جغرافیا
[ویرایش]جغرافیای سیاسی
جایگاه استان گیلان در ایران، بر اساس تقسیمات کشوری جمهوری اسلامی
یک سال پس از تصویب متمم قانون اساسی یعنی در سال ۱۳۲۵ هجری قمری تشکیل ایالات و ولایات به تصویب دومین دوره قانونگذاری مجلس شورای ملی رسید. در این قانون ولایت چنین تعریف شدهاست: قسمتی از مملکت که دارای یک شهر حاکمنشین و توابع باشد اعم از اینکه حکومت آن تابع پایتخت یا تابع مرکز ایالتی باشد. در آن زمان گیلان جز ۱۲ ولایت ایران بود. پس از این قانون اولین قانون مدون تقسیمات کشوری در آبان ماه ۱۳۱۶ تهیه و تصویب شد. بر اساس این قانون ایران به استانهای شمال، غرب، جنوب، شمال غرب، شمال شرق و مکران تقسیم شد. بر طبق این تقسیمبندی شهرستان گیلان از توابع استان شمال بود و شامل مناطق زیر بود:
۱- حومه فومنات، صومعهسرا، لشتنشا، کوچصفهان (مرکز: کوچصفهان)
۲- پهلوی، چهار فریضه، خمام، عسگر (مرکز: بندر پهلوی)
۳- لاهیجان، رانکو، دهشال (مرکز: لاهیجان)
۴- گرکانرود، اسالم، توالش (مرکز: گرکانرود)
این تقسیمبندی هم چند ماه بیشتر دوام نیاورد و در ۱۹ دی ماه همان سال مصوبه قبلی اصلاح شد و استانهای ایران به استانهای یکم تا دهم تغییر پیدا کردند.
گیلان جز شهرستانهای استان یکم بود. و شامل هشت بخش رشت، فومنات، رودبار، لاهیجان، بندر پهلوی، توالش و لنگرود بود.
از ۲۱ اردیبهشت ماه ۱۳۳۹ با توجه به مادهٔ ۱۳ قانون وظایف و اختیارات استانداران (دولت مکلف است با توجه به سابقه تاریخی نام استانها را تعیین و اعلام کند) نام استان یکم به استان گیلان تبدیل شد. در ۷ بهمن سال ۱۳۴۰ شهرستان اراک از استان گیلان جدا شد و به استان تهران ملحق شد. شهرستان زنجان نیز که تا تاریخ ۶ مرداد سال ۱۳۴۸ از توابع استان گیلان بود، از گیلان جدا شد.
بر طبق آخرین تغییرات استان گیلان ۱۶ شهرستان، ۴۹شهر، ۴۲ بخش و ۵۱۶ دهستان و ۳۰۴۳ آبادی (روستا، مزرعه، مکان)دارد.
شهرستانهای این استان، در حال حاضر، عبارتند از:
شهرستان آستاراشهرستان آستانه اشرفیه شهرستان املششهرستان بندر انزلی شهرستان تالششهرستان رشت شهرستان رضوانشهرشهرستان رودبار زیتون شهرستان رودسرشهرستان سیاهکل شهرستان شفتشهرستان فومن شهرستان لاهیجانشهرستان لنگرود شهرستان ماسال
http://fa.wikipedia.org