استعمال داروها از راههاي مختلفي انجام مي گيرد . انتخاب راه مصرف ، بستگي کامل به نوع و مقدار و همچنين زمان اثر دارو دارد . در مواردي که ميسر باشد هميشه راه خوراکي دارو ترجيح داده مي شود . يکي از راههاي مختلف ورود دارو به بدن راه تزريق است . دارو را مي توان به راههاي زير وارد سيستم گردش خون کرد .
الف - راه داخل جلدي :
در تزريق داخل پوستي ، دارو بين لايه هاي پوست تزريق مي شود و اين روش بيشتر در موارد تست هاي پوستي مثل واکسن ب ث ژ و تست پني سيلين به کار برده مي شود .
ب - راه زيرپوستي
در اين روش دارو در فضاي چربي زيرپوست بازو و يا سطخ داخلي ران تزريق مي گردد .
ج - راه داخل عضلاني
دارو از اين طريق زودتر از راه زيرپوستي جذب مي شود . زيرا در عضلات عروق بيشتري وجود دارد . در صورتي که بخواهند اثر دارو فوراً ظاهر شود و ضمناً نتوان آن را از راه وريدي تزريق نمود از راه عضلاني تزريق مي شود .
* نکات لازم در هنگام تزريق زيرجلدي و داخل عضلاني
۱ - انتخاب سرسوزن از لحاظ طول و اندازه آن مناسب بيمار و دارو تزريقي باشد .
۲ - براي تزريق زيرجلدي پوست را در محل تزريق گرفته و سرسوزن را با زاويه ۴۵ درجه زيرجلد داخل کنيد .
۳ - براي تزريق عضلاني ، پوست محل تزريق را کشيده و تزريق کنيد .
اگر بيمار خيلي لاغر است قسمتي از عضله را گرفته بطوريکه يک توده کوچک عضلاني تشکيل شود .
۴ - تمام طول سوزن را در نسج داخل نکنيد و حدود ۲ ميلي متر را بيرون نگه داريد تا در صورت شکستن بتوان آن را از نسج بيرون کشيد .
۵ - پس از داخل کردن ، پيستون را قدري خارج کشيده تا اگر داخل رگ رفته باشد خون به داخل کشيده شود دراين صورت بايد داروي تزريقي را از نو در محل ديگري تزريق نمود .
۶ - محل تزريق را ماساژ دهيد تا جريان خود افزايش يابد و جذب دارو بهتر صورت گيرد . در مورد داروهايي که بايد با تأخير جذب شود و ( پني سيلين پروکائين ) ماساژ دادن قدغن است .
* نکاتي در مورد تزريق پني سيلين
اولاً دقت داشته باشيد که آمپول پني سيلين حتماً در حضور پزشک تست شود و بعد از خواندن تست توسط پزشک ، آمپول پني سيلين در حضور پزشک تزريق شود .
از بيمار سئوال کنيد در گذشته آمپول پني سيلين تزريق کرده و در صورت تزريق آيا حسايست نشان داده يا خير .
پس از تزريق پني سيلين بيمار را براي هر نوع واکنش احتمالي نظير شوک ، حساسيت پوستي ، کهير و غيره تحت نظر قرار دهيد .
عوارض حساسيت به پني سيلين توسط علائمي نظير لکه پوستي ، درماتيت يا التهاب پوست ، تب ، درد مفاصل و خارش مشخص مي شود . اين علائم ممکن است فوراً در فاصله زماني ۳۰ دقيقه يا با تأخير روزها و هفته ها بعد از مصرف ظاهر شود .
* علائم شديدترعبارتند از:
التهاب و تورم عروقي ،
سياه شدن محل تزريق همراه با درد شديد .
در بيماران مبتلا به تنگي نفس و کهير پني سيلين با احتياط و وسواس بيشتري بايد مصرف شود . در افرادي که به پني سيلين حساسيت دارند مصرف اين دارو ممنوع است .
در گلودردها براي پيشگيري از تب روماتيسمي پني سيلين روزانه ۴۰۰۰۰۰ واحد مصرف مي شود .
نبايد پس از حل نمودن پني سيلين را يک شبانه روز نگه داشت
