پشت صحنه گوگل، شما را با واقعيت هاي غيرفني دنياي ديجيتال آگاه مي كند. در اين گزارش، به بررسي اجمالي سيستم هاي كارمند يابي جالب گوگل به همراه شيوه هاي كسب و كار در گوگل مي پردازيم. اميداست وب مسترهاي جوان ايراني، تجربه هاي تئوري خوبي را با مطالعه موفقيت هاي بزرگان وب، كسب كنند.
1) سيستم هاي كارمنديابي Google
كارمنديابي يكي از مهم ترين مسائل در ضريب اثربخشي فعاليت فعالان صنعت ديجيتال در دهه اخير شمرده مي شود. هيچ شركت موفقي بدون دستيابي به كارمندان موثر و موفق، گوي سبقت را از رقبا نگرفته است.
مسئله كارمنديابي به همين دليل، از مهم ترين فاكتورهاي توسعه كسب و كار و از ظريف ترين شاخص هاي اثربخشي رهبري در سازمان ديجيتالي گوگل به شمار مي رود. همان طور كه در متون مديريتي مي خوانيم: كارمنديابي فرايندي است كه توسط آن، افرادي كه به نظر مي رسد توانايي بالقوه اي براي عضويت در سازمان و انجام دادن وظايف محول دارند، شناسايي مي گردند و موجبات جذب آنها توسط سازمان فراهم مي شود.
كارمنديابي فرايند واسطه اي است. يعني متقاضي شغل و كارفرمايان، براي نخستين بار با يكديگر روبرو مي شوند تا طي فرايند(انتخاب-گزينش) توانايي واقعي آنها براي احراز شغل در سازمان تعيين گردد.
كارمنديابي بايد به گونه اي باشد كه تعداد زيادي از داوطلبان واجد شرايط، متقاضي شغل شوند.
فرآيند كارمنديابي در گوگل، فرآيندي بر اساس رفتارهاي سيستم هاي باز است. سيستم هاي باز، سيستم هايي هستند كه خروجي آنها، ورودي عنصر ديگري است و مي توان براي آن مرز در نظر گرفت. يعني با انتخاب كارمند در يك سيستم باز، مي توان انتظار داشت كه با انتخاب صحيح، قابليت تصحيح، ترميم و غني سازي گروه هاي شغلي ديگر نيز با انتخاب درست يك كارمند، تامين مي شود.
كارمنديابي موثر، سينرژي گوگل را به طور فزاينده اي افزايش داده است و اين افزايش، عاملي مهم در موفقيت اين شركت در يك دهه اخير قلمداد مي شود. به جز برخي از اعلان هاي شغلي مستقيم كه گوگل براي پر كردن ظرفيت هاي شغلي خود در سايت ارائه مي دهد، برخي از روش هاي كارمنديابي رهبران گوگل با ساير رقباي آنها در صنعت ديجيتال متفاوت است. مثلا، سالانه مسابقه اي را تحت عنوان مسابقه code jam ترتيب مي دهند و از علاقه مندان به برنامه نويسي و طراحي زيرساخت هاي ديجيتالي از سراسر جهان درخواست مي كنند تا در مورد برخي از مسائل مطرح شده، پاسخ هايي را كسب كنند و براي گوگل ارسال كنند.
پاسخ ها در فرآيندي پردازش و در نهايت، جايزه 20 هزار دلاري سالانه گوگل، به برنده اين مجموعه پرسش ها، اعطا مي شود.
برنده يا برندگان اين جايزه، مستقيما به استخدام گوگل پذيرفته مي شوند.
راه جالب ديگري كه اين شركت به آن اخيرا روي آورده است، تقريبا به همين شكل قبلي است. آنها پرسش هايي را در اينترنت مطرح مي كنند كه علاقه مندان مي بايست براي طي كردن روند استخدامي خود، پاسخ هايي را براي آنها پيدا كنند. سپس، گروه هاي پاسخ دهنده صحيح، دعوت مي شوند تا در يك امتحاني مثل امتحان GMAT يا هوش تحصيلي، شركت كنند.
افراد موفق در اين آزمون ها كه معمولا الكترونيكي نيز برگزار مي شود، به دفاتر نمايندگي گوگل در كشورهاي مختلف دعوت مي شوند و توسط مديران منابع انساني گوگل، مصاحبه مي شوند.
