احمد شاملو

آثار من، خود اتوبیوگرافی کامل است. من به آن حقیقت معتقدم که شعر برداشت من از زندگی نیست، بلکه یک سره خود زندگی است.
                   احمد شاملو

این حکایتی است در باره مردی صبور و مبارز، مردی که سختی بسیار کشید، اما هرگز از مبارزه خسته نشد.
تیغش، قلمش بود و سخت ترین ضرباتش را با نرمترین گفتار بر پیکر بزرگترین حریفان می نشاند.
احمد  شاملو صاحب دایره ای وسیع و بسیار گسترده از لغات و الفاظ شیوای فارسی بود و تسلط کافی به زبانهای غیر مادری داشت.
وی گاه خالق بود و گاه آثار خلق شده را که هر یک شاهکاری بودند به فارسی بر می گرداند و در این حال دوباره شاهکاری از اثر اصلی در زبان فارسی می ساخت.
اگر نامهای غریبی که در برگردان فارسی کتاب " افسانه های کوچک چینی " به کار رفته را به فارسی تغییر دهیم، چنان متن شیوای فارسی ای نوشته که بوی دوران کهن از آن به مشام میرسد و انسان گمان می برد که این اثر مجموعه ای است از حکایات فارسی که شاید سعدی یا عبید زاکانی به رشته تحریر در آورده است و امروز به تازگی به گنجینه ادبیات کهن ما افزوده شده است .
وی همیشه با احترام به مخاطب قلم زده، کندوکاو در نوشته های او، مخاطب را خسته نمی کند و هرگز تلاشی برای کشتن وقت با ارزش مخاطب نکرده.
بهترین شاهد برای این مدعا نگاهی است بر کتابنامه شاملو، او همه اقشار جامعه را در هر سنی مخاطب قرار داده.
توجهی که او به نسل جوان دارد نشان از تیز بینی و درک بالای وی است، در دورانی که ادبیات کودک و نوجوان در فقری محسوس بسر می برد، وی با تلاش بسیار کمر به خلق آثار بی نظیر در زمینه تالیف و ترجمه داستانهای دیگر ملل بست تا مبادا مخاطب تشنه این نسل رها شود در میان انبوهی از کتب ادبی که برایش بی مفهوم و گنگ است.
شاملو درس زندگی را با داستانهای کودکان برای بزرگسالان نوشته، بزرگان و کودکانی که روزی بزرگ می شوند.
قصه های بابام، خروس زری پیرهن پری، افسانه های کوچک چینی، دخترای ننه دریا،قصه های هفت کلاغون و ترجمه از اثر جاوید آنتوان دوسن تکزوپری " شازده کوچولو ".
وی در این حال دغدغه فرهنگ نیز داشت. او در زمانی دست به تالیف " کتاب کوچه " زد که نیاز به این چنین فرهنگی به سختی حس می شود و پس از مرگش متاسفانه این رسالت نا تمام باقی ماند.آوردن انواع اصطلاحات کوچه بازاری که در بین مردم رواج دارد و گاه خود از معنی و تاریخچه آن بی خبرند، نشان از هوشیاری این مرد داشت که دغدغه اصلیش فرهنگ ایران بود، این کتاب برگ زرینی در تاریخ فرهنگی کشورمان به حساب می اید.
آنگاه که در میان اشعار شاملو جستجو می کنیم، در هر شعر می توان پریشانی افکارش را در زمان سرودن آن شعر ببینیم.

از قتل خود به دست خود می گوید.
سورد مردی که خودش را کشته است 3 تیر 1330 ، قطعه نامه

از گم شدنش در دنیای بی رحم غربت
ترانه کوچک  ،  دی ماه 1357 ، لندن ، ترانه های کوچک غربت

اشاره به استخوانی پیدا در بین زخم در جواب دندانهای هویدا در میان لب که هر دو سپیدند در میان سرخی ، سرخی جان سوز
برای خون و ماتیک 1329 ، مرثیه های خاک ، شکستی در مه ( آهن ها و احساس )

و حسرت شادی کودکان بی خیال در این روزگار
به ایسای شاعر ، 26/1/73 ، در آستانه

شب و فریاد و اعتراف و بند
شبانه ، 20 دی 1344 ، ققنوس در باران

و آنگاه که فریاد بر آورد
تمام الفاظ جهان را داشتیم و آن نگفتیم که به کار آید
و رو به ایران درودی*
آزادی !
ما نگفتیم، تو تصویرش کن!

نشان از دغدغه های این مرد دارد برای نجات، نجات روشنایی .

او معلم است، درسش، درس زندگی و من و تو شاگردانی در کلاس او، اما افسوس که استاد در سر کلاس حاضر نیست، ولی شور وجودش در کلاس موج می زند.

دلسوزیش را در میان نامه هایش میتوان دید، نامه های سراسر شور و احساس و مهر.

شاملو مردی بود بزرگ که در میان ما میزیست و ما ندیدیمش، آنگاه که رخت بر بست، ما حسرت خوردیم به از دست دادن این گوهر.
 و فردا، فرداییان ما را سر زنش خواهند کرد، که در عصر ما مردی بزرگ چون شاملو میزیست و ما ندیدیمش، او در فقر و سختی بمرد و در نیافتیمش و آنگاه که مرد نیز حقش را به نیکویی ادا نکردیم.

مراجع:

1- قطعنامه ، احمد شاملو ، انتشارات زمانه ، 1379
2- افسانه های کوچک چینی ، احمد شاملو ، انتشارات مروارید ، 1380
3- ترانه های کوچک غربت، احمد شاملو ، انتشارات زمانه،1379
4- در آستانه، احمد شاملو ، موسسه انتشارات نگاه، 1376
5- مرثیه های خاک،شکفتن در مه ، احمد شاملو ، انتشارات زمانه - موسسه انتشارات نگاه ،1372
6- ستاره باران جواب یک سلام (نامه های احمد شاملو به مهدی اخوان لنگرودی ) ، اسماعیل جنتی ، نشر یوشیج ، 1380
7- ققنوس در باران ، احمد شاملو ، ، انتشارات زمانه - موسسه انتشارات نگاه ،1372
8- ابراهیم در آتش ، احمد شاملو ، موسسه انتشارات نگاه ، 1382