"آبسه مقعدی؛ بیماری دردناک اما قابل درمان"

آبسه مقعدی یک توده جوش مانند پر از چرک است که در نزدیکی مقعد، رکتوم یا ناحیه پرینه (فضای بین اندام تناسلی و مقعد) ظاهر می شود. آبسه مقعد زمانی ایجاد می شود که یکی از غدد مقعد مسدود و عفونی شود.

چرک و مایع در غده مقعد جمع می شود و نتیجه آن یک آبسه بسیار دردناک در اطراف مقعد (سوراخ باسن) است.

مقعد آخرین قسمت دستگاه گوارش است. یک کانال طولانی است که از عضلات کف لگن و دو اسفنکتر مقعدی (داخلی و خارجی) تشکیل شده است. اسفنکترها عضلاتی هستند که باز و بسته میشوند تا مدفوع از آن عبور کند. غدد ترشح کننده مخاط زیادی در مقعد وجود دارد. هنگامی که یکی از اینها مسدود می شود، می تواند منجر به عفونت و تشکیل آبسه شود. 

آبسه های پری آنال را آبسه مقعدی نیز می نامند. بهترین راه درمان آبسه مقعدی تخلیه آن توسط پزشک و یا تجویز آنتی بیوتیک می باشد. مراقبت های بعدی و رعایت توصیه های پزشک نیز می تواند بر زمان بهبودی تأثیر بگذارد.

اگر غده‌های اطراف مقعد به هر دلیلی مسدود شوند، التهاب، عفونت و تورم ایجاد شده و این تجمع عفونت منجر به ایجاد آبسه در ناحیه مقعد می‌گردد. این عارضه در ناحیه اطراف مقعد رخ می‌دهد ولی ممکن است دقیقاً در ناحیه مجرای مقعد یا بطور عمیق در انتهای راست روده یا رکتوم ایجاد گردد.

نقل قول از clinicdarman.com – آبسه مقعدی چیست؟

چه کسانی دچار آبسه پری آنال می شوند؟

احتمال بروز آبسه مقعدی در مردان بین ۲۰ تا ۶۰ ساله بیشتر است. برخی عوامل می توانند خطر ابتلا را افزایش دهند:

• بیماری التهابی روده (IBD) مانند بیماری کرون یا کولیت اولسراتیو

• دیابت

• دیورتیکولیت

• HIV/AIDS

• عفونت های مقاربتی (STIs).

• بارداری

• سیگار کشیدن

• مصرف داروهای شیمی درمانی برای درمان سرطان

• اسهال یا یبوست مکرر 

• وارد کردن اشیا در راست روده و رابطه جنسی مقعدی

علائم آبسه مقعدی چیست؟

شایع ترین علامت آبسه مقعد، جوش متورم و حساس (مشابه جوش بزرگ) در نزدیکی لبه مقعد است. ممکن است جوش قرمز، بسیار دردناک یا ضربان دار باشد. نشستن، سرفه کردن و دفع مدفوع معمولاً  باعث بدتر شدن درد می شود.

سایر علائم و نشانه های آبسه مقعدی عبارتند از:

• ترشحات چرکی از مقعد

• درد در مقعد یا راست روده

• توده یا ندولی که قرمز، متورم و دردناک است

• یبوست یا حرکات دردناک روده

• تحریک بافت اطراف مقعد

• خونریزی مقعدی

• درد در قسمت پایین شکم

• آبسه مقعد همچنین می تواند باعث تب، لرز و سایر علائم مشابه آنفولانزا شود.

چه چیزی باعث آبسه مقعد می شود؟

غدد زیادی در مقعد وجود دارد. بیشتر آبسه های مقعدی زمانی ایجاد می شود که یک غده در داخل مقعد مسدود شود. آبسه زمانی ایجاد می شود که باکتری یا مدفوع در داخل یکی از این غدد به دام افتاده و عفونی شود.

علل دیگر آبسه مقعدی عبارتند از:

• شقاق مقعدی عفونی (پارگی در پوشش مقعد)

• آسیب به ناحیه در اثر رابطه جنسی مقعدی

• بیماری های مقاربتی

• بیماری های روده ای

• یک کیست سباسه عفونی در ناحیه مقعد 

آبسه مقعدی چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشک آبسه مقعد را با معاینه مقعدی تشخیص می دهد. برای معاینه یک انگشت روغن کاری شده را با دستکش وارد مقعد می کند و وجود توده یا آبسه را در اطراف احساس می کند.

آبسه خارجی بدون هیچ ابزاری هم قابل مشاهده است اما معمولاً پزشک از اسپکولوم هم استفاده کند.

با این حال، برخی از آبسه ها روی سطح پوست نیستند یا در عمق پوست قرار دارند.

در این شرایط پزشک ممکن است پروکتوسیگموئیدوسکوپی را نیز انجام دهد: یک لوله باریک را به مقعد وارد می کند. این لوله دارای یک دوربین کوچک و نور در قسمت بالایی است. 

اگر آبسه عمیق در رکتوم باشد، ممکن است سی تی اسکن، ام آر آی یا سونوگرافی انجام شود.

آبسه مقعدی چگونه درمان می شود؟

درمان آبسه مقعدی شامل باز کردن و تخلیه چرک از آبسه توسط پزشک جراح کولورکتال یا جراح عمومی است. سعی نکنید آبسه مقعد را خودتان تخلیه کنید. اکثر افراد بعد از تخلیه آبسه، تسکین درد را احساس می کنند.

