تیتر : آيا ضعف چشم بعد از عمل برگشت پذير است؟

تیتر : آيا ضعف چشم بعد از عمل برگشت پذير است؟
خلاصه : عمل جراحی لیزیک برای بسیاری از افراد با عیوب انکساری نزدیک بینی؛ دوربینی؛ و آستیگماتیسم قابل انجام می باشد. این افراد باید حداقل 20 سال سن داشته باشند تا تغییرات شماره عینک در آنها متوقف شده باشد.
متن کل خبر : لیزیک (LASIK) چیست؟
لیزیک یک عمل انتخابی برای کاهش وابستگی به عینک است که از طریق تغییر انحنای قرنیه به کمک لیزر اگزایمر می تواند عیوب انکساری مانند نزدیک بینی؛ دوربینی؛ و آستیگماتیسم را اصلاح نماید. بیش از یک دهه از انجام این عمل جراحی لیزری می گذرد وتاکنون میلیونها چشم در سرتاسر دنیا تحت این عمل قرار گرفته و می گیرند. در حال حاضر؛ لیزیک شایعترین و یکی از موفقترین اعمال جراحی عیوب انکساری می باشد که محدوده نسبتا وسیعی ازاختلالات انکساری چشم را می تواند برطرف سازد.


چه افرادی می توانند عمل لیزیک را انجام دهند؟
عمل جراحی لیزیک برای بسیاری از افراد با عیوب انکساری نزدیک بینی؛ دوربینی؛ و آستیگماتیسم قابل انجام می باشد. این افراد باید حداقل 20 سال سن داشته باشند تا تغییرات شماره عینک در آنها متوقف شده باشد. همچنین افرادی که بدلیل جراحیهای قبلی (پیوند قرنیه؛ اب مروارید؛ و عمل RK) شماره عینک بالا و یا نامتقارن با چشم مقابل پیدا کرده اند و نمی توانند از عینک استفاده نمایند؛ نیز می توانند به کمک عمل لیزیک در جهت اصلاح یا کاهش آن اقدام کنند.
اگرچه حداقل سن برای این عمل حدود 18 تا 20 سال در نظر گرفته می شود؛ ولی تحقیقات سالهای اخیر موثر بودن این عمل را در سنهای پایین تر؛ جهت اصلاح عدم تقارن شماره عینک دو چشم که منجر به تنبلی می شوند؛ را نیز نشان داده است.
باید دانست که عمل لیزیک یک عمل کاملا اختیاری است و هیچگونه اجباری در انجام این عمل وجود ندارد. انجام این عمل چیزی به سلامتی چشم اضافه نمی کند؛ بلکه سعی می کند وابستگی به عینک و یا لنز تماسی را به حداقل برساند.

چه افرادی نمی توانند عمل لیزیک را انجام دهند؟
عمل جراحی لیزیک برای بسیاری از افراد با عیوب انکساری نزدیک بینی؛ دوربینی؛ و آستیگماتیسم قابل انجام می باشد؛ اما باید دانست که این عمل برای همه افراد مناسب نمی باشد. افرادی که علاوه بر عیب انکساری؛ بیماریهای دیگری در چشم دارند و یا از بعضی از بیماریهای مزمن در دیگر سیستمهای بدنشان رنج می برند؛ ممکن است کاندید مناسبی برای اعمال جراحی اصلاح عیوب انکساری و لیزیک نباشند.
بعنوان مثال افراد زیر نمی توانند عمل جراحی لیزیک را انجام دهند:
· افرادی که بیماری قوز قرنیه و یا نامنظمی در سطح قرنیه اشان دارند
· افرادی که ضخامت قرنیه کافی نداشته باشند
· افرادی که بیماری تبخال چشمی داشته و یا دارند
· افرادی که بیماری قند دارند
· افرادی که آب مروارید دارند
· افرادی که اب سیاه دارند
· افرادی که سابقه بیماریهای روماتیسمی و یا نقص ایمنی را دارند
· افرادی که خشکی چشم متوسط تا شدید دارند
· افرادی که فقط یک چشم بینا دارند
· افرادی که مردمک چشم آنها در تاریکی بیش از حد معمول باز می شود


توقعات واقع گرايانه در اعمال جراحی ليزيک(LASIK)، لازک(LASEK) و ليزر پي آر کي(PRK)

