نکات منحصر به تغذیه نامناسب در سالمندان

• نکات منحصر به تغذیه نامناسب در سالمندان 

   

  

• تأثیرات قومی و فرهنگی بر تغذیه
• طب مکمل و جایگزین
• زوال عقل
• افسردگی
• مشکلات پوستی و زخم‌های فشاری
• دیابت
• فشار خون بالا
• بیماری‌‌‌های سیستم عصبی
• فعالیت بدنی

• تأثیرات قومی و فرهنگی بر تغذیه

  بسیاری از گروه‌‌‌های قومی و فرهنگی سنت‌‌‌ها و آیین‌‌‌های ضابطه‌مندی برای غذا و تهیه غذا دارند. مثلا:

• مسلمانان از خوردن گوشت برخی حیوانات (مانند گوشت خوک) خودداری می‌‌کنند. برخی نیز فقط گوشت حیواناتی را مصرف می‌‌کنند که مطابق با آئین‌‌‌های مذهبی تهیه شده باشند.
• مسلمانان ممکن است از مصرف داروهای حاوی ژلاتین یا الکل اجتناب کنند. همچنین ممکن است از هر چیزی دوری کنند که با خون یا فرآوردۀ خونی در تماس بوده است.
• روزه در بسیاری از سنن از جمله اسلام آیین مهمی است.

• اگر شما یا شخصی که به وی اهمیت می‌‌دهید سوء‌‌تغذیه دارد و غذاهای سنتی را ترجیح می‌‌دهید، دربارۀ محدودیت‌‌‌ها و سلایق غذایی با ارائه‌دهندۀ خدمات بهداشتی خود صحبت کنید. متخصص تغذیه یا رژیم غذایی می‌‌تواند رژیم غذایی سالمی را برای شما تهیه کند که متناسب با ترجیحات و بیماری‌هایتان باشد.

  طب مکمل و جایگزین

  بسیاری از افراد از داروها یا درمان‌‌‌هایی استفاده می‌‌كنند كه جزئی از درمان سنتی پزشکی ارائه‌دهندگان خدمات بهداشتی نیست. این درمان‌‌‌ها درمان‌های مکمل یا جایگزین نام دارند. بسیاری از سالمندان برای بیماری خود درمان جایگزینی را امتحان کرده‌اند زیرا فرض می‌‌کنند که این رویکردها اغلب مؤثر، ارزان‌تر و کاملاً بی‌خطرند. این فرض‌‌‌ها همیشه درست نیست.

  درمان‌‌‌های جایگزین متداول عبارتند از: داروهای گیاهی، دوز بالای ویتامین، طب سنتی، تکنیک‌‌‌های انرژی‌زایی (مانند آهن‌ربا یا کریستال) یا همسان‌درمانی. رویکردهای دیگر مانند طب سوزنی یا تکنیک‌‌‌های کایروپراکتیک نیز محبوب هستند.

  در صورت استفاده از هر یک از این محصولات، باید همیشه ارائه‌دهندۀ خدمات بهداشتی خود را از این مسئله مطلع کنید. بسیاری از آنها با سایر داروها تداخل دارند و عواقب جدی یا حتی تهدیدکننده زندگی را ایجاد می‌‌کنند؛ مثلا:

• دوز زیاد ویتامین آ ممکن است باعث ایجاد مشکلات استخوانی شود.
• دوز زیاد ویتامین ب ۶ ممکن است به اعصاب آسیب برساند.
• بسیاری از داروهای گیاهی ممکن است سمی باشند. این داروها عبارتند از: كاوا كاوا (آسیب كبدی)، ریشۀ شیرین‌بیان (افزایش فشار خون) و گینكو بیلوبا (سبب رقت خون می‌‌شود و ممكن است با برخی از داروهای قلبی تداخل داشته باشد).

• داروهای گیاهی ممکن است ناخالصی‌‌‌های خطرناکی داشته باشند. مثلاً، مشخص شده است که برخی از داروهای آیورودا و داروهای طب سنتی کارائیب آلوده به فلزات سنگین مسموم هستند. بهترین راه برای رفع کمبود مواد مغذی رعایت توصیه‌‌‌های ارائه‌دهندۀ مراقبت‌‌‌های بهداشتی، متخصص تغذیه یا رژیم غذایی است.

