کلاردشت
ناحیهای در کلاردشتکِلاردَشت ناحیهای در استان مازندران و از توابع شهرستان چالوس است. ۱۷۰ کیلومتر با تهران فاصله دارد. مرکز کلاردشت حسنکیف است.
این ناحیه از جنوب به قلهٔ تخت سلیمان تا حدود گردنهٔ کندوان و از شمال به دریای خزر و شهر تنکابن، از شرق به چالوس، نوشهر و کجور و از غرب به قزوین و الموت محدود است.
از آثاری که در ناحیهٔ کلاردشت و تپههای اطراف آن کشف شده معلوم میشود که قسمتی از این منطقه در ادوار باستانی، آباد و دارای ساکنینی بودهاست.
جادهٔ کلاردشت به عباسآبادکلاردشت دارای آب و هوائی معتدل است. وجود رشته کوههای البرز در کنارههای دریای خزر موجب متوقف شدن رطوبت در دامنههای آن گردیده و سبب بارش باران فراوان در این ناحیه از شمال کشور میشود. بخشی از این بارندگیها در ارتفاعات کلاردشت منجر به بارش برف میشود و به همین دلیل است که هوای کلاردشت در مقایسه با دیگر مناطق استان مازندران بسیار خنکتر و مطبوعتر است. جنگلهای انبوه و سرسبز، رودخانهٔ سردآبرود، کوههای علم کوه و تخت سلیمان در بخش غربی، جنگلهای عباس آباد در بخش شمالی، جنگلهای بخش جنوبی، کوههای کم ارتفاع و روستاهای دامنهٔ این کوهها در بخش شرقی، از دیگر مشخصههای این منطقهاست.
جمعیت کل کلاردشت با احتساب مرزن آباد و روستاهای اطرافش در فصل سرما کمتر از ۴۰۰۰۰ نفر است، در حالیکه با آغاز فصل بهار و آمدن مسافران از مرز ۱۲۰۰۰۰ نفر نیز میگذرد.
کلاردشتیها زبانشان، کردی، گیلکی، لکی و یا فارسی است.
از شاعران، ابوذر فقیه ملک مرزبان که اشعاری در توصیف کلاردشت سرودهاست میتوان نام برد.
علم كوه و تخت سلیمان در كلاردشت شهرت و زیبایى این منطقه را جهانى كرده و هر ساله در ایام نوروز هزاران گردشگر ایرانى و خارجى از این منطقه دیدن مى كنند كلاردشت با فراهم كردن امكانات رفاهى مسافران نوروزى به استقبال میهمانان و گردشگران مى رود.
منطقه كلاردشت در ارتفاع ۱۲۰۰ تا ۱۳۰۰ مترى از سطح دریا در دامنه رشته كوه البرز قرار دارد. علم كوه و تخت سلیمان شهرت و زیبایى این منطقه را نیز جهانى كرده و هر ساله در ایام نوروز هزاران گردشگر ایرانى و خارجى از این منطقه دیدن مى كنند.
در كوه هاى مرتفع كلاردشت یخچال هاى طبیعى و دایمى وجود دارد كه پس از گذشت ده ها میلیون سال همچنان ناآرامند. این توده هاى عظیم یخ كه با سنگ و خاك آمیخته شده اند، منابع اصلى آبگیرى رودخانه «سرداب رود» مهم ترین رودخانه كلاردشت هستند.
دریاچه ولشت (سما) نگین آبى كلاردشت نیز یكى از دریاچه هاى آب شیرین ایران است. منبع تأمین آب این دریاچه، چشمه هاى كف و اطراف هستند. این دریاچه جزو زیست بوم هاى نادر مازندران است و پرندگان مهاجرى از قبیل مرغابى و غاز وحشى در این مكان یافت مى شوند.