يکی از پيش شرطهایی که در کنار شرايط ديگر، همه چشم پزشکان آن را لازم می دانند تا فردی را که متقاضی جراحی اصلاح عيوب انکساری می باشد، تحت اينگونه اعمال جراحی قرار دهند، داشتن توقعات به جا است. اين بدان علت است که اگر چه جراحی ليزيک(LASIK)، لازک(LASEK) و ليزر(PRK) از دقت و سلامت نسبتا بالايی برخوردار می باشند، اما نتايج آن در همه افراد کامل و صد در صد نيست.
برای بسياری کاهش وابستگی به عينک و يا لنز تماسی و نه حذف آن، هدف اصلی است. يعنی به جای نياز هميشگی و صد در صد به عينک، استفاده از عينک در بعضی از موقعيت های محدود مانند مطالعه طولانی و يا رانندگی در شب را هدف گرفته اند. البته اين درست است که بسياری از افرادی که تا کنون تحت اينگونه اعمال جراحی قرار گرفته اند، ديگر نياز به عينک ندارند، اما اين هميشه صادق نبوده ونخواهد بود. حتی در مواردی پس از عمل ( مثلا در افراد در سنين پير چشمی) شخص بجای يک عينک، به دو عدد از آنها نياز پيدا کرده، اگر چه مدت زمان استفاده از آنها بطور قابل توجهی نسبت به قبل از عمل کاهش يافته است.
اگر شما انتظار داريد که پس از انجام اينگونه عملها، وقتی از خواب بيدار می شويد دربدر بدنبال عينکتان نگرديد، در زمين ورزش و يا استخر شنا بدون عينک کاملا فعال باشيد، در بسياری از اوقات روز و انجام فعاليتهای معمول فارغ از عينک باشيد، در مهمانی ها نگران عينکتان نباشيد، به احتمال بسيار زياد آن را و يا بهتر از آن را پس از عمل بدست خواهيد آورد. اما اگر انتظار داريد که ديگر برای هميشه با عينک خداحافظی کنيد (آنگونه که در بعضی از تبليغات ممکن است بينيد يا بسياری آن را در ذهن خودشان پرورانده اند)، احتمال اينکه بعد از عمل مايوس گرديد، کم نخواهد بود.
بايد بدانيم که افراد عينکی اگرچه از نظر نياز به عينک بسيار به هم شبيه هستند، ولی از بسياری از جهات ديگر مانند اندازه و نوع شماره عينک، سن و همچنين پاسخهای بدنی آنها به مداخله جراحی، بسيار با هم تفاوت دارند. اين تفاوتهاست که نتيجه عمل را نسبی خواهد کرد. توقع به جا اينست که اين تفاوتها و نسبيت را بپذيريم تا پس از عمل دچار ياس نگرديم.

معاینات قبل از عمل لیزیک
بر خلاف تصور عموم، اعمال جراحی ليزيک، لازک، و پی ار کی در زمره ساده ترين عملهای جراحی چشم قرار می گيرند و بيش از خود عمل جراحی، دقت در انجام معاينات قبل از عمل نقش اصلی را در حصول موفقيت بازی می کند.
بارها افرادی فقط با يک عکس توپوگرافی چشم و يک شماره عينک که توسط دستگاهای به اصطلاح کامپيوتر اندازه گيری شده، مراجعه می کنند، و تقاضا دارند که در همان روز تحت عمل ليزيک و يا لازک قرار بگيرد و اينچنين برای آنها القاء شده که همه مراحل از معاينه و عمل جراحی گرفته تا معاينات بعد از عمل، همه و همه قابل انجام در يک روز هستند. اما واقعيت اين نيست و يا بهتر است که نباشد. اهميت معاينه قبل از عمل و يا مراقبت های روزهای بعد از عمل بسيار مهمتر از انجام خود عمل ليزيک و يا لازک می باشد. بارها ديده شده که عمل جراحی بخوبی انجام گرفته، اما بعلت عدم توجه به بعضی از نکات در قبل از عمل، بيمار گرفتار عارضه گشته است. در تاکيد اين سخن همين بس که بدانيم که در بسياری از موارد، عوارض عمل ليزيک و يا لازک، قبل از انجام عمل شروع می شود.
بطور کلی، معاينه کامل چشم برای اعمال جراحی ليزيک، لازک، و پی آر کی، شامل سه مرحله است:

