آینده شغلی ، بازار کار، درآمد


امروزه اگر کشوری بخواهد پیشرفت کند باید پژوهش کند و چیزهای جدیدی بسازد. اگر بخواهد پژوهش کند باید به آزمایشگاهها برود و اگر بخواهد در آزمایشگاهها کار کند،‌ احتیاج به تیم علمی دارد و در یک تیم علمی نیز همیشه متخصصان شاخه‌های مختلف فیزیک حضور دارند چون هر کاری که بخواهیم انجام بدهیم باید بنیان فیزیکی داشته باشد.

دکتر پروین در ادامه می گوید: «برای مثال اگر بخواهیم یک دستگاه الکتریکی بسازیم اول باید بدانیم چه قوانین فیزیکی بر آن حاکم است و بعد از شناخت آن قوانین، می‌توان دستگاه مورد نظر را با استفاده از فن و هنر ساخت.

«اگر کسی فیزیک را خوب خوانده باشد در سازمانهای مختلف کشور از قبیل صداوسیما، برنامه و بودجه، مخابرات و همچنین در صنایع مختلف مفید واقع شده و موفق می‌گردد. چون دانشجویان فیزیک مطلب مختلفی از قبیل الکتریسیته و مکانیک می‌خوانند و در زمینه‌های مختلف دید وسیعی پیدا می‌کنند.»

آقای صحبت‌زاده دانشجوی دکتری فیزیک دانشگاه شهید بهشتی در مورد موقعیت‌های شغلی فارغ‌التحصیلان فیزیک می‌گوید: «فارغ‌التحصیلان این رشته در حد کارشناسی می‌توانند در صنعت مخابراتو ارتباطات ، نیروگاههای هسته‌ای ، مراکز تولید قطعات غیرهادی و سلول‌های خورشیدی، صنایع تولید و نگهداری لیزر در صنعت، پزشکی و نظامی و سازمان انرژی اتمی فعالیت کنند.»

داریوش شیرازی فارغ‌التحصیل این رشته نیز می‌گوید: «اگر کسی به امید به دست آوردن یک موقعیت شغلی مناسب، واردرشته فیزیک بشود، باید بداند که در انتها فقط یک مدرک لیسانس به دست خواهد آورد. برای این که رشته‌های علوم پایه و از جمله فیزیک در جامعه ما موقعیت کاری مناسبی ندارند و در نهایت اگر شانس داشته باشند جذب کلاسهای تقویتی و خصوصی می‌شوند.»

البته این در مورد دانشجویانی صدق می‌کند که رشته فیزیک انتخاب چهل یا سی به بعد آنها بوده است و در واقع به امید این که فقط در دانشگاه پذیرفته شوند این رشته را انتخاب کرده‌اند وگرنه دانشجویانی که با علاقه و دقت و تامل بسیار این رشته را انتخاب کرده‌اند حتی به صورت خصوصی نیز در این رشته فعالیت می‌کند. برای مثال یکی از فارغ‌التحصیلان این رشته کارگاهی برای ساخت وسایل اپتیکی دایر کرده است و یا تعدادی از فارغ‌التحصیلان با شرکت ایران خودرو برای بعضی از پروژه‌های این شرکت قرارداد بسته‌اند چون دانشجویان این رشته یاد می‌گیرند با مسائلی که در پیش رویشان قرار می‌گیرد براحتی برخورد کرده و مدل‌ ساده‌ای برای حل مسائل ارائه بدهند.

توانایی‌های مورد نیاز و قابل توصیه:

اسماعیلیان دانشجوی دکتری فیزیک هسته‌ای دانشگاه شهید بهشتی می‌گوید: «فیزیک منهای ریاضی یعنی صفر به همین دلیل دانشجویان این رشته باید از نظر ریاضیات در سطح بسیار بالایی باشند.»

سامان مقیمی عراقی نیز معتقد است که دانشجوی این رشته باید به فیزیک علاقه‌مند باشد به این معنی که از آنچه یاد گرفته است بتواند در زندگی روزمره خویش استفاده کند.

برای مثال با توجه به معلومات فیزیک دبیرستانی خود بررسی کند که آبی که از شیر آب می‌ریزد چرا به تدریج باریک می‌شود و سطح مقطع آن در این هنگام به چه حدی می‌رسد؟

بی‌شک عواملی که باعث شد نیوتن با افتادن سیب پی به قانون جاذبه ببرد، کنجکاوی مفرط، صبر و بردباری، مطالعه و آزمایش‌های مستمر و قدرت تحلیلی همراه با تفکر فراوان بود که با مشاهده پدیده‌های تکراری و عادی زندگی روزمره قوانینی را کشف کرد.

دکتر منیژه رهبر در این باره می‌گوید: «برخلاف رشته‌های مهندسی که با اتفاقات علمی کار دارند در رشته‌های علوم پایه از جمله فیزیک به چگونگی پیش‌آمدهای علمی توجه می‌کنند و در واقع به دنبال یافتن دلایل و چرایی هر پدیده یا اتفاق هستند و به همین دلیل بچه‌هایی که مستعد،‌ باهوش و کنجکاو هستند، می‌توانند در این رشته موفق گردند.

