علت و نحوه برخورد با داد زدن کودک
جیغ زدن و گریه کردن یکی از روش های کودکان برای متقاعد کردن والدینشان است تا به هدف خود دست یابند. خیلی از پدر و مادر ها از جیغ زدن کودک خردسال خود کلافه و خسته می شوند. گاهی این فریاد زدن کودکان به حدی زیاد می شود که کنترل آن برای خانواده مشکل می گردد. والدین باید ابتدا علت جیغ زدن فرزند خود را کشف کنند و بهترین رفتار را برای مقابله با جیغ زدن آنها بکار ببرند زیرا نوع برخورد آنها تا حد زیادی می تواند این رفتار کودک را کنترل کند. در این بخش راه های برخورد با جیغ زدن کودک را آورده ایم.
علت داد زدن کودک
جیغ زدن کودک عوامل بسیاری می تواند داشته باشد که به طور کلی اصلی ترین انها عبارت است از:
گرسنگی، خستگی یا کسالت و بیماری
بعضی اوقات ممکن است فرزندتان نسبت به چیزی احساس خوبی نداشته باشد و حتی شاید بدترین چیز برای او باشد.
حسادت
ممکن است کودکتان هنگامی که شما با تلفن صحبت می کنید، شروع به جیغ زدن کند، چون او احساس می کند که دیگر به او توجهی ندارید.
گیجی و سردرگمی
شاید فرزندتان دقیقاً از آن چه که می خواهد مطمئن نباشد و همین موجب عصبانیت و داد زدن او شود.
احساس عجز و درماندگی
در مواقعی که فرزندتان در بیان بعضی از کلمات احساس عجز و ناتوانی می کند ذهن مستعد او را برای بیان آنها آماده سازید. کودک وقتی که نمی تواند کلماتی را برای بیان آن چه که می خواهد پیدا کند، ممکن است عصبانی شود.
جلب محبت والدین
کودکان در سنین 2 تا 3 سالگی که سن استقلال طلبی آنها است و تصور می کنند مرکز همه دنیا هستند و همه باید به آنها توجه کنند، ممکن است بی دلیل جیغ و فریاد راه بیندازند تا توجه والدین را به خودشان جلب کنند.
در مقابل داد زدن کودک چه کنیم ؟
رفتار صحیح شما والدین در برابر داد زدن های کودک یکی از قدامات مهم برای حل این مشکل و ترک این عادت در کودکان است ، راه حل های پیشنهادی به شرح زیر هستند :
به او اعتنا نکنید
دکتر آرونزون معتقد است:«به خاطر آورید کودک 2 و 3 ساله ای که بیشترین جلب توجه را از شما می خواهد _ یعنی بیشترین توجهی که دیگر، نظیر آن در دنیا وجود نداشته باشد- اما شما همچنان شام تان را آماده کنید و یا دست از تاکردن لباس ها نکشید به کارتان ادامه داده و بگذارید که ماجرا خود به خود تمام شود.» اگر والدینی بیش از حد حساس هستند و نسبت به جیغ زدن کودک نمی توانند بی تفاوت باشند، بهتراست رفتار او را پیش بینی کنند. اگر قرار است با جیغ زدن کودک خواسته اش را اجابت کنند قبل از جیغ این کار را انجام دهند. والدینی که کودک 2 ساله دارند باید اعصابشان خوب باشد اما اگر نیست باید به روان پزشک کودک مراجعه کنند.
البته والدین به کمک برخی تمهیدات می توانند تحمل خود را بالا ببرند. حتی حذف عوامل پایین آورنده تحمل نیز می تواند مفید باشد. فراموش نکنیم والدین یک کودک 2 ساله باید فوق العاده صبور باشند. در این صورت این دوره به خوبی می گذرد و در آینده اوضاع بهتر می شود. یادتان نرود نشان دادن واکنش های منفی مثل اخم کردن، سرزنش و حتی کتک زدن کودک به او در تقویت این رفتار انگیزه می دهد پس بی تفاوتی و نادیده گرفتن را جایگزین هر واکنشی کنید.
او را تنبیه نکنید
بسیاری از والدین از جیغ زدن های کودک عصبی می شوند و او را کتک می زنند تا دیگر جیغ نزند اما تنبیه بدنی کودک هیچ کمکی به ما نمی کند و کار درستی نیست. کتک زدن تنها باعث شدت یافتن این رفتار در او می شود.
سر کودک خود فریاد نزنید
زمانی که تحت فشار روحی هستید، سر کودک خود فریاد نزنید. بسیاری از کودکان با دیدن رفتار والدین خود فریاد زدن را یاد می گیرند. هر چقدر شما در برخورد با خانواده آرام تر رفتار کنید، الگوی رفتاری بهتری برای کودکانتان خواهید بود پس هیچ گاه سر کودکی که داد میزند، داد نزنید.
با او در مورد علت ناراحتیش صحبت کنید
کنار کودک ایستاده و به صورت وی مستقیماً نگاه کنید. به صدایی آرام و کنترل شده به او بگویید که فریاد زدن خود را قطع کند. به او بگویید که حاضرید در مورد علت ناراحتیش با وی صحبت کنید، ولی تنها در صورتی که وی از فریاد زدن دست بکشد این کار را خواهید کرد. اگر کودک شما سن پایینی داشته و صحبت با آن ها فایده ای ندارد، انگشت خود را جلوی دهانتان گرفته و به او نشان دهید که می خواهید ساکت باشد.