گرفتن شرح حال از وضعيت سلامت چشم، وضعيت سلامت ديگر اعضای بدن، سابقه فاميلی، و داروهای مصرفی
انجام معاينات همه جانبه چشم
مشاوره کامل در مورد کم و کيف نوع عمل، نحوه انجام عمل، نتايج ممکن، و عوارض و مشکلات احتمالی
معاينه چشم
کساني که تمايل به انجام عملهای جراحی ليزيک، لازک، و پی ار کی دارند، بايد با حوصله کامل، تمامی مراحل معاينه چشم را طی کنند. اندازه گيری حدت بينايی بدون عينک و با عينک، تعيين مجدد و دقيق شماره عينک بدون استفاده از قطره، اولين قدم می باشد. يادمان باشد که اندازه گيری شماره عينک با دستگاههای اصطلاحا کامپيوتری بتنهايی کافی نمی باشد و نتايج حاصل از اين دستگاها حتما بايد روی چشم و با استفاده از روش دستی مجددا آزموده شود. چرا که محدوده خطای اندازه گيری در دستگاهای اصطلاحا کامپيوتری، بسيار زياد می باشد و تکيه صرف بر نتايج اندازه گيری با اين دستگاها می تواند به عوارض جدی منتهی گردد.
همچنين اندازه گيری انحنای قرنيه، معاينه حرکات چشم و بررسی از نظر وجود يا عدم وجود انحراف در چشم، اندازه گيری ميزان تنگ و گشادی مردمک ها در دو وضعيت تاريکی و روشنايی، معاينه ميکروسکوپی چشم و بررسی ساختمانهای مختلف چشم از جمله پلکها، ملتحمه، قرنيه، عنبيه، عدسی و وضعيت لايه اشکی بايد بدقت انجام گيرد. با چکاندن قطره بی حسی در چشم، فشار داخل چشم بايد اندازه گيری شود. در ضمن رطوبت و ميزان ترشح اشک با استفاده از کاغذ مخصوص اندازه گيری می گردد. در ادامه با چکاندن قطره های باز کننده مردمک (که موقتا ديد را مختل می کند)، مجددا شماره عينک چک نهايی شود. همچنين باز شدن مردمک امکان معاينه کامل شبکيه را فراهم می کند تا از وجود يا عدم وجود ضايعات شبکيه مطمئن شويم. بخشی از معاينه شبکيه با استفاده از لنز مخصوص و ميکروسکوپ، و بخشی ديگر در حالت خوابيده و با استفاده از دستگاهی که روی سر پزشک قرار می گيرد، انجام می شود.
همچنين، گرفتن نقشه توپوگرافی قرنيه و اندازه گيری ضخامت قرنيه جزء لاينفک معاينه می باشد. نقشه توپوگرافی قرنيه که بااستفاده از دستگاهای توپوگرافی و اورب اسکن تهيه می شود اطلاعات ذيقيمتی را در مورد وضعيت قرنيه به ما ارائه می دهد.
حذف هر قسمت از معاينات فوق، ما را از بخشی از اطلاعات در مورد چشم محروم می کند که عدم توجه به آن، احتمال بروز مشکلات بعد از عمل را بيشتر خواهد کرد. بعنوان مثال عدم اندازه گيری و توجه به وضعيت لايه اشکی، می تواند گرفتاری خشکی چشم پس از عمل ليزيک را به ارمغان بياورد. يا عدم توجه به اندازه مردمکها، می تواند سبب مشکلات ديد شب گردد.



تکنیک عمل لیزیک
در اين عمل در ابتدا توسط وسيله اي بنام ميكروكراتوم (شبیه رنده نجاری ولی در ابعاد بسیار بسیار ظریفتر)؛ يك لايه (flap) از قسمت سطحي قرنيه به قطر تقريبي 9 ميلي متر و ضخامت در حدود 160 ميكرون (هر میکرون برابر با یک هزارم میلیمتر است) برداشته می شود. سپس با ليزراكسايمر؛ قسمت مركزي عمق قرنیه تراش داده می شود که میزان تراش؛ بسته به میزان و نوع شماره چشم از یک فرد به فرد دیگر تفاوت خواهد کرد. در انتها لايه يا flap بجاي اولیه خود برگردانده مي شود واین لایه بدون نیاز به بخیه در جای خود فیکس می گردد.

