جام جم آنلاين: آيا تاكنون زبان و يا ساير اعضاي داخل دهانتان زخمي شده‌اند؟! ساده‌ترين حدسي كه مي‌توان در اين باره زد اين است كه دست‌كم همه افراد چندين مرتبه در حين جويدن غذا، زبان خود را زخمي كرده‌اند، ولي وقتي در دهانتان چنين زخمي ايجاد شود، به فكر ترميم زخم مي‌افتيد يا التيام آن را به گذر زمان مي‌سپاريد؟!
دكتر فيروز ناظم ، متخصص گوش، حلق و بيني و عضو هيات علمي دانشگاه درباره چگونگي ايجاد زخم‌هاي دهاني و تبديل آن به سرطان‌هاي دهاني به «جام‌جم» مي‌گويد: سرطان‌هاي دهان شامل نواحي زبان، بوكان (لپ داخلي)، كام نرم و كام سخت (سقف دهان)، لثه‌ها و كف دهان (زير زبان) است كه مي‌تواند هر يك را تك‌به‌تك درگير كند ولي آنچه كه بيش از همه در افراد شايع است درگيري «زبان» است.
به گفته اين متخصص گوش، حلق و بيني يكي از مهم‌ترين دلايل بروز سرطان دهان ، دخانيات و استعمال آن است كه باعث سرطان در اين ناحيه مي‌شود بنابراين افرادي كه اقدام به كشيدن سيگار و يا پيپ بسيار در طول روز مي‌كنند، مواد سرطان‌زا جذب مخاط آنها مي‌شود و به مرور زمان سرطان دهان را ايجاد مي‌كند.
دكتر ناظم يكي ديگر از دلايل مهم ايجاد سرطان دهان را تحريكات مزمن دهاني عنوان كرده و مي‌گويد: گاهي دندان‌هاي شكسته و خراب كه دائما همچون جسم تيز و برنده‌اي در حين حرف زدن و غذا خوردن با زبان تماس پيدا مي‌كند باعث تحريكات مزمن و در نهايت سرطان زبان مي‌شود كه شايع‌ترين نقطه آن، يك سوم مياني لبه زبان است.
وي مي‌گويد: به همين جهت است كه اگر كسي دندان خراب و نوك تيزي داشت، بايد هر چه سريع‌تر جهت ترميم به دندانپزشك مراجعه كند و لبه‌هاي تيز را گرد كند.
به گفته اين عضو هيات علمي دانشگاه، اگر زخم‌هاي داخل دهان بيش از يك ماه باقي بمانند، نياز به نمونه‌برداري براي تشخيص پيدا مي‌كند، چرا كه سرطان‌هاي دهان به دليل وجود بافت لنفاوي قوي در ناحيه گردن و دهان، خيلي سريع پخش مي‌شود به همين جهت است كه مراحل تشخيص و درمان بايد خيلي سريع اتفاق بيفتد.
تحقيقات نشان مي‌‌‌دهد كه عدم رعايت بهداشت دهان و دندان مي‌تواند در بروز و ظهور سرطان دهان نقش موثر داشته باشد، در نتيجه آموزش بهداشت دهان و دندان از سنين كودكي بسيار تاثيرگذار است.
علائم هشداردهنده
ضايعات سرطاني در دهان و معمولا به صورت ضايعات قرمز و يا سفيد رنگ ديده مي‌شود كه در مراحل اوليه بدون درد است.
دكتر ناظم با اشاره به اين كه در سرطان دهان، ضريب آگاهي بيمار از بروز زخم بسيار مهم است، عنوان مي‌كند: بيمار نبايد نسبت به زخم در دهان خود بي‌اهميت باشد، چون در اغلب سرطان‌هاي پيشرفته دهاني، بيمار از وجود زخم در دهانش مطلع و نسبت به اين موضوع بي‌تفاوت بوده است.
وي مي‌افزايد: ضايعات سفيد و قرمز دهاني مي‌‌توانند پيشتاز ضايعات تبديل شونده به سرطان باشند، بنابراين بيمار بايد به محض مشاهده كوچك‌‌‌ترين ضايعه به پزشك متخصص مراجعه كند.
معمولا اين بيماري با خونريزي همراه نيست مگر در مراحل پيشرفته كه سرطان خود زخمي شده و ممكن است بعدها خونريزي‌هاي اندكي داشته باشد و به هنگام چرخاندن زبان، فرد با مشكلات فراواني مواجه شود.
اين متخصص گوش، حلق و بيني درمان اين بيماري را «جراحي» ذكر كرده و مي‌افزايد: جراحي‌ها در اين بيماري براساس محل و وسعت ضايعه طبقه‌بندي مي‌شود و حتي گاهي علاوه بر اين كه در محل اوليه تومور تخليه مي‌شود، در گردن هم غدد لنفاوي براي عدم گسترش بيماري، برداشته مي‌شود.
وي يادآور مي‌شود: اگر بيماري در مراحل اوليه باشد، با انجام اعمال جراحي مي‌توان از پيشرفت آن جلوگيري كرد در غير اين صورت درصد موفقيت پايين مي‌آيد، به عنوان مثال درصد موفقيت در جراحي «زبان» بسيار پايين است.
اين پزشك متخصص مي‌گويد: طبق بررسي‌هاي صورت گرفته تركيب سيگار و الكل مي‌تواند شانس بروز و ابتلا به سرطان بخصوص سرطان سر و گردن را افزايش دهد، به همين جهت بهترين راه اين است كه افراد به محض مشاهده مورد مشكوك در دهان يا لثه خود، به پزشك مراجعه كنند چراكه اين بيماري در مراحل اوليه خود به راحتي تحت كنترل درمي‌آيد.