خودتان حدس بزنید که او چه می خواهد
یکی از موثرترین راهها برای آرام کردن کودک این است که در زمان جیغ کشیدن بچه به طوری که صورتتان درست مقابل صورت فرزندتان قرار گیرد، به او چیزهای شبیه به این بگوئید:«وقتی که تو جیغ می زنی منظورت را نمی فهمم. آیا می توانی بگویی که بر سر صدای عادیت چه آمده است؟» اگر نمی تواند کاملاً منظورش را بیان کند، خودتان حدس بزنید که او چه می خواهد (مثلاً آیا تو چیپس می خواهی؟) و می بینید که او سر تکان می دهد. ممکن است او چیزهایی را که شما نمی توانید یا نمی خواهید به او بدهید را تقاضا کند، هیچ لزومی ندارد که تسلیم شوید، ولی سعی کنید که پیشنهاد چیز دیگری به او دهید نظیر:«شیرینی را بعد از شام می توانی بخوری، ولی من یک خوراکی خیلی خوب برایت دارم.»
او را سرگرم کنید
نمناک توصیه می کند در این مواقع سعی کنید او را به عناوین مختلف سرگرم کنید. کتابی را که قبلاً نخوانده را برایش انتخاب کنید یا اگر وقت اضافی دارید با او بازی کنید تا حواس او را به جای دیگر متمرکز شود. بچه ها خیلی زود موقعیت قبلی را فراموش می کنند. پس با این کار بدون درگیری او را از جیغ زدن بازداشته اید.
کمی جدی باشید
از کودکتان بخواهید که چند دقیقه در یک جای خاص بنشیند تا آرام شود. به او بگویید که زمانی که حاضر است به صورت مؤدبانه با شما صحبت کند پیش شما بیاید. اگر او با این کار مقابله می کند، با نرمی وی را به سمت صندلی هدایت کرده و او را روی صندلی بنشانید. به آرامی کنارش بمانید تا آرام شود.
در مکان های عمومی در برابر فریادهای کودک تسلیم نشوید
چنانچه که کودکتان در یک جای عمومی همانند فروشگاه شروع به فریاد زدن کرد، او را به جایی خلوت ببرید. اگر سن کودک مناسب بود، به او بگویید که از روشی که پیش گرفته است خوشتان نمی آید و در صورتی که مؤدبانه صحبت نکند به وی گوش نخواهید داد. و بعد از آن از آن منطقه دور شوید. هیچ گاه به خاطر ترس از فکری که افرادِ حاضر می کنند، در برابر فریادهای کودک تسلیم نشوید.
به او بگویید چه رفتاری باید داشته باشد
بهتر است رفتاری که شما از کودکتان توقع دارید را به او توضیح دهید. این کار را زمانی انجام دهید که او رفتاری مناسب داشته و پذیرای صحبت های شما باشد. به او بگوئید که بیشتر از این از تو انتظار دارم. با او طوری رفتار و همدردی کنید که همیشه بداند که بچه های بزرگ جیغ نمی زنند.
به خواسته های معقول کودک توجه کنید
اگرهمیشه به خواسته های کودکتان توجه نکنید و به همه خواسته هایش«نه» بگویید، طبیعتا لجبازی اش بیشتر می شود. والدین آگاه می توانند تشخیص دهند کدام خواسته فرزندشان را باید پاسخ دهند و در چه مواردی «نه» بگویند.
قبل از بیرون بردن کودک این نکات را رعایت کنید
قبل از بیرون بردن کودک ، فرزندتان باید به اندازه کافی استراحت کرده و خواب کافی داشته باشد و گرسنه و تشنه نباشد . کودکان خسته، گرسنه و تشنه برای رسیدن به آرامش جیغ و داد می کنند . بهتر است مقداری خوراکی و آب نیزهمراه خود ببرید تا اگر در هنگام خرید و یا هر جای دیگر کودک گرسنه و تشنه شد، نیاز او را فوری برطرف کنید و مانع ناراحتی او شوید.
مهارت های ارتباطی خود و کودکتان را افزایش دهید
هرچه ارتباط والدین باکودک بیشتر باشد و کودک دربیان خواسته اش ماهرترشود،رفتارهای نظیر جیغ زدن کم میشود.به کودک یاد دهید بااشاره یابیان کلمه های ساده ،خواسته اش رابیان کند.
از او مودبانه خواهش کنید آرام حرف بزند
اگر کودکتان ازشدت خوشحالی و هیجان جیغ می زند، با آرامش و مودبانه از او خواهش کنید که با صدای آرام که مناسب داخل خانه است صحبت کند و خودتان نیز آهسته حرف بزنید و به او بگویید برای شنیدن صدای شما هم لازم است آرامتر باشد. همچنین بگویید صدای بلند او موجب آزار همسایه ها می شود.
به کودک هویت منفی ندهید
به کودک خود کلمه یا جملات منفی مانند جیغ جیغو، مگه بلندگو قورت دادی، از دستت خسته شدم را نگویید زیرا این عبارت ها ، رفتارمنفی کودک شمارا به ویژگی شخصیتی او تبدیل میکنند.
به کودک خود پاداش دهید
می اگر کودک شما رفتار مثبتی نشان داد و درخواست هایش را بدون جیغ و داد ابراز کرد، به او پاداش و جایزه های کوچکی مثل خوراکی هایی که دوست دارد را بدهید و به او بگویید این پاداش به خاطر رفتار خوب تو بود.