اشاره :
سواي كاربران تازهكار و خانگي، بسياري از استفادهكنندگان لينوكس (اعم از شركتهاي تجاري يا افراد حرفهاي) توزيع مناسب خود را انتخاب كردهاند و سعي ميكنند بيشتر تمركز خود را به آن توزيع لينوكس معطوف كنند. در اين ميان، توزيع فدوراكور از جايگاه ويژهاي برخوردار است و سهم قابل توجهي از بازار لينوكس و نرمافزارهاي اپنسورس در سرتاسر دنيا را به خود اختصاص داده است. از جمله دلايل اين امر نيز تجاري بودن اين توزيع، پشتيباني شركت بزرگ و معروفي مانند ردهت از آن، استفاده از جديدترين فناوريهاي مطرح روز، توسعه فناوريهايي مانند SELinux و مجازيسازي Xen، پشتيباني مناسب از سختافزارهاي شبكه و نهايتاً توسعه، انتشار و پشتيباني منظم، و پايدار و بدون عيب و نقص هستند. فدوراكور يك توزيع لينوكس مختص كاربردهاي درونسازماني و نصب روي كلاينتهاي شبكه است و قابليتهاي موجود در آن براي مديريت شبكه و سرويسهاي آنلاين بسيار مناسب هستند. همه اين دلايل موجب ميشود كه به سادگي از كنار انتشار نسخه جديدي از فدوراكور نگذريم و نگاهي هر چند اجمالي و سريع به تازههاي آن داشته باشيم. نسخه هفت توزيع لينوكس فدوراكور در بيستم مي سال جاري ميلادي منتشر شد
تازههاي فدوراكور 7
فدوراكور هفت تغييرات عمده و بسيار وسيعي نسبت به نسخه قبلي خود نداشته است. اين موضوع را خود بنياد فدوراكور ميگويد و اذعان ميكند كه بيشتر روي پايداري و غنيتر كردن مخازن بستههاي نرمافزاري آن كار كرده است. با اين وجود، ميتوان عمدهترين تغييرات و نوآوريهايي كه در فدوراكور 7 نسبت به نسخههاي قبلي مشاهده ميشود را مرور كرد
دسكتاپ
در فدوراكور هفت شاهد جديدترين نسخههاي محيطهاي گرافيكي معروف اپنسورسي يعني KDE3.5.6 و GNOME2.18 هستيد. بهروزرساني اين دو محيط كه هريك ويژگيهاي جديدي را به همراه خود دارند، ميتواند براي كاربران اين توزيع لينوكس شاديآور باشد. همچنين، همانند هر نسخه، تصوير پسزمينه دسكتاپ و لوگوي نسخه هفت با نسخههاي پيشين متفاوت است.
فدوراكور در اين نسخه از دورنماي آسمان به همراه چند بالون استفاده كرده است. Fast User Switching قابليت ديگر جديدي است كه به دسكتاپ اين سيستمعامل افزوده گرديده است و امكان تعويض سريع محيطهاي كاربري و سوييچ آسان ميان خط فرمان و محيطهاي گرافيكي را ميدهد.
بهينهسازي عمليات Plug & Play در محيط Xorg Server1.3 نيز جزء تازههاي اين نسخه قرار مي گيرد. پوسته جديد «Flying High» نيز جلوه گرافيكي ويژهاي را براي دسكتاپ ايجاد ميكند.
هسته
فدوراكور هفت از هسته نسخه 21/6/2 استفاده ميكند. به گفته خود شركت فدوراكور، قابليتهاي نسخه جديد براي كار با SCIMها افزايش يافته است. SCIM متدهايي براي پشتيباني از زبان، حروف و علايم ويژه متني و گرافيكي هستند. فدوراكور هفت از ابزاري به نام I18N براي اين موضوع استفاده ميكند كه نتيجه آن پشتيباني از زبانهاي يونيكد بيشتري است.
