: ۲۸۷)
۲ـ« درتمام ايام مربوط ولي عصر (عجل الله تعالي فرجه) زيارت امام حسين (عليه السلام) مي خوانند»(بني‌هاشم،۱۳۸۶: ۳۲۴)
۳ـ آغاز قيام جهاني حضرت ولي عصر (عجل الله تعالي فرجه) طبق روايات فراوان در روز عاشورا است.
« از آن جمله ، امام صادق فرمودند : يقوم في يوم عاشوراء و هو اليوم الذي قتل فيه الحسين بن علي (عليه السلام) . قائم (عجل الله تعالي فرجه) در روز عاشورا ـ همان روزي که حسين بن علي (عليه السلام) در آن کشته شدند ـ قيام مي‌کند» ( بني هاشم ، ۱۳۸۶ : ۴۴۰).
۴ـ سفر تاريخي امام حسين (عليه السلام) که از مکه معظمه به قصد کوفه آغاز شد و به مقصد پرسيد توسط فرزند رشيدش تکميل شد و پايتخت حکومت جهاني آن حضرت ، شهر کوفه خواهد بود.»
(خادمي ،۱۳۸۴: ۱۳۲).
۶- دوعنصر مهم تشکيل دهنده نهضت انقلابي عاشورا و مهدويت :
الف ـ « لا اله الا الله : در اين عنصر اگرچه امام حسين در مقابل تقاضاي نامشروع يک عکس‌العمل منفي نشان داد اما ازنشانه تقوا است در نهضت عاشورا اين عنصر نشان مي‌دهد تقواي خردي به تقواي اجتماعي تبديل شد باعث بيدار شدن وجدان فردي افراد و وجدان اجتماعي جامعه شده‌است» (احدي ،۱۳۸۶: ۷۷) .اين عنصر کلمه توحيدي است که پس از ظهور حضرت مهدي(عجل الله تعالي فرجه) بر زبان‌ها جاري خواهد شد رسول خدا (صل الله عليه وآله) مي‌فرمايد: اگر از زندگاني و پايان دنيا جز يک روز باقي نمانده باشد، خدواند مهدي را مي‌فرستد و به وسيله او عظمت را به دين باز مي‌گرداند و پيروزي درخشاني براي او و به دست او انجام مي‌دهد در آن روزگار بر کره خاکي نيست جز آن که ذکر لا اله الا الله بر زبان دارد) ( تونه‌اي ،۱۳۸۳: ۶۰۳) .
ب ـ عنصر امر به معروف و نهي از منکر : اين عنصر بعنوان يک قانون الهي در اين دو نهضت مطرح است. امام حسين(عليه السلام) و امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه) که معترض در مقابل سيستم سياسي ـ اجتماعي بودند سيستمي که همه جا را فساد گرفته و حلال خدا حرام و حرام خدا حلال ، بيت‌المال مسلمين و منافع فردي و اجتماعي مردم در اختيار افراد ناشايسته قرار گرفته و در غير راه رضاي خدا مصرف مي‌شد. ( نهضت اين دو امام ، جامعه از راه باطل بازگشته و سر به فرمان خدا گذراند بر اساس طاعات الهي حرکت کنند) ( مصباح يزدي،۱۳۷۹: ۱۵۳) .اين عنصر ضامن بقاي اسلام است.
رجعت
در لغت به معناي بازگشت و بازگشتن به دنيا پس از انتقال به جهان ديگر است و در اصطلاح به اين معني است که امامان خاندان وحي و رسالت، انبوهي از کساني که جهان را بدرود گفته‌اند، بار ديگر پس از حضرت مهدي (عجل الله تعالي فرجه) و بيش و پيش از شهادت او به خواست خداوند و اراده حکيمانه او به اين جهان باز مي‌گرددند . نخستين رجعت‌کننده، امام حسين (عليه السلام) است. ( تونه‌اي ،۱۳۸۳: ۳۴۹)
« هم چنين در تفسير اين آيه کريمه« ثم رَدَدنالکم الکره عليهم » «رجعت امام حسين (عليه السلام) به همراه هفتاد نفر از اصحابش باشد که شمشيرهايي از طلا دارندو اين امر هنگامي است که آنها پشت سر حجت بن الحسن (عجل الله تعالي فرجه) هستند.» (فيض کاشاني ،۱۳۸۷: ۱۶۷).
