وقتی کودکت رو تشویق میکنی؛ مراقب باش
تشویق کودکان یکی از بهترین راههای تربیت کودک، آموزش و اصلاح رفتار او است. والدین با تشویق درست و به موقع کودکان تاثیر مثبتی بر سلامت روان،تقویت رفتارهای مثبت،عزت نفس و آینده کودک می گذارند اما هر تشویقی موثر نیست بلکه تشویق نادرست می تواند کودک را پر توقع بار آورده و انگیزه درونی اولیه کودک برای انجام کار درست را متزلزل کند. در این بخش به شما والدین عزیز خواهیم گفت که حتی در تشویق کردن کودکان نیز مراقب باشید.
والدین در تشویق کودک باید از اشتباهات زیر بپرهیزند:
تشویق غیر واقعی
بسیاری از والدین همیشه از کودک خود تعریف کرده و کارهای او را با جملات اغراق امیز و غیر واقعی تشویق می کنند مثلا دائما می گویند، تو زیباترین و باهوش‌ترین بچه‌ای هستی که دیده‌ام.... تشویق غیر واقعی کودک سبب افزایش اعتماد به نفس کاذب کودک شده و سبب می شود کودک احساس خود بزرگ بینی کند. اینگونه کودک بعد از ورود به اجتماع به دلیل اعتماد به نفس کاذب خود را از همه برتر دانسته و هیچگاه برای بهتر شدن تلاشی نمیکند یا اینکه ممکن است متوجه افکار اشتباه خود شده و دچار دوگانگی و سر در گمی شود.
تشویق مقایسه ای
برخی والدین متاسفانه از مقایسه کردن برای تشویق فرزند خود استفاده می کنند یعنی عملکرد کودک را نسبت به دیگران می سنجند و او را تحسین و تشویق می کنند. این نوع تشویق بسیار اشتباه است زیرا کودک یاد می گیرد تنها خودش را با دیگران بسنجد و می آموزد که تنها کافیست نسبت به فرد خاصی بهتر عمل کرده و دیگر نیاز نیست تلاش خود را افزایش دهد.
تشویق مقایسه ای سبب می شود ذهن کودک رشد نکند و کودک نمی تواند قوه تخیل خود را با انجام کارهای بهتر و متفاوت تر پرورش دهد و خلاقیت او از بین میرود.
تشویق دروغین
بسیاری از والدین در تشویق کودک به او وعده های دروغین می دهند، وعده ها و قول هایی که هرگز به آنها عمل نمی کنند. اگر می خواهید تشویقتان موثر باشد و انگیزه ای در کودک برای انجام کارهای خوب ایجاد نماید، وقتی به فرزند خود وعده تشویق می‌دهید آن را درست در زمانی که قول داده اید و به همان شکلی که گفته اید عملی کنید. زیر پا گذاشتن وعده خود هیچ نوع توجیهی نخواهد داشت.
تشویق کنایه آمیز
یکی دیگر از اشتباهاتی که والدین در تشویق کودکان مرتکب می شوند، مقایسه رفتار کنونی و گذشته آنهاست. اگر برای تشویق کارهای درست کودک رفتار اشتباه پیشین او را گوشزد کنید، باعث می شود کودک احساس شکست کرده و دریابد که هر چقدر هم تلاش کند باز هم کارهای اشتباه گذشته او جبران نمی شود پس از تشویق کنایه آمیز بپرهیزید و کودک را به خاطر انجام کار خوب تشویق کنید و درباره کار اشتباه او در گذشته چیزی نگویید.
تشویق کودکان به روش مادی
برخی والدین تنها برای تشویق کودک از روش مادی و یا جایزه دادن استفاده می کنند. دادن جایزه و پاداش مادی می تواند در اصلاح رفتار کودکان موثر باشد اما اعمال کودک نباید به پاداش وابسته شود و پرتوقع و طلبکار پرورش یابد. تشویق بدون دقت و دادن جایزه و پاداش مادی به کودک امکان دارد به شکل رشوه درآید.
دیگر نکات مهم
در زمان تشویق کودکان به نکات زیر توجه کنید:
- پاداش باید متناسب با عمل و رفتار کودک و به موقع و بلافاصله اعمال شود.
- علت تشویق را برای کودک مشخص نمایید.
- تشویق کودکان نباید برای دلخوشی باشد بلکه کار کودک باید واقعاً برازنده تشویق باشد.
- تشویق باید به صورت همیشگی و برای هر کاری نباشد.
- تشویق نباید زیاد بوده و از حد اعتدال تجاوز کند.
- رفتار درست کودک را تحسین کنید اما هیچ گاه آن را آنقدر بزرگ نکنید تا در تلاش بعدی‌اش با شکست مواجه شد.
- اگر واقعا نمی توانید به قولی که به کودک جهت تشویق می دهید عمل کنید، سعی کنید از تشویق های ساده استفاده کنید زمان و توانایی انجام ان را داشته باشید.