نتایج عمل لیزیک
عمل لیزیک در مجموع از دقت بسیار بالایی بر خوردار می باشد و اکثر افرادی که تحت عمل قرار گرفته اند از نتایج آن راضی می باشند. اما باید دانست که علی رغم این دقت فوق العاده؛ نباید تصور کرد که نتایج عمل لیزیک صد در صد هستند. بیماران انتظار دارند که بعد از عمل نمره عینک آنها صفر شده؛ دید 10/10 داشته و دیگر هیچگاه نیاز به عینک نداشته باشند. اگر چه عملا بخش عمده این انتظارات در عمل لیزیک برآورده می شود؛ اما باید توجه داشته باشیم که نتایج عمل لیزیک به عوامل متعددی بستگی دارد که بخشی از آن قابل پیش بینی نمی باشد.
در عمل لیزیک؛ یک بافت زنده (قرنیه چشم) تراش داده می شود. این بافت زنده بر خلاف یک عدسی پلاستیکی بی جان؛ سوخت وساز دارد و دائما فعال است. این نوع فعالیت بافت قرنیه می تواند تغییراتی در محل تراش داده شده؛ ایجاد کند. نکته همین جاست که فعالیت سوخت و سازی قرنیه پس از عمل لیزیک در همه افراد یکسان صورت نمی گیرد و از فردی به فرد دیگر متفاوت و تابع خصوصیات سرشتی وی خواهد بود. پس بر این اساس می توان انتظار داشت که دو نفر با شماره چشم یکسان در یک روز توسط یک جراح درشرایط کاملا یکسان تحت عمل لیزیک قرار گیرند واین دو نفر پس از دو تا سه ماه نتایج متفاوتی از خود نشان دهند.
علاوه بر پاسخ بافتی؛ نوع و میزان شماره عینک نیز در نتیجه نهایی عمل لیزیک تاثیر بسزایی دارد. بعنوان مثال چشم های با نزدیک بینی ساده در حد 1- تا 4- در مقایسه با نزدیک بین های بالاتر؛ نتایج بمراتب بهتری را نشان می دهند. همچنین نتیجه عمل لیزیک درچشم های نزدیک بین (چشمهایی که شماره عینک آنها با یک رقم منفی شروع می شود و چشم آنها از ورای عینک کوچکتر دیده می شود) خیلی بهتر از چشم های دوربین (چشمهایی که شماره عینک آنها با یک رقم مثبت + شروع می شود و چشم آنها از ورای عینک درشتر دیده می شود) می باشد.
بنابراین انتظار درست و منطقی از عمل لیزیک اینست که با انجام این عمل؛ وابستگی به عینک به میزان قابل توجه ای کاهش یابد؛ در حدی که فرد قادر باشد عمده کارهای روزمره را بدون عینک انجام دهد؛ اما در ضمن نیز در نظر داشته باشد برای انجام کارهایی که به دقت بیشتری نیاز دارد (مانند رانندگی در شب)؛ ممکن است به یک عینک مختصر نیاز پیدا کند.

عوارض عمل لیزیک
عمل لیزیک عمل بسیار کم عارضه ای می باشد اما باید بدانیم که خالی از عارضه نیست. دانستن این عوارض دو حسن دارد. نخست اینکه به شما کمک می کند با دید باز و کاملا منطقی تصمیم به عمل گرفته و صرفا تحت تاثیر تبلیغات؛ تسلیم عمل نگردید. ثانیا اگر بعد از عمل عارضه ای حادث گردید به موقع متوجه آن گشته و با ارجاع سریع آن به پزشک معالج؛ در درمان تسریع گردد.
نکته مهم اینست که صرف وجود عارضه در عمل لیزیک؛ این عمل را از اعتبار ساقط نمی کند. بلکه نسبت فواید به عوارض است که تعیین کننده موفقیت هر گونه عمل جراحی یا درمان دارویی است. هر چه این نسبت بالاتر باشد موفقیت بیشتر خواهد بود که در مورد عمل لیزیک این نسبت بسیار بالاست.
عوارض عمل لیزیک دو دسته هستند. دسته اول عوارض خفیف و گذرایی هستند که اکثر افرادی که تحت عمل لیزیک قرار می گیرند کم و بیش ممکن است آن را تجربه کنند. از این نوع عوارض می توان از افت کیفیت بینایی علی الخصوص در شب؛ مشکلات دید شب مانند پخش نور و دیدن هاله در اطراف اشیا نورانی؛ سایه دار دیدن؛ خشکی خفیف چشم؛ و خونمردگی زیر ملتحمه نام برد. این دسته عوارض اهمیت چندانی ندارند چرا که مشکل جدی را برای بینایی و چشم ایجاد نکرده و در عرض چندین هفته بهبود می یابند.
دسته دوم عوارضی هستند که بسیار نادر هستند ولی می توانند برای چشم و بینایی مشکلات جدی ایجاد کنند. از این نوع عوارض می توان از عفونت؛ التهاب غیر عفونی؛ لک قرنیه؛ آستیگماتیسم نامنظم؛ خشکی شدید چشم؛ و مشکلات دائمی دید شب نام برد. اگر در معاینات اولیه و انتخاب بیمار قبل از عمل دقت کافی صورت گیرد؛ از بسیاری از این عوارض پیشگیری می گردد. در