در این مقاله سعی در کمک به کسانی شده که در انتخاب فیلتر تصفیۀ مناسب دچار تردید و مشکل شده اند.
به صورت کلّی اوّلین مسئله این است که بهتر است فیلترمان اینترنال ( داخلی ) باشد یا اکسترنال ( خارجی ) ؟
فیلترهای اینترنال به مراتب کوچکتر از انواع اکسترنال می باشند، امّا به این معنی نیست که فیلتر اینترنال کمتر از نوع اکسترنال می تواند آب را تمیز کند.
جالب است بدانید در بسیاری موارد انواع اینترنال، آب را بهتر تمیز و شفّاف می کنند.
علّت این مسئله در آن است که در اصل، مادّۀ داخل فیلتر اینترنال ابر و یا الیاف Wool می باشد که نقش صافی را دارند و ذرّاتی را که توسّط چشم قابل دیدن هستند و اجتماع آن ها آب را کدر می کند به دام می اندازند.
و چون فیلتر سطح مقطع ورودی بالایی دارد ( تمام بدنۀ فیلتر ) بیشتر می تواند از این ذرّات جذب کند.
(نسبت به فیلترهای اینترنال که ورودی آن ها فقط یک لوله می باشد )
و از طرفی هم به دلیل فشار زیاد خروج آب در این نوع، دائماً آب به هم می خورد و ذرّات فرصت ته نشین شدن را پیدا نمی کنند.
امّا در فیلتر های اکسترنال جریان خروجی معمولاً کمتر است و ذرّات درشت بیشتر ته نشین می شوند.
اوّلین مشکل در آن است که هنگام تمیز کردن فیلتر اینترنال شما هر بار باید دست در آب آکواریوم کنید و به جز آن، نسبت به انواع اکسترنال باید زود به زود فیلترتان را تمیز کنید.
در نوع اینترنال نمی شود عملاً و آن طور که باید و شاید، از موادّی همچون زغال، سرامیک و بیوبال و... استفاده نمود؛
چرا که برای این کار :
اوّلا به فضا نیاز دارید تا از هر مادّه مقدار کافی در آن جای دهید.
دوّما استفاده از این مواد باید آب به ترتیب از ابر، الیاف ، زغال ، سرامیک و بیوبال ها عبور کند. امّا به دلیل اینکه اکثر فیلترهای اینترنال آب را از تمام نقاط بدنه جذب می کنند، این ترتیب رعایت نمی شود و عمر مواد به شدّت کاهش می یابد.
- سوّماً در فیلترهای اینترنال آب در مخزن حاوی این مواد نمی ماند و فرصتی برای رسیدگی به باکتری های مفید نخواهد بود.
- فیلترهای اینترنال به مراتب ارزان تر هستند و برای آکواریوم های کوچک که تمیز کردن دستی آن ها راحت است، مناسب تر می باشند.
امّا فیلترهای اکسترنال در قدیم تنها از ابر و الیاف پر می شد و تنها تفاوت آن با نوع اینترنال در قدرت و حجم آب در گردش، و همچنین راحتی در تمیز کردن آن بود.
امروزه با گرایش آکواریوم داران به سمت ایجاد اکوسیستم و برخوردهای بیولوژیکی با محیط آکواریوم، فیلترهای اکسترنال جایگاه ویژه ای پیدا کرده اند.
فضای بزرگ محفظۀ این فیلتر ها در واقع محیطی مناسب است تا باکتری های مفید و ضروری برای آب در آن کشت شود.
در واقع با ریخت موادّی چون سرامیک و بیوبال شرایط مناسبی برای زندگی،تغدیه و البته تولید مثل این نوع باکتری ها فراهم می شود.
در این حالت، مخزن مانند لوله ای نیست که آب از آن گذر کند، بلکه مانند محلّی است که همواره مقداری آب به آن وارد و مقداری از آن خارج می گردد و همیشه مقداری آب وجود دارد که باکتری ها در آن فعّالیت کنند، البته این باکتری ها به جریان آب نیز نیازمندند که در فیلترهای اکسترنال این جریان بسیار مناسب است.
