جنگنده هاي عراق در نبرد بصره 200 بار به 35 شهر هاي ايران حمله كردند

كربلاي 5 به روايت كارشناس پنتاگون/آخرين بخش

جنگنده هاي عراق در نبرد بصره 200 بار به 35 شهر هاي ايران حمله كردند

خبرگزاري فارس: نبرد در بصره مجددا عراق را بر آن داشت تا جنگ در شهرها را مجددا از سر بگيرد.در طول ماه ژانويه ،عراق بالاي 200 پرواز دور برد بر فراز ايران انجام داد و در مجموع بوسيله حملات موشكي زمين به زمين، به 35 شهر ايران حمله كردكه اين شهر ها شامل قم،نهاوند،رامهرمز ،اصفهان و دز فول و... مي شدند.

به گزارش سرويس حماسه و مقاومت خبرگزاري فارس ، آنتوني كردزمن از سرشناس ترين تحليل گران و كارشناسان نظامي آمريكا است. نوشتار زير تحليل آنتوني كردزمن از عمليات در شرق بصره است. اين نوشتار داراي سطح بالايي از اغراق و بزرگ نمايي يا كوچك نمايي است اما نكات نزديك به حقيقت بسياري نيز در آن به چشم مي خورد كه حائز اهميت فراواني است. آخرين بخش از اين مقاله را مي خوانيد:

ايران دو حمله دندانه دار را در در 22-23 فوريه انجام داد ،اما تنها تعداد كمي از نيرو ها ي پياده در اين عمليات ها شركت داشتند.اين حملات عليه مواضع عراق در شرق بصره و در طول جاده شلمچه به بصره انجام شد .اين عمليات جديد عمليات «يازهرا»[!!] ناميده مي شد.اين عمليات دستاوردهاي محدودي در پي داشت و موجب شد تا تيپ هاي 98،705 و 437 عراق تلفاتي در حدود 2000 نفر را متحمل شوند.
مجدادا حملات ايرانيان نتوانست آسيب چنداني به دفاع عراق وارد كند و اين موجب شد كه ايران نيز متحمل تلفات سنگيني شود.بدلايلي نا معلوم، اين شكست ها مو جب شد كه ايران به عمليات كربلاي 5 خاتمه دهد.در 27 فوريه ايران اعلام كرد كه فاز جديدي از نبرد آغاز شده است.ايران همچنين اعلام كرد كه حملات ايران 56500 كشته براي عراق به همراه داشته و عراق نيز اعلام كرد كه 230000 تا 250000 تن از نيروهاي ايران را كشته است.
با اين كه ادعاي هر كدام از طرفين با اغراق فراواني همراه بود ، اما طبق هر استانداردي كه در نظر بگيريم ، نبرد در اين مرحله بسيار خونين بود.
پايان رسمي عمليات كربلاي 5 از سوي ايران به معني پايان يافتن جنگ نبود .تنها 3 روز پس از اين كه ايران پايان عمليات كربلاي 5 را اعلام كرد ،نيروهاي ايراني مجددا حملات خود به سمت بصره را آغاز كردند.وقتي اين حملات شكست خورد،عراق پاتك هاي محدودي را عليه ايران در منطقه درياچه ماهي انجام داد.اين پاتك در 1 مارس اتفاق افتاد و فرمانده نيروي هوايي عراق حامد شعبان و فرمانده لشكر سوم عراق ،ضياء الدين جمال اعلام كردند كه تعداد زيادي از نيروهاي ايراني را از بين برده اند.در حقيقت عراق در جريان اين تك تنها به اهداف محدودي دست پيدا كرده بود و همچنين 500 تا 1500 كشته به جاي گذاشته بود و حداقل 50 تانك و ماشين زرهي از دست داده بود .دفاع عراق در بصره مانند فاو بود، اما با اين تفاوت كه نسبت به ايران تلفات سنگين تري را متحمل شد.
در نهايت نبرد در بصره منجر به محاصره اي شد كه طي آن ايران حملات خود بوسيله پياده نظام را متوقف كرد ،اما به موقعيت مناسبي جهت حمله و بمباران شهر بصره دست يافت. مهمترين تاثير نبرد بصره اين بود به نظر ميرسيد ايران به اين نتيجه رسيده بود كه نمي تواند با حملات روبه جلو علي رغم آمادگي نيروهاي خود، عراق را شكست دهد .چند ماه بعد ،فرمانده سپاه ايران محسن رضايي پيشنهاد حمله به بصره را از منظر ديگري مطرح كرد و گفت: " مرحله قطعي جنگ را بايد در بصره قرار دهيم و جنگ به مرحله اي وارد شده كه آينده عراق را رقم خواهد زدو درگيري هاي پيشروي ايران، شامل در گيري هاي محدود و بزرگ در داخل عراق است .ما نقشه هايي داريم كه طي آن ها مي توانيم نيروهايي را در داخل عراق سازماندهي آموزش و مسلح كنيم واين يك جبهه جديد است. "
در اين سخنان به عمليات هاي محدود در داخل خاك عراق و تاكيدش بر استفاده از نيروهاي كرد ،اشاره شده بود.علي رغم اينكه اين نظرات پس از شكست هاي ايران در بهار 1984در دست يابي به اهداف اوليه مطرح شده بود.

