ارمنستان با نام رسمی جمهوری ارمنستان کشوری در قفقاز جنوبی به پایتختی ایروان است. ارمنستان در قفقاز جنوبی (ماورای قفقاز) در میان دریای سیاه و دریای خزر قرار دارد که مرز میان آسیا و اروپا محسوب می‌شو د. همسایگان ارمنستان در غرب ترکیه، در شمال گرجستان، در شرق جمهوری آذربایجان، و در جنوب ایران و جمهوری خودگردان نخجوان (جزئی از جمهوری آذربایجان) می‌باشند.

جغرافیا

ارمنستان کشوری کوهستانی و پرباران است و نیز یک کشور محاط در خشکی است. بزرگ‌ترین دریاچه این کشور دریاچه سوان است که آب شیرین دارد و پهنه نسبتاً بزرگی از بخش میانی کشور را پوشانده‌است. پهناوری ارمنستان ۲۹٬۸۰۰ کیلومتر مربع (۱۴۲ام در جهان) است و حدود ۳٬۲۰۰٬۰۰۰ تن جمعیت دارد. مردم ارمنی پیرو آیین مسیحیت هستند.


فرهنگ ارمنستان از ایران تاثیر زیادی پذیرفته‌است، چرا که ارمنستان مدتهای زیادی جزئی از ایران بوده‌است. در سال ۱۲۰۶ هجری خورشیدی (۱۸۲۷میلادی) در زمان فتحعلی شاه قاجار، سپاه ایران از روسیه تزاری شکست خورد و سپس در پی پیمان نامه ترکمانچای، ارمنستان رسما از ایران جدا شد و به خاک روسیه پیوست. ارمنستان در سال ۱۳۷۰ از شوروی استقلال یافت. ارمنستان اکنون روابط خوبی با ایران به ویژه در امور فرهنگی و اقتصادی و انرژِی دارد.


زبان ارمنی، زبان رسمی کشور ارمنستان است


تاریخ

نوشتار اصلی: تاریخ ارمنستان

ارمنستان پیش از سال ۱۴۵۴ یک پادشاهی توانگر با فرهنگی پرمایه بود که در برهه‌ای از زمان همه سرزمینهای میان دریای سیاه و خزر را در بر می‌گرفت. در سال ۳۰۱، ارمنستان نخستین کشوری بود که مسیحیت را دین رسمی کشور برگزید (دوازده سال پیش از روم)..[نیازمند منبع]

ارمنستان مدتهای زیادی جزئی از ایران بوده‌است. در دور دوم جنگهای ایران و روسیه تزاری در سال ۱۲۰۶ هجری خورشیدی (۱۸۲۷ میلادی) که زمان فتحعلی شاه قاجار رخ داد، سپاه ایران به فرماندهی عباس میرزا از ارتش روسیه به فرماندهی پاسکویچ شکست خورد. سپس در پی پیمان نامه ترکمانچای، ارمنستان رسما از ایران جدا شد و به خاک روسیه پیوست.

ارمنستان بزرگ شامل ۵ ایالت بود.اولین آنها کشور کنونی ارمنستان دومین آن استان آذربایجان غربی ایران و سه ایالت آنها در ترکیه امروزی (از وان تا ارزروم) بوده که یا نسلکشی[نیازمند منبع] شدند ویا به کشورهای لبنان و سوریه مهاجرت کردند.[نیازمند منبع]

سرانجام ارمنستان در شهریور ۱۳۷۰ از اتحاد جماهیر شوروی استقلال یافت.


ارمنستان روابط گرمی با ایران دارد. بسته بودن مرزهای این کشور با جمهوری آذربایجان و ترکیه و بیطرفی ایران در جنگ قره باغ از دلایل توسعه روابط دو کشور است.

اقتصاد

اراضی حاصلخیز و قابل کشت آن،محدود است.اما در نواحی کوهستانی، پرورش گاو ،گوسفند وبز ، بسیار رایج است.صنایع مهم این کشور، ساخت ماشین آلات، منسوجات و صنایع شیمیایی میباشند.
صادرات این کشور الماس ، مواد معدنی ، مواد غذایی و انرژی بوده و واردات آن گاز طبیعی ، نفت ، دخانیات ، می باشد.بخش صنعتی متنوع است و شامل صنایع شیمیایی ، فلزی ، نساجی ، ابزارهای دقیق و فرآوری غذایی است.
پروژه های بزرگ نیروی هیدروالکتریک و آب برای کشاورزی را تأمین میکنند. اقداماتی برای ایجاد اقتصاد بازار انجام شده، ولی محاصره مؤثر آذریها اقتصاد را ویران کرده است.

این بدان جهت است که مسیرهای اصلی راه آهن از روسیه به مقصد ارمنستان از آذربایجان می گذرد و بر طبق جنگ میان دو کشور بر سر منطقه قره باغ ، امکان عبور آزادانه به ارمنستان دچار مشکل شده است . و از طرف دیگر ، به دلیل وابستگی شدید به اقتصاد روسیه ، عدم امکان برقرار ارتباط آزادانه با روسیه برای این کشور بسیار مشکل زا بوده است . هم چنین نفت و گاز نیز از طریق آذربایجان به این کشور ارسال می شده است که آن نیز به همین سرنوشت دچار شده است .
البته مناسبات کاملا نزدیکی میان ایران و ارمنستان برقرار است و این دامنه بسیاری از داد و ستدهای اقتصادی را دربر می گیرد .

تاریخ معاصر

خرابه های کلیسائی در قرنی که قدمت ان 897 میلادی است



روسیه ، ارمنستان شرقی را بین 1813 و 1828 به دست آورد. ارمنستان غربی تحت حکومت عثمانیها مورد آزار قرار گرفت و در 1896 و دوباره در 1915 دستخوش قتل عام در مقیاسی بزرگ شد.
طی جنگ جهانی اول ترکیه نزدیک به 000/000/2 ارمنی را که مظنون به طرفداری از روسیه بودند به سوریه و بین النهرین تبعید کرد. بازماندگان این واقعه در اروپا و ایالات متحد امریکا پراکنده شدند. به دنبال از هم پاشی روسیه تزاری، ارمنستانی مستقل به مدت کوتاهی (1918 تا 1922) ظهور کرد، ولی بر سر مالکیت زمین با تمامی همسایگانش با جنگ روبرو شد.
در 1922 ارمنستان به بخشی از جمهوری ماوراء قفقاز شوروی و در 1936 به صورت جمهوری مجزایی در اتحاد جماهیر شوروی تبدیل گشت. پس از کودتای نا موفق کمونیستها در مسکو (سپتامبر 1991) ارمنستان اعلام استقلال کرد و در زمان انحلال شوروی (دسامبر 1991) از سوی جامعه بین المللی به رسمیت شناخته شد.
از 1990 نیروهای آذری و ارمنی بر سر حاکمیت قره باغ علیا درگیر کشمکش خشونت باری بوده اند. این سرزمین که اکثریت جمعیت آن را ارمنیان مسیحی ارتودوکس تشکیل میدهند در میان جمهوری آذربایجان قرار دارد و بصورت منطقه ای خود مختار در نظر گرفته شده بود . اما در اواخر حکومت شوروی سابق ، یعنی از سال 1990 ، ارمنیان این منطقه به دلائل مختلف سیاسی و اجتماعی ، تلاش کردند تا بصورت منطقه ای مستقل و یا متحد با ازمنستان درآیند . این حرکت ها ، پایه جنگی میان ارمنستان و آذربایجان شد و بعد از پایان درگیری ها ، هنوز کشمکش و مناقشه سیاسی و اجتماعی باقی مانده است .