تشنج چيست؟

شنج چيست؟

تشنج عبارت است ازاختلال موقتي درمغز،اين اختلال دو عملكرد وخصوصيت دارد

 اول اينكه :  به صورت ناگهاني آغازميشود

دوم اينكه :   غيرارادي وغير قابل كنترل است

علايم تشنج چيست؟

وقتي كودكي تشنج ميكند ممكن است شما هريك ازاين علايم راببينيد:

۱-كودك دچار اختلال هوشياري شوديعني اطرافيان رانشناسد متوجه زمان ومكان نباشد،به صدازدن شماپاسخ ندهد يا بيهوش روي زمين بيفتد.
۲-حركاتي غير ارادي در اعضاي بدن كودك ظاهر شود اين حركات ممكن است قسمتي از بدن ياتمام اعضا را درگيركند.ممكن است كودك به شدت دست وپابزند،روي زمين بيفتد،سروچشمهاي كودك به يك طرف بچرخد يا اينكه فقط يك دست يا يك پاي كودك دچار حركات تكان دهنده شديد شودواين حالت چند ثانيه تا چنددقيقه طول بكشد معمو لأ اين حملات كمتر از ۱۰دقيقه طول ميكشد.
۳-ممكن است كودك درزمان حمله كنترل ادرار خود را از دست بدهد.
۴-گاهي كودك به صورت ناگهاني رفتاري غير عادي نشان ميدهد مثلأ بدون آنكه متوجه اطراف باشد،شروع به دويدن ميكند.
۵-ممكن است كودك براي چند لحظه به نقطه اي خيره شده ودر اين مدت متوجه اطراف نباشد.·

   آياهر كودكي يك بار تشنج كند،تا اخر عمر دچار حملا ت تشنج خواهد شد ؟
در سنين۶ماه تا۵سالگي مغز كودكان به افزايش درجه حرارت بدن حساس است در نتيجه۳-۴در صد كودكان در اين سنين با تب هاي شديد(بيش از۳۸درجه)دچار تشنج ميشوند. اكثريت اين كودكان بعد از سن۵سالگي دچار تشنج نميشوند.شايعترين سن براي تشنج ناشي از تب۱۸-۱۴ماهگي است وزمان آن ازچندثانيه تا۱۰دقيقه طول ميكشد وبندرت تشنج ناشي ازتب بيش از يكبار اتفاق ميافتد.

· علت تشنج همراه باتب چيست؟

 بيشترمواقع تشنج همراه با تب دراثر عفونتهاي ويروسي دستگاه تنفس فوقاني ياعفونت حاد گوش مياني ايجاد ميشود.گاهي ممكن است علت تشنج باتب مننژيت باشد.
آيا تشنج درنوزادان شايع است؟
تشنج در نوزادان چه علايمي دارد؟
علت تشنج در نوزادان چيست ؟

لازم به ذكر است كودكان قبل از سن ۶ ماهگي كه شامل نوزادان نيز مي شوند به علت تب بالا دچار تشنج نمي شوند

×اگر كودك شما مبتلا به حملات تشنج در زمان تب مي شود به اين نكات دقت فرمائيد :

۱-  هرگاه كودك شما به علت سرماخوردگي يا هر عفونت ديگري دچار تب شديد شد حتما ” با استفاده منظم از داروي ضد تب ( استامينوفن ) و پا شويه با آب ولرم تب كودك را كاهش دهيد .
۲-  هيچگاه براي كاهش تب كودك از آسپرين يا آمپول هاي تب بر استفاده نكنيد .
۳- كودك رابراي بررسي علت تب نزد پزشك ببريد .
۴- در صورتي كه پزشك احتمال مننژيت را در كودكي بدهد كشيدن مايع نخاع كودك جهت آزمايش و تشخيص بيماري ضروري است . در اين زمينه با پزشك همكاري كنيد .
۵- اگر كودك شما سابقه تب و تشنج دارد با نظر پزشك در زمان تب شديد علاوه بر استامينوفن و پاشويه كردن كودك از داروي ضد تشنج به مقداري كه پزشك دستور داده استفاده كنيد تا از تشنج كودك پيشگيري شود .
۶-  اگر بعد از تشنج كودك پزشك دستور داد تا كودك شما به مدت طولاني ( حدود  ۲ سال ) از داروهاي ضد تشنج استفاده كند .

حتما ” اين داروها را طبق دستور در زمان مناسب مصرف كنيد و از كم كردن يا قطع كردن خود سرانه داروها بپرهيزيد .