**بصره و جنگ شهر ها:

نبرد در بصره مجددا عراق را بر آن داشت تا جنگ در شهرها را مجددا از سر بگيرد.در طول ماه ژانويه ،عراق بالاي 200 پرواز دور برد بر فراز ايران انجام داد و در مجموع بوسيله حملات موشكي زمين به زمين، به 35 شهر ايران حمله كردكه اين شهر ها شامل قم،نهاوند،رامهرمز ،اصفهان و دز فول و... مي شدند.در پايان ماه ژانويه ،ايران اعلام كرد كه در خلال حملات به شهر ها و طي يك هفته، 3000 نفر كشته شده اند.
همچنين عراق 75 حمله عليه مراكز اقتصادي ايران بين 1 ژانويه تا 14 فوريه انجام داد.
ايران اعلام كرد كه آمار تلفاتش در طول ماه ژانويه بيش از 1800 كشته و 6200 زخمي بوده است و تنها در يك روز 202 كشته و 644 زخمي از حملات هوايي عراق به ايران به جا مانده است. بعدها ايران اعلام كرد كه در كل حملات عراق به ايران از تاريخ 1 ژانويه تا 18 فوريه 4000 تن كشته و 12000 مجروح شدند.
ايران به سختي مي توانست در نبرد هوايي با عراق برابري كند و هواپيماهاي ايراني در 9 فوريه ،يك به يك در بصره سر نگون مي شدند.ايران حملات بيشتري را بوسيله موشك هاي اسكاد به سمت بغداد و بصره آغاز كرد كه 6 موشك در 11روز اول در بغداد فرود آمد.اين حملات به 9 موشك در 5 فوريه افزايش يافت و ح انبوهي از آتش توپخانه عليه اهداف شهري بين طرفين رد و بدل شد.عراق همچنان به حمله كردن به خليج[فارس]ادامه داد و ايران نيز در عوض كشتي هاي كشور هاي هم پيمان با عراق را مورد هدف قرار مي داد.اين حملات به خصوص عليه كشتي هاي كويتي انجام مي گرفت و و در طي 4 ماه يعني از اوايل دسامبر تا آخر ماه مارس، 15 كشتي كويتي مورد هدف قرار گرفت.حملات آزادانه ايران در خليج با حملاتش به 20 كشتي نمايانگر شده بود.اين حملات مهمترين عاملي بود كه باعث شد كويت كشتي هاي خود را پرچمدار كند و از اين مرحله، جنگ وارد فاز جديدي شد.
اطلاعات در خصوص الگوي كلي بمباران هاي دو طرف تا حدي غير قابل استناد است. طبق يكي از منابع موجود، عراق بين 1 تا 15 ژانويه 5 بار به سمت كشتي هاي ايران حمله برد و ايران 9 مرتبه. عراق 30 هدف شهري را مورد اصابت قرار داد و ايران 3 هدف.در 15 تا 30 ژانويه عراق 2 حمله را به سمت كشتي ها انجام داد و ايران حمله اي انجام نداد.عراق 18 هدف شهري و اقتصادي و ايران 15 هدف كه 3 تاي آن بوسيله اسكاد بود،هدف قرار داد.در 1 تا 15 فوريه 4 حمله به كشتي ها از سوي عراق انجام شد ولي ايران حمله اي نداشت .عراق 27 هدف شهري و اقتصادي و ايران 5 هدف را مورد اصابت قرار داد كه هر پنج تاي آن بوسيله موشك هاي اسكاد بود.