تعريف
سکسکه فشرده شدن ناگهاني و غيرارادي ديافراگم است. ديافراگم عضله اصلي تنفس است که در زير ريه ها قرار گرفته است. اين عمل فشرده شدن، هوا را به سرعت به درون ريه ها مي کشد و دريچه واقع شده در بالاي حنجره (glottis) با صدا بسته مي شود. اين بسته شدن سبب ايجاد صداي سکسکه مي شود.
سکسکه به طور ناگهاني آغاز شده و معمولاً تنها چند دقيقه طول مي کشد. شما ممکن است هر جايي به سکسکه مبتلا شويد و بين 4 تا 60 بار در دقيقه سکسکه کنيد. سکسکه معمولاً خود به خود برطرف مي شود.
سکسکه يک اثر واکنشي است، به اين معنا که شما هيچ کنترلي بر روي آن نداريد. به نظر نميرسد که سکسکه هيچ تاثير سودمندي داشته باشد و بروز آن در بعد از ظهرها شايعتر است.
مردان و زنان به طور مساوي به سکسکه مبتلا مي شوند. البته سکسکه طولاني که بيش از 48 ساعت طول مي کشد در مردان شايعتر است. سکسکه مزمن مي تواند بسيار خسته کننده و ناراحت کننده باشد. اين نوع سکسکه خوردن و آشاميدن را مشکل مي کند. هرچند اين سکسکه ها نادر هستند و گاهي اوقات با يک مشکل زمينه ايجاد مي شوند.
علل
سکسکه با فشرده شدن غيرارادي ديافراگم ايجاد مي شود. علت محرک اين حالت ممکن است شناخته نشود اما گاهي اوقات مي توان علت را کشف کرد، به عنوان مثال:
* کشيده شدن بدن پس از غذا خوردن و نوشيدن سريع مايعات، يا بلع هوا يا نوشيدني هاي گازدار
* سوء هاضمه معمولاً به واسطه خوردن غذاهاي داغ و پر ادويه
* هيجانات احساسي، ناراحتي يا تعجب ناگهاني مانند خنديدن
* تغيير ناگهاني دماي هوا به عنوان مثال گرفتن دوش آب سرد
* خوردن غذاها يا آشاميدني هاي خيلي داغ يا سرد
* نوشيدن الکل يا سيگار کشيدن مفرط
سکسکه در بيشتر افراد مدت زمان کوتاهي طول مي کشد. سرفه هاي مزمن که بيش از 48 ساعت طول مي کشند ممکن است بدون هيچ علت مشخصي بروز کنند اما معمولاً همراه با سوزش سردل يا رفلاکس اسيد رخ مي دهند.
در مواقع بسيار نادري علت زمينه سکسکه مي تواند ناشي از يک بيماري جدي باشد، مانند:
* تحريک ديافراگم در اثر عفونت، گسترش سرطان به اعضاء ديگر يا فتق هياتوس (هنگامي که بخشي از شکم به طرف ديافراگم رانده مي شود)
* تحريک عصب فرنيک (عصب کنترل کننده ديافراگم) در اثر سرطان يا جراحي سينه
* عفونت يا تومور مغزي
* نارسايي شديد کبدي
* فعاليت بيش از حد غده تيروئيد
* پنوموني (التهاب ريه ها)
* عفونت هاي عمومي شديد مانند مالاريا
* بيماري هاي سيستم اعصاب مرکزي مانند مولتيپل اسکلروزيس (يا ام اس)
* سکسکه ناشي از مصرف بي هوش کننده ها به عنوان مثال در طي جراحي شکمي يا پس از آن
* مشکلات مربوط به متابوليسم بدن مانند هايپرگلايسمي (بالا بودن قند خون)
* عوارض جانبي برخي داروها به عنوان مثال بنزوديازپين ها که آرام بخش و خواب آور هستند.
تشخيص
در صورت ابتلا به سکسکه مزمن (بيش از 48 ساعت) با پزشک مشورت کنيد و به او بگوييد که چه مدت است و هر چند وقت يک بار است که سکسکه مي کنيد. پزشک شما را معاينه خواهد کرد و به منظور مشخص کردن علت سکسکه مزمن ممکن است نمونه هاي خوني و ادراري بگيرد و درخواست انجام CT اسکن و MRI کند.
بسته به علايم شما، پزشک ممکن است الکتروکارديوگرام يا انجام آزمونهاي عملکرد کبدي را لازم بداند.
ممکن است از شما خواسته شود که فلوروسکوپي انجام دهيد. اين روش يک نوع اشعه X زنده است که تصوير متحرک از ديافراگم فراهم مي کند در حالي که اشعه X معمول تصوير بي حرکت نشان مي دهد.
درمان
به طور معمول سکسکه به هيچ درمان پزشکي نياز ندارد و خود به خود برطرف مي شود. البته ممکن است درمانهاي خانگي زير کمک کننده باشند:
* نوشيدن جرعه جرعه آب سرد يا جويدن يخ
* غرغره کردن دهان با آب يا محلول شستشوي دهان
* نفس کشيدن داخل يک کيسه کاغذي (هرگز کيسه را روي سر خود قرار ندهيد)
* حبس کردن نفس براي يک مدت کوتاه نفس
* گاز زدن ليمو يا خوردن يک تکه زنجبيل تازه
* بالا کشيدن زانوها به درون سينه
* از کسي بخواهيد که شما را غافل گير کند تا از نظر ذهني حواستان پرت شود.
برخي افراد از درمان هاي مکمل مانند هيپنوتيزم و طب سوزني براي کمک به درمان سکسکه استفاده مي کنند، اما در حال حاضر هيچ شواهد قطعي در حمايت از کاربرد آن ها وجود ندارد.
درمان پزشکي تنها براي سکسکه مزمن لازم است. در برخي موارد، علت زمينه تشخيص داده و درمان مي شود تا از بازگشت سکسکه پيشگيري شود. در يک بررسي بر روي 72 بيمار مبتلا به سکسکه مزمن مشخص شد که 55 نفر از آنان مشکل روده فوقاني از قبيل رفلاکس اسيد داشتند که پس از درمان آن سکسکه برطرف شد.
اگر هيچ علت زمينه اي شناسايي نشود، پزشک مي تواند برايتان دارو تجويز کند. آرام بخش ها مانند کلرپرومازين و متوکلوپراميد با شل کردن عضله ديافراگم و اعصاب اطراف آن عمل مي کنند. داروهاي به اصطلاح ضد تشنج ها مانند فني توئين و والي پروئيک اسيد نيز مي توانند به توقف فعاليت غير ارادي ديافراگم کمک کنند