·  اگر كودك شما مبتلا به حملات تشنج بدون تب ( صرع ) است به اين نكات دقت فرمائيد :

۱-   كودك شما تا زماني كه پزشك دستور دهد بايد داروي ضد تشنج مصرف كند .
۲-  هيچ گاه دارو را خود سرانه قطع نكنيد يا مقدار آن را  كاهش ندهيد .
۳- كودكان مبتلا به حملات تشنج بدون تب ( صرع ) بايد همواره مراقبت شوند بدون انكه فعاليت جسمي ايشان محدود شود . در زمان انجام كارهاي حساس مثل شنا يا استحمام حتما” از نزديك مراقب كودكتان باشيد . اگركودكتان تمايل به بالا رفتن از بلنديها ، درخت يا وسايل بازي دارد نزد كودكتان بمانيد .
۴- در صورتي كه كودكتان دچار حمله تشنج شد او را به پهلو بخوابانيد جسم سفتي ( چوبي يا چرمي يا پارچه اي ) بين دندانهاي كودك بگذاريد تا زبانش در اثر قفل شدن دندانها آسيب نبيند . اطراف كودك را خلوت كنيد و لباسهاي تنگ يا زيور آلات را از گردن او باز كنيد تا راحتتر نفس بكشد .در زمان تشنج هيچ ماده خوراكي يا آب را وارد دهان كودك نكنيد و سريعا” او را به بيمارستان برسانيد .

تعریف انواع تشنج:

۱- فوکال یا پارشیال:

جریان تشنج از یک نقطه مغز شروع می شود. این تشنج به سه نوع تقسیم می شود:

الف- simple partial seizure:

 کاهش سطح هوشیاری نداریم. می تواند به صورت موتور(پرش دست)، حسی(پارستزی یا سرگیجه)، اتونومیک(تعریق یا برافروختگی) یا psychic باشد.

ب- copmplex partial seizure:

 کاهش سطح هوشیاری داریم. البته قبل از این کاهش هوشیاری اورا وجود دارد که بیشتر به صورت احساس در اپیگاستر است و پس از کاهش سطح هوشیاری حرکات اوتوماتیسم به صورت جویدن یا بلع داریم. Temporal lobe epilepsy نوعی از آن است.

ج- partial seizure with secondary generalization:

اول تشنج فوکال داریم و بعد ژنرالیزه می شود. جهت تمیز از تشنج ژنرالیزه اولیه باید از EEG استفاده کرد که تشنج فوکال اولیه را نشهن می دهد.

۲- ژنرالیزه: هر دو نیمکره همزمان تخلیه می شوند. این تشنج به پنج نوع تقسیم می شود:

الف- absence یا petit mal:

در بچه ها به صورت از دست رفتن هوشیاری برای ۵ تا ۱۰ ثانیه. تون بدن حفظ می شود. در EEG امواج ۳ هرتز spike & wave داریم.

ب- atypical absence:

مثل absence با ۴ تفاوت: شروع و ختم تشنج تدریجی تر است، فرکانس امواج ۵/۲ هرتز است، مدت حملات طولانی تر است. علایم نورولوژیک و مشکل مغزی وجود دارد.

ج- tonic-colonic یا grand mal:

بدون اورا با دو فاز تونیک به صورت انقباض کل بدن و سیانوز و گاز گرفتن زبان و میدریاز و تاکی کاردی و بالا رفتن فشار خون و سپس فاز کلونیک به صورت پرش. کل تشنج یک دقیقه طول می کشد. پس از آن فاز post-ictal داریم.

د- atonic:

یک دفعه بیمار روی زمین می افتد.

ه- tonic

۳- تشنج میوکلونیک نوجوانان:

پرشهای میوکلونیک دو طرفه در صبح قبل از بیدار شدن. به هنگام کم خوابی دیده می شود. هوشیاری حفظ می شود. بسیاری از آنها نهایتا تشنج ژنرالیزه ای بروز خواهند داد. شرح حال فامیلی اغلب مثبت است.

۴- سندرم لنوکس:

انواع مختلف تشنج را داریم که مقاوم به درمان است. اختلال CNS و MR هم داریم.

۵- febrile convulsion:

 به صورت ژنرالیزه از ۳ ماهگی تا ۵ سالگی بدون عفونت CNS. اگر یکی از سه ویژگی زیر باشد complex febrile seizure گویند: تکرار شونده، بیش از ۱۵ دقیقه یا وجود علایم فوکال. نوع simple خطر صرع را در آینده بالا نمی برد ولی نوع   complex می برد.