  زوال عقل

  سالمندان مبتلا به زوال عقل در معرض خطر بیشتر ابتلا به سوء‌‌تغذیه قرار دارند زیرا بعید است که بتوانند برای خودشان خرید و آشپزی کنند. حتی با وجود یک مراقب خوب، افراد مبتلا به زوال عقل در مصرف کامل غذایی که جلویشان قرار دارد به کمک زیادی نیاز دارند زیرا این بیماران ممکن است از نظر جسمی نتوانند غذا را به‌خوبی بجوند و ببلعند. اوضاع غالباً وقتی پیچیده‌تر می‌‌شود که بسیاری از افراد مبتلا به زوال عقل دوست ندارند کمک دیگران در غذا خوردن را بپذیرند. همچنین، ممکن است داروهای آرام‌بخش یا داروهای دیگری را مصرف کنند که باعث کاهش اشتها یا حس چشایی‌شان شود. اگر کسی در خانۀ سالمندان یا مراکز مراقبت‌‌‌های درازمدت باشد، به احتمال بیشتری از سوء‌‌تغذیه نیز رنج می‌‌برد.

  

  در ادامه، چند رویکرد مفید در این زمینه ارائه می‌‌شود:

• دربارۀ داروهایی که فرد مصرف می‌‌کند، با داروساز یا ارائه‌دهندۀ خدمات بهداشتی مشورت کنید. ببینید آیا، برای بهبود اشتها و جلوگیری از تداخل دارویی و مواد مغذی، دارو باید اصلاح شود یا خیر.
• سالمندان حتماً باید مایعات کافی مصرف کنند و دهانشان خیلی خشک نباشد. جویدن آب‌نبات یا جویدن آدامس ممکن است مفید باشد.
• ببینید که فرد بعد از غذا خوردن چقدر غذا روی ظرف باقی می‌‌گذارد.
• سعی کنید غذاهای مورد علاقۀ فرد را به وی بدهید.
• در صورت امکان، با دعوت دوستان یا خانواده، وعده‌‌‌های غذایی را به رویداد اجتماعی لذت‌بخشی تبدیل کنید.
• به‌جای سه وعدۀ بزرگ، وعده‌‌‌های غذایی کوچک بیشتری را مصرف کنید.

• میان‌وعده‌‌‌های مغذی، از جمله نوشیدنی‌‌‌های مغذی یا پروتئینی، تهیه کنید.

  افسردگی

  افسردگی ممکن است سبب بی‌اشتهایی و سوء‌‌تغذیه شود. سوء‌‌تغذیه همچنین ممکن است علائم افسردگی را به‌وجود آورد. بسیاری از سالمندان انواع مختلفی از داروها را مصرف می‌‌کنند و برخی ممکن است روحیۀ فرد را افسرده کنند.

  اگر از سالمندی مراقبت می‌‌کنید که دچار سوء‌‌تغذیه و احتمالاً افسردگی شده است، هر چه سریع‌تر به پزشک معالج مراجعه کنید. (همچنین، اگر فکر می‌‌کنید خودتان در معرض خطر ابتلا به این بیماری‌‌‌ها هستید، به ارائه‌دهندۀ خدمات بهداشتی مراجعه کنید.) رویکردهای زیر مفید هستند:

• برای بهبود رژیم غذایی، با متخصص تغذیه یا رژیم غذایی خود کار کنید.
• افزایش فعالیت بدنی یا ورزش روزمره ممکن است باعث افزایش اشتها، بهبود تعاملات اجتماعی (ورزش گروهی بهتر است) و کاهش افسردگی شود.
• سعی کنید با مصرف غذاهای لذیذ در محیطی دل‌پذیر، وعده‌‌‌های غذایی را به مناسبت اجتماعی لذت‌بخشی تبدیل کنید.
• دربارۀ داروهای خود با داروساز یا ارائه‌دهندۀ خدمات بهداشتی خود مشورت کنید. آنها می‌‌توانند نسخه‌‌‌هایی را که ممکن است سبب بی‌اشتهایی یا افسردگی‌تان شده باشند اصلاح یا حذف کنند.
• دربارۀ مناسب بودن داروهای ضد افسردگی یا مشاوره برای رفع افسردگی صحبت کنید.

