عنوان : حيوانات آموزش ديده و رزمنده
نوع اصطلاح :آداب و رسوم
بخشي از بار جنگ بر دوش حيواناتي بود كه چون سگ اصحاب كهف روزي چند پي مردم گرفته و از هيئت حيواني به درآمده بودند.خواه ناخواه، اين حيوانات با نيروي انساني و جامعه ي رزمنده مرتبط بودند و بچه ها رفتار خاصي با آن ها داشتند. از جمله ي اين حيوانات، قاطر و اسب و الاغ بودند كه در كار حمل افراد، جابه جايي مهمات، امور تداركاتي و انتقال مجروحان و شهدا به خدمت گرفته شده بودند، خاصه در مناطق عملياتي غرب كشور كه وسايل نقليه، كارايي چنداني نداشت.
در اين مناطق، معمولاً هر مقري كه واحد قاطريزه يا گردان ذوالجناح داشت كه قبل از عمليات آموزش مي ديدند، آموزش هاي رزمي؛ تا به محض شنيدن صداي شليك گلوله و انفجار آن از ترس "كپ"نكنند .آنها را صبح ها و شب هاي فوق العاده تاريك مي دواندند؛ زير رگبار سلاح هاي سبك و سنگين ، آرام حركتشان مي دادند؛ براي خيز رفتن به موقع با صداي سوت گلولۀ توپ و خمپاره آشنايشان مي كردند و به آنها مي آموختند كه در ميدان هاي مين و زمين هاي آلوده چگونه گام بردارند.
هزينۀ اين امور براي يك قاطر و اسب، گاه به مراتب بيش تر از اصل قيمت هر كدام بود؛حيواناتي كه علاوه بر بزرگي ، چابكي و جواني وقتي به اين صورت آموزش مي ديدند و مدتي در منطقه حضور داشتند، مورد توجه خاص رزمندگان واقع مي شدند. در نتيجه، به اين دليل ملاحظه شان را مي كردند. يعني موقع استراحت و اتراق ، بارشان را بر زمين مي نهادند، زخمي هايشان رابه عقب مي بردند و براي درمان و پانسمان آنها از وسايل امدادي و پزشكي خودشان استفاده مي كردند و بعد از رسيدن به مقصد و پايان كار در تيمارشان كم نمي گذاشتند، قاطرهايي كه گاهي بلدچي بودند و با اطلاع از وضعيت راه ها مناسب ترين مسير را در بالا رفتن و فرود آمدن از سراشيبي تند كوه ها مي شناختند، جلو مي افتادند و نيروها پشت سرشان حركت مي كردند.
منبع : كتاب اولين هاي دفاع مقدس ؛ محمد خامه يار