در 16 تا 28 فوريه عراق 5 حمله به كشتي ها داشت و ايران حمله اي نداشت ،عراق 9 هدف شهري و اقتصادي ودر مقابل، ايران حمله اي نداشت.و در طول كل ماه مارس عراق 8 حمله به كشتي ها و 4 حمله به اهداف شهري و اقتصادي داشت وايران يك حمله به كشتي ها و حمله اي به اهداف شهري نداشت. دليل اصلي اين تغييرات در الگوي حملات بر ضد مواضع شهري، آتش بسي بود كه در 18 فوريه اعلام شد .عراق اين آتش بس را در 18 فوريه اعلام كرد و ادعا كرد كه اين آتش بس به درخواست رئيس سازمان مجاهدين خلق ،مسعود رجوي، انجام شده است. در عمل به نظر مي رسيد كه اين كار براي اين بود كه ايران در قبال توقف حملات هوايي عراق، فشارهاي خود بر بصره را كاهش دهد.
جنگ شهر ها براي عراق تنها مزاياي بسيار كمي در پي داشت و البته اين پيروزي هاي محدود با صرف هزينه هايي بالا بدست آمده بود.
در 22 فوريه ايران اعلام كرد كه 57 هواپيماي عراقي را سرنگون ساخته اما عراق تنها 15 عدد را تائيد كرد.در پايان ماه ژانويه ايران ادعا كرد كه 68 جنگنده عراقي را منهدم كرده است، اما مقامات عراقي گفتند اين رقم كمتر از 38 عدد بوده است .به نظر مي رسيد كه عراق در روز هاي 14 و 15 فوريه 3 هواپيماي ديگر را نيز در حمله به شهر هاي اصفهان ،گچساران و ايذه از دست داده است. حداقل يكي از آن ها به وسيله موشك زمين به هوا مورد هدف قرار گرفته بود.اولين دليلي كه مي توان براي از دست رفتن جنگنده هاي عراقي در حمله به شهرها برشمرد، برد كم دفاع هوايي و تركيبي از مشكلات تعميرو نگهداري و خطاي خلبان بود .ايران به ندرت هم دفاع هوايي و هم پروازهاي هجومي را با هم انجام مي داد و در روزتنها 4 تا 11 پرواز را انجام مي داد.
ايران تنها تعداد محدودي از موشك هاي متوسط زمين به هوا را در اختيار داشت وشاهدان عيني مي گفتند كه جنگنده هاي عراقي مي توانستند بدون اينكه موشك هاي هاوك آنها را رد يابي كنند، بر فراز شهر ها پرواز كنند.با اين حال در مواردي اين موشك ها درست عمل مي كردند.عراق اعلام كرد كه در 9 ژانويه يك ميگ 25 ،در 14 ژانويه 2 بمب افكن توپولوف و در تاريخ 28 ژانويه يك ميگ 23 كه در ارتفاع 13000 پايي پرواز مي كرده ،در نزديكي بصره بوسيله موشك هاي هاوك مورد اصابت قرار گرفته اند.
اين اظهارات عراقي ها به بيان اين مطلب كمك مي كند كه واحد هاي موشكي هاوك در مواردي در نزديكي جزيره خارك و بصره با پوشش سيستم ناو بري امريكا و اسرائيل، دوباره فعال شده بودند و هواپيماها عراقي را منهدم ساخته بودند.

*ترجمه و تنظيم: خبرگزاري فارس-محمدعلي صمدي

ويژه نامه « شب هاي قدر كربلاي 5 » در خبرگزاري فارس(11)-4