پوشش گیاهى جنگل هاى این منطقه شامل سپیدار، افرا، توسكا، تمشك، نمدار، راش، زرشك، بلوط سیاه، گل سرخ وحشى، ازگیل، ملچ، زالزالك، سیاتلو و خوج است. از این رو، سفر به این منطقه در ایام نوروز خالى از لطف نیست چرا كه هم شهرى دیدنى و هم مردمانى میهمان نواز دارد.(iran-newspaper)
كلاردشت؛ بهشت گمشده البرز
حمیرا محبعلی
«كلاردشت كجاست؟
نام كلاردشت همیشه بر سر زبانها بوده است و جسته گریخته مطالبی علمی، غیرعلمی درباره آن نگاشته شده است. اما واقعیت آن است كه هنوز كلاردشت به درستی شناخته شده نیست، نه تنها برای جهانگردان خارجی كه به ایران مسافرت میكنند كه حتی برای بسیاری از ایرانیان، كلاردشت بهشتی گم شده است و با همه نزدیكی این منطقه به تهران، كرج، چالوس، نوشهر و با داشتن دهات و شهرك و راه و جاده در گستره خود، هنوز یك از هزار دیدنیها و شگفتیهای این منطقه به قلم و تصویر در نیامده است.»
این مطلب، مقدمه گزارشی است به نام «كلاردشت، بهشت گمشده» كه 15 سال پیش (پاییز 69) در نشریه گردش به چاپ رسید. گزارشی تقریبا جامع از شگفتیهای كلاردشت. گزارشگر این گزارش كه نخستین بار نام «بهشت گمشده» را بر این منطقه گذاشت، شاید نمیدانست كه با این كار، یك سناریو را رقم میزند. سناریویی كه كارگردانی آن را سودجویانی برعهده دارند كه ساخت و سازهای بیشمار آنان در كلاردشت، حالا بهشت گمشده را به منطقهای تبدیل كرده است كه دارد از دست میرود.
حالا دیگر ساخت و سازها هم جزو شگفتیهای این منطقه است. جاذبههای گردشگری كلاردشت، این دشت زیبا و بیهمتا، همواره و همیشه به خاطر ویژگیهای خاص منحصر به فردش توجه بسیاری از گردشگران را به خود جلب كرده است. این ویژگیها به اندازهای شگفتانگیز است كه در تمام طول تاریخ در چشم شاهان و شاهزادگان و امرای حكومتی جلوهگری داشته است و آنچه امروزه از كلاردشت میگویند، ریشه در تاریخ دارد.
این ثروت ملی میتواند نقش یك قطب مهم را در اشتغال و درآمدزایی در این منطقه ایفا كند.
اما متاسفانه استفاده نابهجا از این ثروت، عدم كنترل صحیح ساخت و سازها در این منطقه و تخریب نابهجای طبیعت به علت مهاجرت بیرویه به خصوص از تهران سبب شده است تا این دشت زیبا با هجوم بالای سودجویان مواجه شود.
اما كلاردشت كجاست؟
كلاردشت، دشتی بر فراز كوهها، منطقهای كوهستانی است در غرب مازندران با وسعت 1509 كیلومترمربع، تابع شهرستان چالوس و متشكل از سه دهستان كلاردشت، بیرون بشم و كوهستان كه جمعیت آن در سرشماری سال 1375، 23097 نفر برآورد شده است و البته خدا میداند كه هماكنون با این هجومهای بیرویه چه جمعیتی دارد. كلاردشت از جنوب قله تخت سلیمان تا حدود گردنه كندوان به خطالرأس اصلی البرز محدود میشود و رود چالوس از كنار آن میگذرد.
دهستان كلاردشت با 39 آبادی در دشت كوچكی در دامنه تخت سلیمان واقع و مركز آن حسن كیف است.
این منطقه با دو جاده فرعی به راه اصلی كرج - چالوس و ساحل دریای خزر میپیوندد. جاده نخست از مرزنآباد در فاصله 25 كیلومتری جنوب چالوس منشعب شده و به طول 20 كیلومتر از میان تپههایی كه بر دامنههایشان گندم و جو كشت میشود، میگذرد و دومین جاده، از عباسآباد واقع در جاده كناره، میان راه چالوس و تنكابن منشعب شده و به طول 25 كیلومتر پس از گذشتن از جنگلهای متراكم و بسیار زیبا در ناحیه نكارود به غرب دشت میرسد.
