نفخ

چه وقت به پزشک مراجعه کنيم ؟

نفخ نشانه چيست ؟

يک ظرف بستني وانيلي ، يک ظرف ژله توت فرنگي ،‌يا چند لقمه پنير خامه اي مي خوريد ؛ اما آنقدر که شما لبنيات دوست داريد ، آنها شما را دوست ندارند . حتي خوردن مقدار بسيار کمي از آنها ،‌معده شما را آکنده از هوا کرده و ناراحت مي کند .

اين حالت نفخ و احساس بادکردگي و ناراحتي بعد از خوردن مواد لبني را پزشکان عدم تحمل لاکتوز مي نامند . يعني معده قادر به هضم لاکتوز يا قند شير ، نيست .

متأسفانه ، اکثر بزرگسالان تا حدي دچار اين عارضه هستند . هر چه سن بالاتر مي رود ، لاکتاز کمتري در بدن توليد مي شود که اين آنزيم براي هضم لاکتوز لازم است . بدون لاکتاز ، قند شير هضم نشده تخمير مي گردد و توليد گاز مي کند . اين گاز جمع شده و نفخ مي سازد . مواد غذايي ديگري که سخت هضم مي شوند مثل حبوبات ، آجيل ، دانه هاي گياهي ، ميوه ها ،  کلم دلمه اي ، جو ، عسل و مخمر هم توليد گاز کرده و معده را باد مي کنند .

آلرژي هاي غذاي نيز باعث نفخ مي شوند ، ولي در اينجا واکنش دستگاه ايمني عامل آن است و تمام بدن را گرفتار مي کند و معمولاً کهير و آبريزش از بيني  نشانه هاي عمده آن است .

اگر دستگاه گوارش شما حساس است ، يعني حالتي که آن را روده تحريک پذير مي گويند ، شير ، حبوبات و ديگر غذاهاي ديرهضم مشکل آفرين تر مي شوند . در اين حالت اعصاب به غذاهاي تحريک کننده شديدتر پاسخ داده و گرفتگي ماهيچه هاي ديواره روده بزرگ را به وجود مي آورند . محتويات روده نمي تواند پيش تر برود و يبوست عارض مي شود و روده را متورم مي کند . با تخمير روده گاز توليد شده و نفخ به وجود مي آيد .

اگر تند غذا مي خوريد همراه آن مقداري هوا مي بلعيد که در روده نفخ مي شود .

نفخ طولاني همراه با درد نشاندهنده چندين بيماري گوارشي است ، از جمله انسداد روده يا کليه ، التهاب آپانديس ، وجود سنگ کيسه صفرا ، زخم مهاي گوارشي و تومور است .

درمان نفخ

بعد از غذا پياده روي کنيد . ورزش علاوه بر تحريک حرکت محتويات روده هورمون هاي تحريک کننده فعاليت روده را ني‌ز آزاد مي کند .

قرص بخوريد . براي از بين بردن نفخ ، از قرص سيمتيکون  استفاده کنيد که حباب هاي گاز را در دستگاه گوارش از بين مي برد .

چاي گياهي بنوشيد . براي رفع درد نقطه اي ناشي از نفخ ، يک فنجان چاي نعناع ، بابونه و يا رازيانه بنوشيد .

غذاهاي فيبردار بخوريد . غذاهاي فيبردار محتويات روده را نرم کرده و نفخ ناشي از گرفتگي روده را برطرف مي کند با خوردن سبزيجات و غلات سبوس نگرفته فيبر را به برنامه غذايي خود بيفزاييد ؛ اما نشاسته گندم خود ممکن است باعث نفخ شود و مي توان به جاي آن از نشاسته برنج و سيب زميني استفاده کرد که قابل تحمل تر هستند . يا روزي يک قاشق متاموسيل همراه با آب ميوه بخوريد . متاموسيل در برخي افراد ايجاد گاز مي کند . ولي در بيشتر افراد مفيد است .

چيزهاي محرک نخوريد . قهوه ، چاي و شکلات لوله گوارش را بيشتر تحريک مي کنند . چربي نيز ديرهضم است و ممکن است گرفتگي روده را تشديد کند و باعث ايجاد نفخ شود .

لبنيات را با احتياط بخوريد . صرفاً به خاطراينکه شير ايجاد نفخ مي کند نبايد لبنيات را کنار گذاشت . مي توانيد شير بدون لاکتوز ، که شيرين تر است ، بخوريد يا لاکتاز مايع به لبنيات خود بيفزاييد . ماست و برخي انواع پنير مقدار کمي لاکتوز دارند و خوردن آنها مشکل چنداني ايجاد نمي کند .

غذاهاي داغ يا سرد نخوريد . همراه با غذاهاي بسيار داغ يا بسيار سرد مقداري هوا مي بلعيد . جويدن آدامس هم باعث خوردن هوا مي شود و بهتر است از آن صرف نظر شود .

آهسته غذا بخوريد . وقتي سريع غذا مي خوريد ، کمي هم هوا همراه با لقمه هايتان فرو مي دهيد . با آهسته تر و جويده تر خوردن غذا هواي کمتري خورده و لقمه را با بزاق خيس مي کنيد . بزاق آنزيمهايي دارد که غذا را قبل از ورود به معده آماده تجزيه مي کند .

مکمل پيش از قاعدگي بخوريد . شکم زنان پيش از زمان قاعدگي انباري از مايعات مي شود . زنانيکه ويتامين B - کمپلکس و کلسيم و منيزيم مي خورند کمتر دچار نفخ مي شوند .

مواد نفخ آور را يادداشت کنيد . اشخاص مختلف واکنش هاي متفاوت نسبت به غذاها نشان مي دهند . فهرستي از موادي که براي شما ايجاد نفخ مي کنند تهيه کنيد تا بتوانيد برخي از آنها را کم يا حذف کنيد .

به پزشک مراجعه کنيد . نفخ مي تواند علامت يک بيماري جدي گوارشي باشد . اگر هيچ يک از موارد بالا مؤثر نشد ، براي معاينه کامل نزد پزشک خود برويد