مسجد جامع قزوین
رده و نوع اثر : بنا و بناهای مجموعه‌ای، مسجد جمعه، مسجد جامع، مسجد
نشانی اثر: ایران، استان قزوین ، شهرستان قزوین.
دورهٔ اثر : قرون اولیهٔ اسلامی و دیلمیان وسلجوقیان و صفویان وقاجاریان
اشخاص مرتبط با اثر: هارون‌الرشید بانی اولیه مسجد بوده و بعدا افراد متعددی در ساخت مسجد نقش داشته اند.
شمارهٔ ثبت در فهرست آثار ملی: 121
توضیحات: گنبدخانه در سالهای ۵۰۰ تا ۵۰۹ ق به بنا افزوده شد و ایوان‌های غربی و جنوبی و شمالی در دورهٔ صفویان و مناره ها در ۱۲۳۸قمری احداث گردیدهاند. )دانشنامه تاریخ معماری )
مسجد جامع کبیر از بزرگ‌ترین مساجد ایران و بسبک چهار ایوانی است. این مسجد در شهر قزوین قرار دارد.
آثار معماری چند دوره در آن مشاهده می‌گردد، و قدیمی ترین بخش آن متعلق به قرون اول اسلامیست.
ساخت مقصوره خمارتاشی در ضلع جنوبی مسجد بدستور امیر خمار تاش ابن عبداله عمادی، وزیر سلطان ملکشاه سلجوقی بسال ۵۰۰ هجری قمریست. کتیبه‌هایی به ۵ ردیف نیز نیز به خط کوفی گلدار نسخ و ثلث در این مکان دیده می‌شود.
ایوان ها در دوره صفویه ساخته شده اما ایوان شرقی در دوره قاجار بازسازی گردید.
این مسجد یكی از كهن ترین و كم نظیرین مساجد ایران به شمار می رود كه شیوه های معماری و هنر ادوار مختلف را می توان در آن به تماشا نشست.
مقصوره كهن یا طاق هارونی قدیمی ترین بخش از بنای جامع عتیق قزوین است كه به دهلیز ورودی شرقی آن متصل بوده و توسط هارون الرشید در سال 192 هجری قمری بنا شده است.
در چهار جهت حیاط آن كه افزون بر چهار هزار متر مربع است چهار ایوان رفیع قرار دارد كه در دو سوی هر یك رواقی طولانی ساخته اند. گنبد آجری دوپوش و شبستان جنوبی مسجد به وسیله امیرخمارتاش عمادی در سالهای 500 تا 509 هجری بنا شده و دارای پنج كتیبه نفیس گچبری شده به خطوط ثلث، نسخ و كوفی است كه از شاهكارهای هنر ایرانی محسوب می شود. سه ایوان با شكوه شمالی، غربی و جنوبی آن را در روزگار صفویه ساخته اند كه بر زیبایی مسجد افزوده است.