وجود بیش از 45 قله بالای 4000 متر، نمونه كمنظیری از عظمت، صلابت و زیبایی رشتهكوههای البرز را در كلاردشت به نمایش گذاشته است. علمكوه با ارتفاع 4845 متر از سطح دریای آزاد بلندترین كوه این دشت است. علمكوه كه در سمت شمال شرقی به دیوارهای به طول 700 متر و عرض 450 متر منتهی میشود، یكی از هشت دیواره سخت گذر جهان است. «تخت سلیمان» نیز كه در افسانهها از آن به جایگاه ازدواج «سلیمان (ع) و بلقیس» یاد میكنند با ارتفاع 4650 متر یكی از دیدنیهای این منطقه به شمار میرود.
در كوههای مرتفع كلاردشت یخچالهای طبیعی و دایمی وجود دارد كه پس از گذشت دهها میلیون سال همچنان ناآرامند. این تودههای عظیم یخ كه با سنگ و خاك آمیخته شدهاند، منابع اصلی آبگیری رودخانه «سرداب رود» (مهمترین رودخانه كلاردشت» هستند و البته چشمههای دیگر نیز این رود را یاری میكنند. آب «سرداب رود» از صافترین و زلالترین آبهای رودخانههای شمال ایران است و برای پرورش و تكثیر قزلآلا و ماهی آزاد مناسب است.
هوا در كلاردشت مه نسبتا دایمی دارد و دمای آن در برخی از روزهای سرد زمستان به حدود 30 درجه سانتیگراد زیر صفر میرسد. در شبهای تابستان نیز گاه مردم به استفاده از لباس گرم نیاز دارند. دریاچه ولشت (سماء)، نگین آبی كلاردشت نیز یكی از دریاچههای آب شیرین ایران است. این دریاچه با وسعتی حدود 20 هكتار در عمق تپههای شرقی كلاردشت در نزدیكی دهكده «سماء» واقع است.
طول این دریاچه دایمی 650 متر، عرض آن 300 متر و عمق گودترین نقطه آن 30 متر است.
منبع تامین آب ولشت، چشمههای كف و اطرافند. این دریاچه جزو زیستبومهای نادر مازندران است و پرندگان مهاجری از قبیل مرغابی و غاز وحشی در این مكان یافت میشوند و اما اشیای به دست آمده در منطقه كلاردشت نشان از قدمت 1000 سال قبل از میلاد دارد.
منطقه كلاردشت از لحاظ طول عمر ساكنان آن نیز شهرت دارد كه این امر به زندگی طبیعی و متعادل و شرایط جغرافیایی مربوط است و البته بهتر است بگوییم مربوط میشد!
تا حدود 30 سال پیش خانههای چوبی قدیمی «داردچی» و پس از آن خانههای نیمهسنتی در این منطقه دیده میشد و حالا جای آن خانههای سنتی و نیمهسنتی را كه یكی از جاذبههای توریستی این منطقه بود ویلاهای مدرن گرفته است.
عبور از جاده كلاردشت و نگاهی نه چندان ژرف به طبیعت حتی بدون هیچ نظر كارشناسی به وضوح نشان میدهد كه ساخت و ساز در این منطقه سالها پیش باید متوقف میشد.
آلودگی اطراف جاده با زبالههای غیرقابل جذب نیز وصله ناجور این طبیعت است اگر چه كلاردشت، هنوز هم همان بهشتی است كه سالها پیش مجله «گردش» از آن یاد كرده بود: «دشتی بر فراز البرز در ارتفاع 1250 تا 1350 متر انباشته از رسوبات عهد سوم زمینشناسی و از همین ارتفاع تا دریا فقط 30 كیلومتر فاصله دارد.»
پوشش گیاهی جنگلهای منطقه كلاردشت شامل: سپیدار، افرا، داغداغان، توسكا، تمشك، نمدار، راش، زرشك، گل سرخ وحشی، بلوط سیاه، ممرز، ازگیل، ملچ، بلوط، زالزالك، سیاهتلو، خوج و ... است.
از پستانداران و پرندگان وحشی جنگلهای كلاردشت نیز میتوان سنجاب، گوزن، بز، پلنگ، خرس، خرگوش، خوك، شغال، گربه وحشی، جوجه تیغی، گوركن، گرگ، قرقاول، لاشخور، داركوب، دم جنبانك، كبك، قوش، كبوتر، زاغچه، جغد، كوكرك و بلدرچین را نام برد.