• مشکلات پوستی و زخم‌های فشاری

  سوء‌‌تغذیه در سالمندان ممکن است به سلامتی پوست آسیب برساند. مثلاً، یک لایۀ چربی زیر پوست وجود دارد که معمولاً محافظی در برابر فشارهای بیرونی است. وقتی این محافظ چربی از بین برود، سالمند در معرض خطر بسیار بیشتر ابتلا به زخم‌‌‌های فشاری قرار می‌‌گیرد. (این وضعیت خصوصاً برای سالمندانی اتفاق می‌‌افتد که بیشتر روی صندلی یا تخت‌خواب هستند.) این مناطق پوست تجزیه می‌‌شوند و اغلب در برابر بهبود مقاومت می‌‌کنند.

  

  سلامتی نامطلوب پوست در سوء‌‌تغذیه تا حدودی ناشی از کمبود پروتئین است. این مسئله سبب کمبود مواد ترمیم‌کنندۀ بافت ناسالم در بدن می‌‌شود و ممکن است پاسخی به عدم وجود ریزمغذی‌های خاصی مانند ویتامین ب۲ یا ویتامین ث نیز باشد.

  دیابت

  برای برخی از افراد، سوء‌‌تغذیه ممکن است سبب ایجاد دیابت شود (هرچند که علت این مسئله مشخص نیست). دیابت ناشی از سوء‌‌تغذیه اغلب در کشورهای در حال توسعه وجود دارد، و بیشتر اوقات افرادی را درگیر می‌‌کند که در جوانی دچار سوء‌‌تغذیه شده‌اند. با این حال، دیابت ممکن است سالمندان مبتلا به سوء‌‌تغذیه را نیز درگیر کند. درمان این نوع دیابت احتمالاً، به‌جای صرفاً کنترل رژیم غذایی، به انسولین نیاز دارد.

  فشار خون بالا

  حتی اگر رژیم غذایی نسبتاً سالمی مصرف کنید، با افزایش سن، احتمال کمبود ویتامین دی و پتاسیم افزایش می‌‌یابد. بسیاری از سالمندان، به‌دلیل عدم قرار گرفتن در معرض آفتاب، پیری پوست و مصرف ضد آفتاب، ویتامین دی کمی دارند. سالمندانی که برای فشار خون بالای خود دیورتیک (قرص مدر) مصرف می‌‌کنند نیز ممکن است مقدار زیادی پتاسیم در ادرار خود از دست دهند، که بر فشار خون تأثیر می‌گذارد. اگر از سوء‌‌تغذیه رنج می‌‌برید، خطر فشار خون بالا در کمین شماست. استرس سوء‌‌تغذیه ممکن است باعث افزایش فشار خون نیز شود.

  فشار خون بالا احتمال ابتلا به بیماری‌‌‌های قلبی را افزایش می‌‌دهد. بنابراین، اطمینان از داشتن مقادیر کافی ویتامین دی، پتاسیم، منیزیم و کلسیم در پیشگیری از مشکلات قلبی مفید است.

  بیماری‌‌‌های سیستم عصبی

  کمبود بعضی از مواد مغذی، به‌ویژه ویتامین‌ها، ممکن است به اعصاب آسیب برساند. در اینجا، برخی از شناخته‌شده‌ترین اثرات این مشکل ارائه شده است:

• کمبود تیامین (ویتامین ب۱) به لایه بیرونی اعصاب آسیب می‌‌رساند. کمبود شدید ظرف چند ماه ممکن است باعث بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن دست و پا شود. این مسئله همچنین ممکن است خطر ابتلا به نارسایی قلبی را نیز افزایش دهد.
• کمبود ویتامین ب۶ با بی‌حسی و تشنج ارتباط دارد.
• کمبود ویتامین ب۱۲ ممکن است بر لایۀ بیرونی سلول‌های عصبی نیز تأثیر بگذارد، که باعث بی‌حسی و عدم کنترل در دست و پا می‌‌شود.
• در موارد شدید، کمبود ویتامین ممکن است نوعی بیماری به‌نام سندرم پای سوزان را ایجاد کند.

• فعالیت بدنی

  محققان دریافته‌اند که فعالیت بدنی در سالمندان فواید زیادی دارد، خصوصاً اگر دچار کمبود غذایی باشند. فعالیت بدنی می‌‌تواند:

• اشتها را افزایش دهد.
• عملکرد مغز را بهبود بخشد، که به تغذیۀ سالم‌تر کمک می‌‌کند.
• عضلات و استخوان را تقویت کند.
• بسیاری از انواع دیگر بیماری‌ها از جمله دیابت نوع ۲، پوکی استخوان، آرتریت و بیماری‌های روان‌شناختی مانند افسردگی را بهبود بخشد.