اما متاسفانه چون در دبیرستان فیزیک بخوبی آموزش داده نمی‌شود و دانش‌آموزان تنها به حفظ فرمول‌ها می‌پردازند، نمی‌توانند بین آنچه خوانده‌اند و آنچه در دنیای خارج وجود دارد، ارتباط برقرار کنند و در نتیجه کنجکاوی آنها تحریک نمی‌شود و تعداد اندکی از دانش‌آموزان با استعداد به رشته فیزیک علاقه‌مند شده و این رشته را انتخاب می‌کنند.»


مهم این است که دانشجوی فیزیک از آنچه در اطرافش اتفاق می‌افتد به راحتی نگذرد.


* زمینه‌های اشتغال


این واقعیت انکار ناپذیر است که در ایران اگر فردی فقط به امید آینده شغلی مناسب وبدون علاقه به دنبال علوم پایه برود اشتباه کرده است چرا که رشته های علوم پایه در ایران ارزش مادی زیادی ندارند، البته این در مورد دانشجویانی صدق می‌کند که در واقع به امید این که فقط در دانشگاه پذیرفته شوند این رشته را انتخاب کرده‌اند و گرنه اگر کسی واقعاً به فیزیک علاقمند باشد بی شک رشته فیزیک آینده شغلی او را نیز تضمین خواهد نمود.


بازار کار در خارج از کشور

بازار کار رشته های علوم پایه از جمله فیزیک در کشور های پیشرفته مانند امریکا و سوئیس و ژاپن و سایر کشورهای پیشرفته بسیار خوب است ودر این کشور ها بهای بسیار خوبی به رشته های علوم پایه میدهند و بودجه زیادی برای این رشته صرف میکنند.مخصوصا کسانی که علاقه به کارهای تحقیقاتی دارند در این کشور ها امکانات زیادی برای اینکار وجود دارد.و این ثابت شده که یکی از دلایل اصلی پیشرفت این کشور ها بها دادن به علوم پایه است.


در چه مکان‌هایی می توانند مشغول به کار شوند

در کل دانشجویان رشته فیزیک درهمه مقاطع علاوه بر نظام آموزشی در صنعت مخابرات و ارتباطات، نیروگاههای هسته‌ای، نیرو های نظامی ،مراکز تولید قطعات نیمه هادی و سلول‌های خورشیدی، صنایع تولید و نگهداری لیزر در صنعت، پزشکی و نظامی و سازمان انرژی اتمی فعالیت می کنند. فارغ‌التحصیلان این رشته در حد کارشناسی می‌توانند در سازمانهای مختلف کشور از قبیل صداوسیما، برنامه و بودجه، مخابرات و همچنین در صنایع مختلف مفید واقع شده و موفق ‌گردند. چون دانشجویان فیزیک مطلب مختلفی از قبیل الکتریسیته و مکانیک می‌خوانند و در زمینه‌های مختلف دید وسیعی پیدا می‌کنند.البته لازم به ذکر است در چند سال اخیر استخدام لیسانس فیزیک در این سازمان ها بسیار محدود و بیشتر استخدام لیسانس این رشته مربوط به نیرو های نظامی مخصوصا نیروی هوایی است.

وضعیت نیاز کشور به این رشته در حال حاضر:

امروزه اگر ما به فکر پیشرفت و ساخت وسایل صنایع مختلف کشورمان از نظامی گرفته تا پزشکی نباشیم باید این صنایع را به صورت آماده از کشورهای دیگر بخریم که این کار احتیاج به سرمایه‌ای گزاف دارد و باعث وابستگی کشور ما به کشورهای صنعتی می‌گردد»

دکتر رهبر نیز در همین زمینه می‌گوید: «ما در ایران صنایع چندانی نداریم و صنایع موجود نیز بیشتر مونتاژ بوده و ابتکاری نیست اما اگر روزی بخواهیم صنایع پیشرفته‌ای داشته باشیم باید خواص مواد را بدانیم تا متوجه شویم که چطور می‌توان از آنها استفاده بهتری بکنیم و وضعیت آن را بهبود ببخشیم و چنین پیشرفتی تنها با توسعه و پیشرفت علم فیزیک امکان‌پذیر است چرا که متخصصان فیزیک می‌توانند موجب بهبود کیفیت محصولات گشته و یا وسایل جدید طراحی بکند. یعنی ما به جای این که مواد خام خود را خیلی ارزان صادر کنیم به یاری دانش فیزیک آنها را به محصولات ساخته تبدیل بکنیم چرا که این محصولات ارزش افزوده بسیار زیادی دارد.

کار ی کشور پیشرفته‌ای مثل ژاپن انجام داد. چون این کشور به یاری صنایع نیمه ‌رسانا، ترانزیستور و الکترونیک پیشرفت کرده است،‌صنایعی که علم زیربنایی آنها فیزیک می‌باشد.»