پزشک می تواند آبسه را در مطب با استفاده از بی حس کننده و یک سوزن کوچک تخلیه کند.  برشی در آبسه ایجاد می‌کند تا چرک و مایع خارج شود. در مورد آبسه بزرگ و عمیق، ممکن است نیاز به بیهوشی عمومی باشد و این عمل در بیمارستان انجام می شود.

در بیشتر موارد، نیازی به بخیه نخواهد بود و بانداژ روی ناحیه گذاشته می شود.

پزشک معمولاً پس از جراحی موارد زیر را توصیه می کند:

• برای تسکین درد و تورم چند بار در روز داخل حمام سیتز گرم بنشینید و مقعد و ناحیه تناسلی  را در یک وان آب گرم فرو ببرید.
• تجویز آنتی بیوتیک برای جلوگیری از عفونت یا برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند.
• ملین ها یا نرم کننده مدفوع برای جلوگیری از یبوست
• داروهای مسکن بدون نسخه یا در برخی موارد با نسخه

درمان خانگی آبسه مقعدی چیست

آیا آبسه مقعدی در خانه درمان می شود؟ برخی از آبسه ها را می توان در خانه با استفاده از کمپرس گرم و حمام نشسته درمان کرد.

 ابتدا به پزشک مراجعه کنید تا مطمئن شوید که نیازی به تخلیه آبسه توسط پزشک نیست. برخی از پزشکان اجازه می دهند آبسه خود به خود و بدون جراحی تخلیه شود. اما این مورد به عوامل مختلفی بستگی دارد و اگر آبسه به خودی خود باز شود، در معرض خطر گسترش عفونت هستید.

رایج ترین آنتی بیوتیک های مورد استفاده برای آبسه عبارتند از:

• آموکسی سیلین

• آزیترومایسین

• کلیندامایسین

• مترونیدازول

چه مدت طول می کشد تا آبسه مقعدی بهبود یابد؟

سه یا چهار هفته طول می کشد تا آبسه تخلیه شده به طور کامل بهبود یابد. 

طبق گفته انجمن جراحان کولون و رکتوم آمریکا (https://fascrs.org/) : 

 حدود نیمی از افرادی که آبسه مقعدی دارند، دچار فیستول مقعدی (تونل عفونی بین پوست و مقعد) می شوند.

اگر آبسه مقعد بترکد چه باید کرد؟

اگر آبسه مقعدی ترکید: ناحیه را تمیز نگه دارید. محل را با آب و صابون بشویید، سپس آن را با باند بپوشانید. هنوز هم ممکن است آبسه عفونی شود یا باعث عفونت شود، بنابراین چندین روز مراقب آن باشید تا از بهبودی مطمئن شوید.

پیشگیری از بازگشت آبسه مقعدی

با رعایت نکات زیر می توانید از ابتلای مجدد به آبسه جلوگیری کنید:

• مدیریت هر گونه شرایط پزشکی که خطر ابتلا به آبسه مقعدی را افزایش می دهد. مانند دیابت یا IBD (بیماری التهابی روده)
• رعایت بهداشت تناسلی و ناحیه مقعد
• استفاده از کاندوم در رابطه جنسی مقعدی برای جلوگیری از بیماری های مقاربتی و انتقال باکتری ها
• اجتناب از برخی شرایط که خطر ایجاد آبسه را افزایش می دهد

عوارض آبسه مقعدی چیست؟

درمان آبسه مقعد معمولا موفقیت آمیز است. در مواردی که درمان به تعویق می افتد و یا روش درمانی مناسب نیست عوارض زیر ممکن است ایجاد شود:

• فیستول مقعدی

• آبسه های عود کننده (مدام عود می کند)

• عفونت یا سپسیس (یک عارضه تهدید کننده زندگی)

• عفونت باکتریایی جدی پرینه

• درد و ناراحتی شدید

• خونریزی مقعدی

• تب و لرز

چه تفاوتی بین هموروئید و آبسه وجود دارد؟

هموروئید توده های بیرون زده ای است که  داخل راست روده یا خارج از مقعد ایجاد می شود و باعث خونریزی می شود. بر خلاف آبسه مقعد، بواسیر عفونت نیست. هموروئید وریدهای متورم است که اغلب خود به خود  یا با کرم های بدون نسخه از بین می رود.

آبسه مقعدی دردناک تر و بزرگتر از هموروئید است. بواسیر سفت تر است، در حالی که آبسه در لمس گرم و حساس است. آبسه مقعد می تواند عوارضی ایجاد کند و در صورت عدم درمان منجر به تب، لرز و سایر علائم شود. بواسیر معمولاً بیشتر آزار دهنده است.

منبع: 

https://jahansanatnews.ir/473470-%d8%a2%d8%a8%d8%b3%d9%87-%d9%85%d9%82%d8%b9%d8%af%db%8c-%d9%88-%d8%a8%d9%87%d8%aa%d8%b1%db%8c%d9%86-%d8%b1%d8%a7%d9%87-%d8%af%d8%b1%d9%85%d8%a7%d9%86%d8%8c-%d9%86%da%a9%d8%a7%d8%aa-%d9%88-%d8%b1%d8%a7/