عوامل کاهنده ی روحیه
عوامل تضعیف روحیه از آفتهای بسیار مهم در کنکور هستند.دانشآموزان علاوه بر عواملی مانند ضعف پایهای در دروس،ویا کمبود امکانات و شرایط آموزشی،از افکاری که باعث افت روحیه میشوند نیز آسیب می پذیرند.
آیا عوامل کاهندهی روحیه و افت انگیزه را میشناسید؟ فکر می کنید در این میان،مهمترین عامل کدام است؟
جوّ تبلیغاتی
کنکور درحال حاضر بیش از اندازه با هیاهو و تبلیغات آمیخته شده است و متاسفانه هر کس به نوعی در ایجاد چنین فضایی نقشی دارد. تعداد زیاد شرکت کنندگان و در مقابل تعداد کم قبولی ها،احتمال موفقیت را درکنکور کاهش می دهد.این مساله باعث حساسیت و اضطراب والدین وخوددانش آموزان شده وآنان را به تکاپوی بیشتر وادار میکند.کم کاریهای سالهای قبل وجمع شدن همه ی تلاشها و فعالیت ها برای یک سال،دانش آموزان را مجبور به تحلیم دوره ی سخت، و استرس ناشی از آن می کند.لذا دانش آموزان به استفاده از هرامکانی از قبیل کتاب و
آموزشگاه وکنکورهای آموزشی وغیره متوسل میشوند. مؤسسات چاپ کتب و آموزشگاههای کنکوری هم برای عقب نماندن ازکورس رقابت با سایرین و کسب درآمدهای بیشتر، تنور کنکور را داغتر میکنند.عوامل دیگری هم به شکلهای دیگر در تبلیغاتی و هیجانی شدن فضای کنکور دخیل هستند . آنچه در این میان میماند دانشآموزان هستند با آرزوهایشان،و سردرگمی این که بالاخره چه باید بکنند تا عقب نمانند؟ توجه داشته باشید که از این شرایط بیشتر دانش آموزانی لطمه می خورندکه عاطفی تر و تلقین پذیرتر هستند.
کلید
هر چه بیشتر تابع تبلیغات و هیاهوی کنکور باشید از تواناییهای موجود خود کمتر استفاده خواهید کرد.
مقایسه ها
بسیاری از دانش آموزان به صورت خودآگاه یا نا خودآگاه به مقایسه ی خود یا دیگران پرداخته و هر فردکنکوری را به نوعی رقیب خود تلقی میکنند.گاهی دانش آموزان وضعیت خودشان رابا دیگر دوستان وهمکلاسی ها مقایسه می کنند وآن راملاکی برای پبشرفت،یا عقب ماندگی خودقرار میدهند.این که مثلا فلانی چند ساعت بیدار میماند،چند ساعت درس میخواند،کدام آموزشگاه ها می رود،چند درصد از هر درس تست میزند،کدام معلم های خصوصی را دارد و….،برای بعضی از دانش آموزان به عنوان مهمترین سوژه فکری در میآید.
گاهی هم دانش آموزان به جای این که خود اقدام به مقایسه کنند،تحت تاثیرصحبتها وحرفهای دوستانی قرار میگیرندکه با شور وحرارت ازفعالیت ها و درس خواندن های خود دم می زنند.معمولا کسی که برای کنکور واقعا می خواند بیش از آن که وقت خود را صرف جلب توجه دیگران بکند برکار اصلی خویش تمرکز مینماید.
اما کسانی که سروصدا راه میاندازند و از کارها و برنامه ها و بیداری های خود حرف میزنند دچار بزرگ نمایی
شده و در واقعیت ها غلو می کنند.بنابراین،تحت تاثیر چنین افرادی قرارگرفتن،موجب نوعی توهّم خواهد شد
که باید ازآن دوری کرد.مقایسه برای بعضی از دانش آموزان قوی تر هم می تواند مشکل ساز باشد.
دانش آموزی که در جمع همکلاسی ها یا دوستانش خود را قوی تر و برتر ارزیابی میکند،ممکن است با اکتفا به این مقایسه از خود بیشتر مایه نگذارد و با آنچه دارد راضی شود.
کلید
مقایسه کردن ملاک خوبی برای پیشرفت نیست و معمولا به نفع شما تمام نمیشود،انتظاراتتان را از خود بالا ببرید.
استدلالهای نابجا
گاهی دانش آموزان تحت تاثی فشارهای درسی و ترس از نتیجه نگرفتن،به استدلالهای نابجا،روی می آورند.این استدلالها معمولا به عنوان وسیلهای ناخوداگاه برای فرار از واقعیتها و کاستن تنشهای درونی مورد استفاده قرار می گیرند.دانش آموزی بر مبنای اطلاعات ناقص،دلیل میآورد که فلان کس با فلان معدل و رتبهی بالا نتوانست درکنکور قبول شود و با این استدلال، کم کاریهای خود را توجیه می نماید.
کس دیگر بدون داشتن آمادگی های لازم،برای خود تحلیل میکند که باید 10 - 12 ساعت در روز درس بخواند تا موفق شود، دانش آموزی اگر یکی دو روز از برنامهی خود عقب افتاد براساس استدلالی معیوب و از شدت ناراحتی و اضطراب،فرصتهای موجود را از هم دست میدهد،و دانش آموزانی هم کمبود امکانات مالی و کمبودهای دیگر را مبنای پیش داوریهای منفی خود قرار میدهند.نکته ی مهم در این استدلالها، قضاوت بر مبنای اطلاعات و شواهد نامطمئن،ناقص و گاه نادرست است.
کلید
استدلالها و توجیه های نادرست و معیوب،ابزارهایی برای فرار از واقعیت هستند،مراقب آنها باشید.
عامل درونی
فکرمیکنید مهمترین عامل کاهنده ی روحیه چیست؟ نکاتی که به آنها اشاره شد به اضافه ی موارد زیاد دیگری می توانند عواملی برای کاهش انگیزه و افت روحیه باشند،اما شاید باور نکنید که مهمترین عامل در این باره خود شما هستید! هیچ عاملی در کنکور مانند داشتن افکار و نگرشهای منفی به عنوان ترمز موفقیت عمل نمیکند.جایگزینی تفکر احساسی به جای تفکر منطقی،و غلبهی هیجانات کنترل نشده برنظم فکری و رفتاری،موجب تقویت افکار منفی میشوند.ما معمولا سعی میکنیم ضعفهای درونی خودرا باعوامل بیرونی توجیه کنیم.در اینجا بیش ازآن که خود عوامل بیرونی مهم باشند توجیه های درونی ما اهمیت بیشتری دارند.منفی نگاه کردن به مسائل،روحیه ی منفی را در ما تقویت خواهد کرد.این موضوع مختص به کنکور نیست و شامل همهی مسائل زندگی می شود.
کلید
اگر فکر میکنید که موفق میشوید یا شکست میخورید،در هر صورت درست فکر کرده اید!
نتیجه گیری
1 -هر چه بیشتر تابع تبلیغات و هیاهوی کنکور باشید از تواناییهای موجود خود کمتر استفاده خواهید کرد.
2- مقایسه کردن ملاک خوبی برای پیشرفت نیست و معمولا به نفع شما تمام نمیشود،انتظاراتتان را از خود بالا ببرید.
3- استدلالها و توجیه های نادرست و معیوب،ابزارهایی برای فرار از واقعیت هستند،مراقب آنها باشید.
4 - اگر فکر میکنید که موفق میشوید یا شکست می خورید،در هر صورت درست فکر کرده اید!