الْقَواعِدُ مِنَ النِّساءِ اللاَّتِي لا يَرْجُونَ نِکاحاً فَلَيْسَ عَلَيْهِنَّ
جُناحٌ أَنْ يَضَعْنَ ثِيابَهُنَّ غَيْرَ مُتَبَرِّجاتٍ بِزِينَةٍ وَ أَنْ يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌ
لَهُنَّ وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ (60)
و زنان از کار افتادهاى که اميد به ازدواج ندارند گناهى بر آنها نيست که لباس هاى خود را بر زمين بگذارند به شرط اينکه در برابر مردم خود آرايى نکنند و اگر خود را بپوشانند براى آنها بهتر است. و خداوند شنوا و دانا است.
در اين آيه مورد استثنايى براى حکم حجاب زنان بيان مىکند و زنان پير و سالخورده را از اين حکم مستثنى مىشمرد. در واقع براى اين استثناء دو شرط وجود دارد:
نخست اينکه به سن و سالى برسند که معمولا اميدى به ازدواج ندارند، و به تعبير ديگر جاذبه جنسى را کاملا از دست دادهاند. ديگر اينکه در حال بر داشتن حجاب خود را زينت ننمايند.
روشن است که با اين دو قيد مفاسد کشف حجاب در مورد آنان وجود نخواهد داشت و به همين دليل اسلام اين حکم را از آنان برداشته است. اين نکته نيز روشن است که منظور برهنه شدن و بيرون آوردن همه لباس‌ها نيست بلکه تنها کنار گذاشتن لباسهاى رو است که بعضى روايات از آن تعبير به چادر و روسرى کرده است. از آنجا که ممکن است بعضى از زنان سالخورده از اين آزادى مشروع سوء استفاده کنند، و احيانا با مردان به گفتگوهاى نامناسب بپردازند و يا طرفين در دل افکار آلودهاى داشته باشند در آخر آيه به عنوان يک اخطار مىفرمايد: خداوند شنوا و دانا است.
علامه طباطبايي نيز در ذيل همين آيه مي‌فرمايند:
اين آيه در معناى استثنايى است از عموم حکم حجاب، و معنايش اين است که بر هر زنى حجاب واجب است الا زنان مسن، که مىتوانند بى حجاب باشند، البته در صورتى که کرشمه و تبرج نداشته باشند. و جمله وَ أَنْ يَسْتَعْفِفْنَ خَيْرٌ لَهُنَّ کنايه است از خودپوشى، يعنى همين زنان سالخورده نيز اگر خود را بپوشانند بهتر از برهنه بودن است، و جمله وَ اللَّهُ سَمِيعٌ عَلِيمٌ تعليل حکمى است که تشريع کرده، و معنايش اين است که خدا شنوا است آنچه را که زنان به فطرت خود در خواستش را دارند، و دانا است به احکامى که به آن محتاجند.
تبيان