همانند هر نسخه جديد انتشاري فدوراكور، SELinux نيز بهبود يافته و قابليتهاي پيشرفتهاي بدان افزوده گرديده است. SElinux يك ماجول امنيتي است كه امنيت در سطح هسته سيستمعامل را بهبود ميبخشد و به سطح امن قابل قبولي ميرساند.
system-config-selinux ابزار مديريتي گرافيكي است كه به صورت پيشفرض در فدوراكور هفت گنجانده شده است. با استفاده از اين ابزار كاربران ميتوانند راحتتر متدها و مكانيزمهاي خود در SELinux را تعريف و مديريت كنند و دسترسيها را كنترل نمايند. در كنار اين ابزار، setroubleshoot براي تعمير و عيبيابي SELinux نيز ارايه شده است.
clockevents and dyntick ماجول جديدي است كه به هسته نسخه 21/6/2 لينوكس افزوده شده و كار آن مديريت منبعتغذيه و پروسههاي خاموش/روشن نمودن سيستم است. اين قابليت بيشتر براي كامپيوترهاي قابلحمل مورد استفاده قرار ميگيرد. در آخر بايد به افزودن قابليت KVM يا Kernel-based Virtual Machine به هسته لينوكس اشاره كرد. پيش از اين، اين فناوري بايد توسط خود كاربر به هسته افزوده ميشد. همچنين براي مديريت KVM ابزار گرافيكي virt-manager و ابزار خط فرمان virsh ارايه شده است.
شبكه
مهمترين بهبود فدوراكور در اين زمينه افزودن تعدادي ميانافزار براي پشتيباني بهتر از شبكههاي بيسيم است. ابزار NetworkManager ابزاري است كه داراي يك رابط گرافيكي براي سوييچ ميان شبكههاي بيسيم و مبتني بر سيم است.
سيستمي
يكي از مهمترين تغييرات اين بخش مربوط به نامگذاري پارتيشنهاي هاردديسك است. پيش از اين نسخه، پارتيشنهاي هاردديسك با نامهايي موسوم بهhad نامگذاري ميشدند، اما در فدوراكور هفت، پارتيشنها به صورت دستگاههاي جانبي خارجي (مانند حافظههاي فلش) شناخته ميشوند و به همين خاطر با نامsd* شناخته ميشوند.
در فدوراكور هفت شاهد Python 2.5 نيز هستيم. نسخه جديد اين زبان برنامهنويسي به تازگي منتشر شده است. Smolt نيز سرويس جديدي است كه بنياد فدوراكور براي جمعآوري اطلاعات سختافزاري سيستمهاي كامپيوتري به كار گرفته است. اين ابزار در اولين بوت سيستم، اطلاعات سختافزاري را براي سرور پروژه فدوراكور ارسال ميكند.
نصب
نسخه زنده فدوراكور (كه شامل هر دو ميزكار گنوم و كيدياي) است، به همراه ديسكهاي نصب آن به رايگان از روي سايت BitTorrent و ديگر سايتهاي آيينه (Mirror) قرار داده شده است. بنياد فدوراكور پس از اتفاقاتي كه براي انتشار نسخه شش افتاد (هنگ كردن وبسايت اصلي بر اثر هجوم كاربران براي دانلود)، نسخه هفت را روي سايتهاي اشتراك فايل كه گنجايش ميزباني كاربران زيادي را دارند منتشر نمود و ديگر از لينك مستقيم دانلود آن روي خود سايت اصلي خبري نيست.
البته از روي خود شبكه و اينترنت نيز ميتوان فدواركور را نصب نمود. رابط نصب Anaconda نسبت به نسخه قبلي چندين تغيير كوچك داشته است، ولي مراحل اصلي نصب همانند قبل است. قابليت افزودن مخازن جديد بستههاي نرمافزاري، پشتيباني از زبانهاي جديد، تغيير تصوير پسزمينه رابط نصب، انتخاب ابزار مجازيسازي و مديريت بهتر ابزار kickstart براي نصب نرمافزارها از جمله اين تغييرات هستند. همانطور كه گفتيم، يكي از جالبترين امكانات Anaconda، تغيير تصوير پسزمينه است
دسكتاپ
با اولين بوت سيستم پس از نصب و لاگين به فدوراكور، بايد مجوز فدوراكور را تأييد كنيد، صفحهنمايش را تنظيم نماييد، صدا را تست كنيد، تنظيمات مربوط به سطوح امنيتي سيستم را انجام دهيد و نهايتاً به سراغ دستگاههايي مانند چاپگر برويد. مراحل اين كارها به صورت خودكار توسط خود فدوراكور پيگيري ميشوند و نيازي نيست برنامهها يا پنجرهاي را باز و بسته كنيد.
در مرحله آخر تنظيمات اوليه سيستم نيز، همانطور كه در بخش تازههاي فدوراكور گفتيم، ابزار Smolt براي گزارشگيري از سختافزار سيستم و ارسال فايل گزارش به پروژه فدوراكور اختصاص دارد. ميتوانيد ابتدا اين گزارش را مطالعه و سپس پروسه ارسال آن را تأييد يا لغو نماييد. دسكتاپ فدوراكور به طور پيشفرض از پوسته Flying High استفاده ميكند.
