سيستان، سرزمين رازهاي سر به مهر، هويت ملي ايرانيان و زميني كه سكونت- گاه موقت حضرت نوح (ع) نام نهاده شده است، افتخارات زيادي در پرونده تاريخي خود دارد.
بر اساس برخي اسناد تاريخي حضرت نوح زماني كه بشارت پايان عذاب و خشم الهي را دريافت كرد دو ركعت نماز شكر در سيستان به جاي آورد.
نخستين تعاليم زرتشت به طور جدي با حمايت مردم اين سرزمين انتشار يافت.
منابع متعددي از جمله "نخستين قيام مردان" تاليف حجت‌الاسلام "علي دواني" "احياالملوك" تاليف "ملك شاه حسين سينايي" و "سيستان مدينه العذراي ايران" از گروه مولفان دانشگاه زابل تاريخ سيستان را بر همگان آشكار مي كند.
اين سرزمين پهناور خوش آوازه، زادبوم دهها گوهرپاك نهاد خداجو و يزدان پرست مسلمان است كه در زمره معماران عرصه فرهنگ و انديشه اين آب و خاك مقدس بوده‌اند.
سرزمين سيستان كه فردوسي شاعر تواناي ايران زمين، شاهنامه‌اش را از سيستان و رستم دستانش نگاشت، خود برگ زريني از افتخارات اين مرز و بوم است.
مردمان سيستان كه عليه حاكمان جور ستمگر در طول تاريخ ايستادگي كرده و دردفاع از حقانيت و مظلوميت آل علي(ع) ازهمه چيز خود گذشتند در اين مسير هرگز ترسي به دل راه نداده و همچنان اين ديار را مركز دارالولايه قرار دادند.
سيستان سرزمين كهن و افسانه‌ساز ايران، دستخوش حوادث گوناگون بوده است ، سيستان همان دارالولايه و محل تابيدن نخستين انوار توحيدي است و تاريخ مظهر اين مدعااست.
اسناد معتبر تاريخي، سيستان را همواره خواستگاه يكتا پرستي، عدالت‌خواهي و حق طلبي مي‌داند كه درهمين رابطه نامه نگاشته شده روي پوست آهو منتسب به حضرت امام محمد تقي (ع) خطاب به حاكم وقت سيستان يكي از اسناد تاريخي ولايت مدار بودن اين خطه از ميهن اسلامي ماست كه خواندن آن خالي از لطف نيست.
دراين نامه پس از مدح خداي متعال خطاب به حاكم سيستان آمده‌است:" سلام بر تو و بندگان شايسته خدا،اي فرماندار سيستان، قدرت و حكومت امانتي است در اختيار تو تا خدمتگزار بندگان خدا باشي، بااين قدرت و توانايي بايد به برادران ديني خود كمك كني و به ياري آنان بشتابي".
در ادامه نامه حضرت امام محمد تقي(ع) به حاكم سيستان آمده است: "تنها چيزي كه براي تو باقي مي‌ماند نيكويي‌ها و كمكهايي‌است كه دراين مقام به برادران ديني خود مي‌كني، آگاه باش كه خدا در قيامت از تمام كارهايت بازخواست مي‌كند. كوچكترين عملي از خدا پنهان نخواهد ماند."
اسناد تاريخي ديگري نيز موجود است كه مجالي براي ذكر آن نيست.
رفته رفته محرم شد و بوي كربلا و عاشورا بيش از ماه‌هاي قبل به مشام يكايك مردم سيستان رسيد.
محرم ياد آور خاطره‌هاي به ياد ماندني براي سيستان و سيستاني است.
بي‌شك مي‌توان يكي از بزرگترين افتخارات سرزمين سيستان را قيام مردان مرد اين منطقه براي خونخواهي حضرت امام حسين (ع) دانست.
در حالي كه بشريت در مقابل آن فاجعه بزرگ ساكت بودند دلير مردان سيستان در همان سال واقعه به پا خواستند و اين عمل ننگين را محكوم كردند.
ايمان راسخ به يكتاپرستي و عشق به ائمه اطهار (ع) در دل و جان اين مردم ريشه دوانيده به طوريكه اسناد تاريخي چنين نقل مي‌كنند كه از دارالاماره بني اميه تكليف به سب حضرت علي (ع) شده بود اما چون مردان دارالمومنين سيستان با آن مخالفت كردند، محكوم به پرداخت ۱۰مثقال طلا از هر نفر و نيز تراشيدن سر زنان سيستاني شدند.
مردم سيستان از آن زمان تاكنون به محبت اهل بيت راسخ و ثابت قدم تر شده‌اند.
در اين راستا و همين باور برپايي مجالس اهل بيت (ع) و سوگواري ايام محرم به همراه برگزاري مراسم تعزيه در سيستان داغ بوده و اكنون زيارتگاه ها و قدمگاه‌هاي فراواني زينت بخش اين ديار شده است.
از جمله اين زيارتگاه‌ها مي‌توان به زيارت خواجه مهدي ، بي‌بي‌دوست ، ابوالفضل (ع)، قدم گاه امام حسين (ع) و شاهزاده اسماعيل اشاره كرد.
مردمان مناطق مختلف كشور و نيز كشورهاي همجوار با استان نيز براي برآورده كردن حاجت‌هاي خود به اين زيارتگاه‌ها مشرف مي‌شوند.
واقعه جانسوز كربلا و اسيران اهل بيت با همه ابعادي كه داشت در مدت ۴۰ روز يا اندكي بيشتر خاتمه يافت ، خبر آن در سال ۶۱هجري به سيستان رسيد.
مردم سيستان وقتي خبر قيام عاشورا و شهادت امام حسين (ع) راشنيدند ، گفتند: "نه نيكو طريقتي بر گرفت يزيد، كه با فرزندان رسول خدا(ص) چنين كرد."
مردان و زنان غيور سيستاني چون از صلابت و روحيه پاك معنوي برخوردار بودند و حس يكتا پرستي در آنها تابيدن گرفته بود به صف ارادتمندان خاندان نبوي پيوسته و از آن بزرگواران طرفداري كردند.