نکات تکمیلی


دکتر هادی دویلو استاد مهندسی هسته‌ای دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر می‌گوید: «بیشتر واحدهای درسی دانشجویان گرایش‌های مختلف رشته فیزیک، در دوره لیسانس مشترک چرا که دانشجویان فیزیک تنها در سال آخر تحصیلی اقدام به انتخاب گرایش خود می‌کنند و هر گرایش نیز تنها 9 واحد تخصصی یعنی سه درس تدریس می‌شود و به همین دلیل نمی‌توان بین یک لیسانس گرایش فیزیک حالت جامد یا هسته ‌ای و یا سایر گرایشهای تفاوتی قائل شد یعنی یک لیسانس فیزیک در هیچ‌یک از گرایشها متخصص نمی‌شود».

دکتر عراقی استاد فیزیک دانشگاه صنعتی امیرکبیر با تاکید بر همین امر می‌گوید: «هر دانشجوی فیزیک در دوره کارشناسی باید 130 واحد بگذراند که دروس تخصصی هر یک از گرایشها فقط 9 واحد از این 130 واحد است و بدون شک 9 واحد نمی‌تواند تغییری در دیدگاه دانشجویان ایجاد کند و هر دانشجو فقط شناختی جزئی نسبت به گرایش مورد نظر خود پیدا می‌کند. تازه، گاه همین 9 واحد نیز به گونه‌ای مشترک اما در دروسی مختلف در هر یک از گرایشها تدریس می‌شود یعنی کتابها یا واحدهای درسی هر گرایش، متفاوت است اما در کل همه به اطلاعات یکسانی دست پیدا می‌کنند. در نتیجه یک لیسانسه فیزیک، یک کارشناس فیزیک به معنای عام آن است و کارشناس یا متخصص در یکی از گرایشهای فوق به شمار نمی‌آید

راستش از نظر گرایش فیزیک در مقطع لیسانس خیالتون راحت باشه که هر چهار گرایش با هم فرقی ندارند و فقط در سال آخر میتوانی 9 واحد را به اختیار از گرایش مورد نظر انتخاب کنی (البته اینی که میگم برای سراسریه و آزاد رو به طور دقیق نمیدونم).
و در مورد خود رشته هم که باید بدونید اگر انتخاب فیزیک با علاقه نباشد آخرش تدریسه اما اگه با علاقه بوده باشه راه های موفقیت بسیار است
رشته مهندسی راکتور هسته ای دارای گرایشهای پرتوپزشکی-مواد و چرخه سوخت هسته ای-راکتور-مهندسی راکتور-طراحی و.... است.
زبان انگلیسی تون رو قوی کنید چون مطالب روز و به درد بخور در این مدل گرایش ها در زبان فارسی پیدا نمی شود. و همین طور منابع نیز در زبان فارسی یا قدیمی هستند یا دارای مطالب کم ارزش. پس پیشنهاد من منابع انگلیسی هستش.
در چند سال اخیر با توجه به مسئله هسته ای ایران و نیاز ایران به دانشجویان فیزیک هسته ای، گرایش به این رشته داره زیاد می شه.
آینده ی خوبی داره.این هم چند تا از واحد های درسیش است: مقدمه ای بر علوم و تکنولوری هسته ای،ترمودینامیک مهندسی،فیزیک مدرن و کوانتم،الکترومغناطیس،الکت رونیک،انتقال حرارت،فیزیک هسته ای 1،نقشه کشی صنعتی،مواد هسته ای،ایمنی راکتور های هسته ای و ...
مهندسی هسته ای همانطور که از اسمش پیدا است ، بیشتر به کارهای مهندسی در رابطه با علوم هسته ای می پردازد مثل کار در قسمت های مختلف نیروگاه(راکتور ،دستگاه های کنترل و...) . در ایران این گرایش فقط در مقطع کارشناسی ارشد در داتنشگاه صنعتی امیر کبیر ارائه می شود .
رشته مهندسی هسته‌ای (به انگلیسی: Nuclear Engineering) یکی از رشته های مهندسی در دانشگاه است.

معمولا این رشته در تمام مقاطع دانشگاهی در کشورهای مختلف موجود است و شامل دروس فیزیک و مهندسی میباشد. گرایشهای متفاوتی در این رشته موجودند.
در ایران در مقطع کارشناسی ارشد و دکترا ارائه می‌شود.دانشگاه‌های ارائه دهنده: دانشگاه صنعتی شریف در مقطع دکتری ، دانشگاه صنعتی امیرکبیر (پلی تکنیک تهران) ، دانشگاه شهید بهشتی، دانشگاه شیراز و دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات هستند و دو گرایش اصلی این رشته، مهندسی راکتور هسته‌ای و مهندسی پرتو پزشکی هسته‌ای میباشد.

البته دانشگاه ازاد اسلامي واحد علوم وتحقيقات از سه سال پيش مقطع كارشناسي گراش پرتو پزشكي را ارائه ميدهد ودر مقطع كارشناسي راكتور نيز در كنكور 85دانشجو پزيرفته است درضمن در مقطع ارشد و دكتري واحد علوم وتحقيقات در گرايش چرخه سوخت دانشجو مي پذیرد