پذيرفته شدگان در اين مصاحبه، كارمندان آينده گوگل به شمار مي روند.
معمولا نخبه ترين افراد جوامع در اين مصاحبه هاي پذيرفته و در در اين فرآيند پيچيده، قبول مي شوند.
اگر شما متقاضي شغل مديريت امور نرم افزاري در فلان دفتر گوگل باشيد، بايد يك فرد محقق، خلاق و نوآور باشيد تا بتوانيد به پرسش هاي رياضي و روان شناسي و كامپيوتري مطرح شده گوگل، پاسخ دهيد.
البته براي بزرگان صنعت ديجيتال، ارزش يك مهندس متوسطي كه بتواند خوب فكر كند و اهتمام به خلاقيت داشته باشد، بسيار بيشتر از يك استاد برنامه نويسي تك بعدي است!
بيل گيتس، يك بار نفر اول دوره فوق ليسانس كاميپوتر دانشگاه هاروارد آمريكا را كه يك نابغه در حل مسائل رايانه اي و رياضي بود، فقط به خاطر آن كه او نتوانست به پرسش: «تعداد پمپ بنزين هاي ايالات متحده آمريكا چقدر است؟» پاسخ دهد را در گزينش استخدامي رد كرد!! چرا كه اين نابغه در هنگام پاسخ دهي به اين سوال، قبل از اين كه به جواب نمي دانم بسنده كند، بايد كمي تحليل ذهني داشته باشد و براي مسائل فوري و غيرقابل پيش بيني، در فكر راه حل و يافتن عواملي موثر در يافت پاسخ باشد.
چنين افرادي را سازمان هاي ديجيتالي بزرگ نيازمند هستند. چرا كه هميشه كارمندان مستعد، بايد منتظر مسائل غيرقابل پيش بيني در فرآيندهاي كاري باشند كه پاسخ دهي سريع و با حداقل هزينه، براي سازمان ها مهم است.
رويكرد سازمان هاي جديد به استخدام چنين منابع انساني باهوش و علاقه مند و خلاق، روز به روز در حال افزايش است. شايد عدم رويكرد استخدام رسمي 30 ساله، يكي از دلايل رويكرد جديد شركت ها به در اختيار داشتن نيروهاي خبره است و نه نيروهايي كه به روش ثابتي عادت كرده اند و ارزش افزوده سازمان را كاهش مي دهند.
البته بنيادهاي حمايت از كارگر، اين برداشت را كه منجر به استخدام هاي موقت و فرصت سازي كامل به نفع كارفرما و به ضرر كارگران مي شود را محكوم مي كنند. اما به هر حال، بايد براي ارتقاي خلاقيت در سازم آنها ، چند منظوره فكر و عمل كرد.
رهبري گوگل، فرآيند كارمنديابي را مقوله اي حساس مي داند و در استخدام افراد در سطوح مختلف سازماني، متغيرهاي زيادي را در خرده سيستم هاي استخدامي خود لحاظ مي كند. چرا كه كارمندهاي شركت مي بايست براساس ماموريت شركت، در گروه ها و تيم هاي غيرمتمركز فعاليت كرده و از اين رو، در قالب مديريت ماتريسي پروژه هاي شركت بيشترين كارايي را از خود بروز دهند.
روند پاداش دهي به كارمندان موفق هم، بر خلاف سازمان ه ي سنتي كه بيشتر بر اساس مرخصي ساعتي-روزانه يا پاداش هاي نقدي اندك است، با پاداش هاي سهامي يا ارتقاي جايگاه شغلي و استفاده از بن هاي كارگزي چند منظوره و متنوع، مبتني شده است.
شمار زيادي از كارمندان گوگل پس از ورود گوگل به بازار بورس آمريكا، به ثروت هاي زيادي دست يافتند. اگر قرار بود پاداش آنها، عوامل سنتي در سازمان هاي امروزي بيشتر باشد، چنين درآمدي براي آنها فقط در خيالات مي توانست سير كند. جنبه عملي به خود نمي گرفت. توجه به سيستم هاي كارمنديابي گوگل در رهبري سازمان ديجيتالي گوگل، مقوله مهمي است كه فعالان صنعت ديجيتال در كشور و حتي سازمان هاي سنتي كه هنوز تجربه ورود به اين عرصه را درك نكرده اند، بهتر است بخشي از فرآيند استخدامي خود را از اين راه، دريافت كنند.