در هر حال وقتی به ترتیب درست همه چیز را چیده باشید :
آب ابتدا از ابر عبور می کند و ذرّات درشت مانند خرده گیاه های پوسیده و ... در آن گیر می کند.
سپس آب وارد الیاف می شود که ذرّات کوچک تر آب را که در واقع آن را تار می کنند به دام می اندزد.
در مرحلۀ سوّم به سرامیک می رسد که باز هم روزنه های کوچک تری دارد و البته باکتری ها در این روزنه ها منتظر غذا هستند و پناه گرفته اند؛ باز مرحله ای دیگر سپری می شود.
در قسمت بعدی آب به زغال می رسد که در واقع تنگ ترین صافی است و علاوه بر گرفتن ذرّات میکروسکوپی آب، بوی بد و اثر داروها و حتّی عدّه ای از میکروب های آب را می گیرد.
بیوبال هم که با به هم زدن جریان اب باز محیط رو برای رشد باکتری ها آماده تر می کند.
در انتخاب فیلترهای اکسترنال چند نکته بسیار ضروری است :
اوّل این که بدانید؛ فیلتر شما بیرون از آب قرار دارد و اگر به هر دلیلی آب از آن نشت کند تا آخرین قطرۀ آب آکواریوم رو باید از روی فرش جمع کنید.
پس دقّت کنید که فیلتر شما بست های محکم و مطمئنی داشته باشد، خیلی مواقع روی شیرها و بدنۀ این فیلترها ترک هایی بسیار ریز هست که دیده نمی شوند و وقتی که آب با فشار شروع به گردش کرد، می بینید که از جایی قطره قطره آب می چکد.
پس جنسی را بخرید که بتوان روی قطعات یدکی و خدمات فروشندۀ آن حساب کرد.
شروع به کار فیلترهای اکسترنال همواره مشکل اساسی دارندگان آن ها بوده،
منظور از شروع به کار زمانی نیست که فیلتر خاموش است و می خواهید آن را روشن کنید، بلکه زمانی است که آن را خالی و پر کرده اید و قطعات آن باز و دوباره بسته شده.
این پمپ وقتی شروع به کار می کند که تمام محفظه پر از آب باشد و از هوا خالی، این امر معمولاً در شروع امکان ندارد زیرا نمی توان فیلتر را بیش از اندازه از آب پر کرد.
برای حلّ این مشکل در مدل های قدیمی راه هایی وجود داشت :
ابتدایی ترین راه این بود که با مکش دهان هوا را خالی و قسمت باقی ماندۀ مخزن را از آب پر می کردند و موتور را روشن می نمودند.
بعضی لولۀ خروجی و ورودی آب را ( که اختلاف سطح با هم دارند ) برعکس روی فیلتر سوار می کردند و این اختلاف سطح باعث می شد که آب به داخل فیلتر برگردد و آن را پر کند.
بعدها از تلمبه های دستی استفاده شد که هنگام شروع به کار با آن آب را داخل فیلتر می کردند.
امروزه شرکت های معتبر تلمبه هایی روی بدنه فیلتر تعبیه کردند که با فشار دادن آن تمامی کارهای بالا در چند فشار انجام می شود و فیلتر شروع به کار می کند.
پس به وجود تلمبه روی دستگاه توجّه کنید.
مارک و قدرت موتور نیز بسیار موثر است و سعی کنید از مارکی استفاده کنید که بعدها موتور آن ضعیف نشود.
همواره به مشخصات موجود روی کاتالوگ فیلتر توجه کرده و آن ها را با مشخصات تانک خود مقایسه کنید.
در تمامی موارد نوشته می شود که فیلتر برای چه حجمی از آب مناسب است و برای حساب نمودن حجم آب آکواریومتان مطلبی در همین سایت موجود است.