ميتوانيد اين پوسته يا تصوير پسزمينه را تعويض كنيد و ديگر پيشنهادهاي فدوراكور را نيز ببينيد. البته در آينده براي اينكه به يك دسكتاپ سريع و بهينه برسيد، بايد تنظيماتي را اعمال كنيد. براي نمونه، پورت ارسال فايل از طريق بلوتوث فعال است. در حاليكه بسياري از كاربران از اين ابزار استفاده نميكنند
نصب و بهروزرساني نرمافزار
ابزار مديريت و نصب بستههاي نرمافزاري توزيع فدوراكور Yum است. نسخه جديد اين برنامه شامل دو ابزار ديگر با نام Pup و Pirut است. Pup ابزاري براي بهزرساني سيستم است، مانند ابزارهاي مديريت بهروزرساني در توزيعهاي دبيان و اوبونتو.
اين ابزار در نوار پانل دسكتاپ، منوي اصلي و System Tray ديده ميشود. با اجراي اين ابزار ميتوان از جديدترين بستههاي بهروزرساني مطلع شد و آنها را پس از انتخاب، به طور خودكار روي سيستم نصب نمود. بنابراين از اين طريق مشكل بهزرساني در فدوراكور نيز حل ميشود. Pirut ابزاري براي دسترسي به مخازن بستههاي نرمافزاري پروژه فدوراكور و مديريت آنها روي سيستم است. اين برنامه به شما ميگويد جديدترين بستههايي كه به مخازن نرمافزاري افزوده شدهاند كدامند و چگونه آنها را نصب نماييد. ميتوانيد پيش از نصب هر بسته، خلاصهاي از وضعيت آن را مطالعه كنيد.
امنيت
در پنجره تنظيمات اوليهاي كه هنگام اولين بوت سيستم ظاهر ميشود، ميتوانيد ابزار ديواره آتش Iptable را فعال نماييد. اين ابزار امكان مديريت SELinux را نيز ميدهد و ميتوانيد اين قابليت را نيز «Enabled» يا «Permissive» نماييد.
اين قابليت براي كاربران تازهكار بسيار مفيد است. چون از اين طريق و بدون درگير شدن با تنظيمات بسيار سخت و پيشرفته اين سرويسها، ميتوانند امنيت سيستم را مديريت و بهينهسازي كنند. تنظيم Enabled تنظيمات اوليه و به نوعي پايينترين سطح دسترسي و كنترل را به سيستم اعمال ميكند، ولي تنظيم Permissive سطح تنظيمات بالاتري را به سيستم اعمال ميكند كه براي آگاهي كامل از آنها ميتوانيد از منوي اصلي دسكتاپ وارد بخشSystem->Administration شويد و توضحيات كامل آن را مطالعه نماييد.
دو ابزار جديد مديريت و عيبيابي SELinux در فدوراكور هفت نيز امكان تعريف مكانيزم، ارائه پيشنهادهاي دفاعي، كنترل دسترسي و تعريف قوانين و سياستهاي امنيتي را به كاربران ميدهد و در مجموع انعطافپذيري بيشتري را از جهت ايمن كردن سيستم فراهم ميكند. پيش از اين دو ابزار، از SElinux فقط با پوسته خط فرمان ميشد استفاده كرد كه براي كاربران كمي سخت بود، اما اكنون هر كسي به راحتي ميتواند از اين قابيت استفاده كند.
جمعبندي
فدوراكور هفت قابليت ويژه تازه و پررنگي ندارد و نميتوان روي يك ويژگي خاص آن تأكيد كرد و آن را دليلي براي كوچ از يك توزيع ديگر به فدوراكور بيان نمود، اما كاربراني كه به اين توزيع خو كردهاند و از آن استفاده ميكنند را راضي ميكند. چون چندين ابزار و قابليت جديد بدان افزوده شده است كه امكان كار آسانتر را برايشان فراهم ميكند.
بهطور كلي توسعهدهندگان فدوراكور هميشه به فناوريهاي زيربنايي مانند مجازيسازي و SELinux يا توسعه نرمافزارهاي مديريتي بيشتر اهميت ميدهند و كمتر به سراغ گرافيك، ابزارهاي دسكتاپ و نرمافزارهاي سهبعدي ميروند. مطمئناً نسخه جديد فدوراكور نيز خالي از باگ نيست؛ هر چند در ابتداي امر به سختي ديده ميشوند، اما به مرور و افزايش تجربه كاربران با آن، كشف خواهند شد.