بر طبق آيات و احاديث امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه) در محيطي که پر از ظلم و ستم و‌آشوب ظهور مي‌کند « اولين کسي که به امام مهدي(عجل الله تعالي فرجه) مي پيوندد امام حسين (عليه السلام) است درهمين رابطه امام حسين (عليه السلام) بشارت مي دهد: به خدا قسم اين قوم ما را به قتل مي رسانند ،ما به نزد پيامبرمان بر
مي گرديم آنگاه من تا مدت زماني که خداوند مقرر گرداند، مي مانم و نخستين کسي خواهم بود که قبرش شکافته مي شودو به موازات برانگيخته شدن پدرم امير المومنين از قبر و قيام آل محمد ، من نيز از قبرم بيرون مي آيم.»( گل محمدي آرمان، ۱۳۸۴: ۲۵۴) در حالي که امام علي (عليه السلام)شمشير پيامبر را به او مي‌دهد به سر زمين پر آشوب شرق و مغرب مي‌فرستد. پس چون معرفت حضرت امام حسين (عليه السلام) در دلهاي مومنان قرار گيرد وقتي که حضرت قائم شهيد شدند، حضرت امام حسين (عليه السلام) او را غسل مي‌کند بر او نماز مي‌خواند؛ زيرا که امام را به غير از امام ديگري غسل نمي‌دهد (مجلسي،۱۳۸۵: ۱۹۶).
نتيجه
عاشورا ومهدويت دو قيام با اهداف مشترک و همچنين بيانگرپيروزي حق برباطل و برقراري عدالت اجتماعي درجامعه است. تمام عزت حسيني را بايد دردولت امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه) جست وجو کرد وبابه کارگيري عزت حسيني ، زمينه را براي ظهورحکومت مهدي( عجل الله تعالي فرجه) که خالي از ظلم و ستم است آماده کرد. رجعت از جمله مسائلي است که در اين مقاله بيان گرديد امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه) ظهور خواهد کرد و اولين کسي که به او ملحق خواهد شد طبق آيات و روايات امام حسين (عليه السلام) است. و خود نمونه اي از پيوند عاشورا و مهدويت هست.
طبق آيات و روايات عاشورا مهدويت وابستگي زيادي دارند از جمله عناصرتشکيل دهنده ، هدفشان و... عاشورازمينه اي ايجاد کرد که آمادگي لازم براي ظهور امام مهدي (عليه السلام) مهيا شود و با ظهور امام مهدي (عجل الله تعالي فرجه) آينده تاريخ درخشان خواهد شد. انتظار مي رود علما و روحانيون به عنوان مبلغين درسطح جامعه اسلامي سعي درشناسايي بيشتر اين دواصل تفکيک ناپذير داشته باشند.
منابع و مآخذ
۱- احدي،مهدي ، حماسه عاشورا ( ج ۲)،چاپ سوم۱۳۸۶ ،قم ، مشهور.
۲ـ احمدي ، حسن . ، روان شناسي اجتماعي ، چاپ ۱۳۸۳، قم : مشهور.
۳ـ بني هاشمي، سيد محمد ، سلوک منتظران ، چاپ پنجم۱۳۸۶ ، مرکز فرهنگي انتشاراتي منير، تهران.
۴ـ بني هاشمي ، سيد محمد ، مناجات منتظران (ج ۲)، چاپ اول۱۳۸۶، مرکز فرهنگي انتشاراتي منير ، تهران.
۵ ـ تونه‌اي،مجتبي ، موعودنامه : فرهنگ الفباي مهدويت، چاپ اول۱۳۸۳، ميراث ماندگار، قم.
۶ ـ خادمي ، محمد ، ياد مهدي( عج الله تعالي فرجه)، چاپ سوم۱۳۸۴، مسجد مقدس صاحب‌الزمان (عج الله تعالي فرجه)، قم.
۷ـ فيض کاشاني ، محمدحسن ، ترجمه تفسير شريف صافي،ج ۴ چاپ چهارم۱۳۸۷، دفتر نشرنويد اسلام، قم .
۸- قمي ، عباس ، مفاتيح الجنان ، فيض کاشاني، چاپ بيست وهفتم۱۳۸۵، تهران.
۹- قيومي اصفهاني ، جواد ، صحيفه المهدي (عج الله تعالي فرجه)، چاپ اول۱۳۷۳ ،دفتر انتشارت اسلامي، قم.
۱۰- گل محمدي، آرمان، فريد، مهدويت و شهادت ، چاپ اول۱۳۸۴، نشر شاهد، تهران.
۱۱ـ مجلسي، محمد باقر بن محمد ، رجعت ، چاپ سوم۱۳۸۵ ، دليل ما، قم.
۱۲ـ مرداني،محمد حسين ، مهدويت و شهادت ، چاپ اول۱۳۸۴، نشر شاهد، تهران.
۱۳ـ مصباح يزدي، محمدتقي ، آذرخشي ديگر از آسمان کربلا، چاپ سوم۱۳۷۹ ، موسسه آموزشي امام خميني (رضوان الله تعالي عليه)، قم.