به هر حال، هميشه بهترين انتخاب، از طريق آزمون هاي علمي و تخصصي چند ساعتي حاصل نمي شود. بقاي سازمان ها در دنياي كسب و كار پرشتاب و متغير امروزي، كاركناني با خصيصه هاي تعريف شده جديد را طلب مي كند كه بايد به آن اهميت داد.
گونه ديگري از اين سيستم كارمنديابي نيز بر اساس مسابقات سالانه كد جم گوگل است. برنامه ريزان حاضر در اين مسابقات بايد تلاش كنند مشكلات نرم افزار آنلاين را زودتر از يكديگر حل كنند.
تعداد 100 نابغه نهايي انتخاب شده در اين مسابقات با هزينه گوگل به نيويورك عازم خواهند شد تا در مسابقات قهرماني code jam در ماه اكتبر هر سال شركت كنند؛ اين مسابقات فرصتي بسيار مناسب براي سريع ترين و مستعدترين متخصصان رايانه در جهان است تا در سطحي بين المللي با يكديگر رقابت كنند.
فيناليست هاي اين مسابقات به ترتيب رده بندي 155 هزار تا 10 هزار دلار جايزه دريافت خواهند كرد؛ ثبت نام براي اين مسابقات تا شروع دور انتخابي يعني پنجم سپتامبر ادامه خواهد داشت.
در چند سال اخير، بيش از 14 هزار نفر از 22 كشور در مسابقات code jam گوگل شركت كرده اند كه شماري از اين نوابع، به غول موتورهاي جست وجوي وب، دعوت به كار مي شوند. اين وضعيت، بهترين راه كارمنديابي براي جذب افراد نخبه و خلاق و با انگيزه براي شركتي مانند گوگل است.
2) پشت صحنه گوگل
قطعا، پشت صحنه سناريوهايي كه مغزهاي گوگل از اوايل دهه نود ميلادي تا كنون بر پايه آنها ، جهان ديجيتال را به تسخير خود در آورده اند، به اندازه آگاهي از رفتار سازماني اين شركت در خلق محصولات ديجيتالي، جذاب و خواندني خواهد بود.
2- ه – الف) اين ها، عاشق رياضيات هستند!
رانندگاني كه به رياضيات خود مطمئن بودند و در ترافيك هميشگي بزرگراه شماره 101 كه به «سيليكون ولي» منتهي مي شود، گير مي كردند، مي توانستند وقت خود را با تامل در بيلبوردي كه روي آن يك مسئله رياضي نوشته شده بود، بگذرانند.
كساني كه مي توانستند عدد مورد نظر سؤال كننده را دريابند، در واقع مبناي يك الگوريتم طبيعي را مي يافتند. تعداد كساني كه روي اين معما كار كردند و از عهده حل آن برآمدند، به وب سايتي رهنمون شدند تا مسئله اي ديگر را حل كنند و پس از حل اين معما هم، صفحه اي ديگر به روي آنها گشوده مي شد كه از آنها مي خواست تا مشخصات و سوابق كاري خود را ارسال كنند. اگر بيلبوردي مي توانست روح يك شركت را به تصوير بكشد، همين بيلبورد بود، زيرا آگهي دهنده ناشناس شركت گوگل بود كه محصول اصلي و مهم آن محبوب ترين موتور جست و جوي اينترنتي در جهان است. با اين شوخي جسورانه، با اشتغالات ذهني رياضي، سادگي و اين اعتقاد مبتكرانه كه گوگل منزلگاه نوابغ است، بيلبورد از شركتي سخن مي گفت كه فكر مي كند جايگاه درست و به حقي را به عنوان رهبر و پيشروي صنعت فناوري به دست آورده است، موقعيتي كه در 15 سال گذشته، مايكروسافت اشغال كرده بود.
