حاج ميرزا ابوالفضل تهرانى فرزند حاج ميرزا ابوالقاسم نورى كلانترى ، فقيه اصولى رجالى مورّخ رياضى شاعر ماهر اوايل قرن چهاردهم هجرى در سال 1273 ق زاده شد و پس از دوران كودكى ، فقه و اصول و ديگر علوم نقلى را از پدرش ، ميزرا عبدالرحيم نهاوندى و سيد محمّد صادق طباطبايى و حكمت و فلسفه را از آقا محمّد رضا قمشه اى و ميزرا سيد ابوالحسن جلوه فرا گرفت . در (1300 ق) ، به نجف اشرف مهاجرت كرد و از درس ميرزا حبيب اللّه رشتى بهره فراوان برد ، سپس در (1302 ق) به دعوت ميرزاى شيرازى به سامرّا رفت و از محضر ميرزا محمّد حسن شيرازى استفاده كرد و از ملازمان و اطرافيان وى به شمار آمد (امين عاملى ، ج 2 ، ص 475) و همزمان دانش رجال و حديث را هم از حاج ميرزا حسين نورى فراگرفت . او در سامرا ، از جمله فقيهان و اديبان چيره دست به شمار مى رفت .
وى در سال (1306 ق) به حج رفت و در سال (1309 ق) به زادگاهش باز گشت و به تأليف و تدريس پرداخت و او نخستين كسى بود كه در (1312 ق) ، مدرسه سپهسالار را افتتاح كرد و طلاّب را در آن سكونت داد و بناى تدريس در آن گذاشت .
وى در علوم بسيار صاحب نظر بود و شعر عربى را نيكو مى سرود و مبتكران معانى دقيق و نكات بديع مى بود و قلم فارسى اش هم زيبا و بيانش نيز شيوا بود و مانندش در زمان خويش از زيادى هوش و كثرت حافظه ديده نشد و هزاران بيت از اشعار فارسى و عربى را از حفظ داشت و در اكثر فنون و علوم شرعى و رياضى و فلكى چيره دست بود . آثار فراوان او ، نشانگرِ اوج فضل و دانش وى است كه عبارت اند از:
1 . شفاء الصدور فى شرح زيارة عاشور .
2 . اجوبة المسائل المشكلة .
3 . ارجوزة فى اصول الفقه .
4 . الاصابة فى من اجمعت عليه العصابة.
5 . تقريرات درس فقه و اصول ميرزاى شيرازى .
6 . تميمة المحدّث يا تميمة الحديث ـ منظومهاى است در علم درايه .
7 . تنقيح المقالة فى تحقيق الدلالة ـ رسالهاى است درباره بحث دلالت در منطق و اصول فقه .
8 . حاشيه اسفار .
9 . حاشيه رجال نجاشى .
10 . حاشيه فرائد الاصول .
11 . حاشيه مكاسب .
12 . الدرّ الفتيق در علم الرجال .
13 . رساله عشقيه .
14 . صلاح الحمامة فى احوال الوالد العلامة ـ كتابى است در شرح زندگانى پدرش كه به چاپ رسيده است .
15 . قلائد الدرر فى نظم اللؤلؤ المنتثر .
16 . تراجم العلماء مرقاة الاتطار و مرآة الافكار ـ ارجوزهاى است در علم منطق .
17 . منظومه در علم نحو .
18 . ميزان الفك .
19 . منظومه اى است در علم هيئت و نجوم .
20 . منية البصير فى بيان كيفية الغدير.
او در هشتم صفر سال (1316 ق) ، در 44 سالگى درگذشت(مصفى المقال ، ص 33) و در كنار پدر بزرگوارش ـ در بقعه شيخ ابوالفتوح رازى در حرم حضرت عبدالعظيم ـ مدفون شد .