لحن بيلبورد گوگلي بود، چيزي كه كارفرماهاي گوگل علاقه دارند، بگويند. سخنگوي شركت مي گويد كه اين صفت «گوگلي»، جهان وطني، تواضع، تفاوت و تشخيص متعادلي را به ذهن متبادر مي كند. نمايشي مناسب و زيبا از گوگلي بودن «googly–ness» كه در سخنراني هاي امسال در لاس وگاس اجرا شد درحالي كه روساي ديگر شركت هاي فناوري به جايگاه سخنراني در ميان هياهوي موسيقي راك و رقص نور وارد مي شوند، گوگل كنسرت براندنبورگ شماره سه از باخ را پخش كرد، تا روساي شركت به جايگاه وارد شوند. بيلبورد از اين جهت گوگلي بوده، يعني مانند صفحه اصلي گوگل، به لحاظ بصري به طور كامل ساده بود چنان كه مراجعه كنندگان را درباره محتواي پيچيده آن به اشتباه مي اندازد، يا اينكه، براي بيگانگان ''گوگلي بودن''، به معناي آرزويي جسورانه و يك ماموريت است كه شما را به پيشرفت جهان و يكي دانستن جهل با فضيلت فرا مي خواند، عارضه اصلي اين طرز فكر كه در بيلبورد نشان داده شده است، بزرگ دانستن رياضيات است.
گوگل پيوسته درحال طرح جناس هاي عددي و معماهاي رياضي است. وقتي آنها در سال 2004 اسناد مربوط بازار سهام را پر مي كردند، گفتند كه آنها مي خواهند 828/281/718/2 دلار سود به دست بياورند كه برابر با e ميليارد دلار است.
علاقه به رياضيات در گوگل، شايد از علاقه موسسان آن سرگئي برين و لري پيج ناشي مي شود. برين كه در روسيه متولد شده است پسر استاد آمار است و مادرش هم براي ناسا كار مي كند و والدين لري پيج هر دو معلم رايانه هستند.
راز موفقيت گوگل كه آن را محبوب ترين موتور جست وجو در جهان ساخته است، درك اين موضوع است كه بي نظمي در اينترنت يك نظم ضمني رياضي دارد. لري پيج و سرگئي برين با شمارش، تنظيم و ارزيابي ساختارهاي ارتباطي توانستند نتايج جست وجو را به هم مربوط و نزديك كنند، كاري كه هيچ موتور جست وجوي ديگري نتوانسته بود انجام دهد.
تاكنون آنها اين برتري را حفظ كرده اند. دانيل سوليوان، دبير خبرنامه صنعتي آنلاين، گوگل را در صدر بهترين موتورهاي جست وجو قرار داده است، پس از گوگل، ياهو (yahoo)، اسك (ASK) و MSN مايكروسافت در رتبه هاي دوم تا چهارم قرار دارند.
تعداد بازديدكننده هاي گوگل به طور نسبي هر ماه نسبت به سال گذشته در همان ماه افزايش پيدا مي كنند. به استثناي AOL كه از ورودي اينترنتي مانند فناوري جست وجوي گوگل استفاده مي كند، در ماه مارس گوگل ميزبان نيمي از كل جست وجوگران اينترنتي بوده است، سهم گوگل به استثناي AOL از كل جست وجوگران 43 درصد بود.
مهارت و توانايي رياضي دليل نيمي از موفقيت هاي گوگل است: توانايي تبديل همه جست وجوها به پول. برعكس شركت هاي نرم افزاري مانند مايكروسافت كه بخش اعظم درآمد آن از محل ليسانس است،
گوگل در وهله اول يك بنگاه تبليغاتي محسوب مي شود. او آگهي هاي تبليغاتي معمولي نمي فروشد. بلكه گوگل يك ژانر تبليغاتي جديد و كارا به نام ''پرداخت به ازاي هر كليك'' ابداع كرده است. گوگل يك متن كوچك تبليغاتي روي صفحات نتايج جست وجو قرار داده است، اما آگهي دهندگان فقط زماني پول براي آن پرداخت مي كنند كه بازديدكنندگان و كاربران اينترنتي به طور حتم روي آن متن كليك كرده باشند و وارد آدرس آنها شده باشند. اين سيستم روي صفحات نتايج جست وجو تا به حال خوب كار كرده و نيمي از درآمد گوگل را تامين كرده است، زيرا كلمات اصلي كاربران به گوگل اجازه مي دهد تا آگهي هاي مناسب و مربوط به آن را روي صفحه قرار دهد.
اما در عين حال اين سيستم روي ديگر صفحات وب مانند بلاگ ها و مقالات روزنامه هم كه به عنوان بخشي از شبكه گوگل امضا مي شوند، جواب داده است.