• © Copyright 2021

  حذف کنند.
• دربارۀ مناسب بودن داروهای ضد افسردگی یا مشاوره برای رفع افسردگی صحبت کنید.

مشکلات پوستی و زخم‌های فشاری

سوء‌‌تغذیه در سالمندان ممکن است به سلامتی پوست آسیب برساند. مثلاً، یک لایۀ چربی زیر پوست وجود دارد که معمولاً محافظی در برابر فشارهای بیرونی است. وقتی این محافظ چربی از بین برود، سالمند در معرض خطر بسیار بیشتر ابتلا به زخم‌‌‌های فشاری قرار می‌‌گیرد. (این وضعیت خصوصاً برای سالمندانی اتفاق می‌‌افتد که بیشتر روی صندلی یا تخت‌خواب هستند.) این مناطق پوست تجزیه می‌‌شوند و اغلب در برابر بهبود مقاومت می‌‌کنند.

سلامتی نامطلوب پوست در سوء‌‌تغذیه تا حدودی ناشی از کمبود پروتئین است. این مسئله سبب کمبود مواد ترمیم‌کنندۀ بافت ناسالم در بدن می‌‌شود و ممکن است پاسخی به عدم وجود ریزمغذی‌های خاصی مانند ویتامین ب۲ یا ویتامین ث نیز باشد.

دیابت

برای برخی از افراد، سوء‌‌تغذیه ممکن است سبب ایجاد دیابت شود (هرچند که علت این مسئله مشخص نیست). دیابت ناشی از سوء‌‌تغذیه اغلب در کشورهای در حال توسعه وجود دارد، و بیشتر اوقات افرادی را درگیر می‌‌کند که در جوانی دچار سوء‌‌تغذیه شده‌اند. با این حال، دیابت ممکن است سالمندان مبتلا به سوء‌‌تغذیه را نیز درگیر کند. درمان این نوع دیابت احتمالاً، به‌جای صرفاً کنترل رژیم غذایی، به انسولین نیاز دارد.

فشار خون بالا

حتی اگر رژیم غذایی نسبتاً سالمی مصرف کنید، با افزایش سن، احتمال کمبود ویتامین دی و پتاسیم افزایش می‌‌یابد. بسیاری از سالمندان، به‌دلیل عدم قرار گرفتن در معرض آفتاب، پیری پوست و مصرف ضد آفتاب، ویتامین دی کمی دارند. سالمندانی که برای فشار خون بالای خود دیورتیک (قرص مدر) مصرف می‌‌کنند نیز ممکن است مقدار زیادی پتاسیم در ادرار خود از دست دهند، که بر فشار خون تأثیر می‌گذارد. اگر از سوء‌‌تغذیه رنج می‌‌برید، خطر فشار خون بالا در کمین شماست. استرس سوء‌‌تغذیه ممکن است باعث افزایش فشار خون نیز شود.

فشار خون بالا احتمال ابتلا به بیماری‌‌‌های قلبی را افزایش می‌‌دهد. بنابراین، اطمینان از داشتن مقادیر کافی ویتامین دی، پتاسیم، منیزیم و کلسیم در پیشگیری از مشکلات قلبی مفید است.

بیماری‌‌‌های سیستم عصبی

کمبود بعضی از مواد مغذی، به‌ویژه ویتامین‌ها، ممکن است به اعصاب آسیب برساند. در اینجا، برخی از شناخته‌شده‌ترین اثرات این مشکل ارائه شده است:

• کمبود تیامین (ویتامین ب۱) به لایه بیرونی اعصاب آسیب می‌‌رساند. کمبود شدید ظرف چند ماه ممکن است باعث بی‌حسی و سوزن‌سوزن شدن دست و پا شود. این مسئله همچنین ممکن است خطر ابتلا به نارسایی قلبی را نیز افزایش دهد.
• کمبود ویتامین ب۶ با بی‌حسی و تشنج ارتباط دارد.
• کمبود ویتامین ب۱۲ ممکن است بر لایۀ بیرونی سلول‌های عصبی نیز تأثیر بگذارد، که باعث بی‌حسی و عدم کنترل در دست و پا می‌‌شود.
• در موارد شدید، کمبود ویتامین ممکن است نوعی بیماری به‌نام سندرم پای سوزان را ایجاد کند.

فعالیت بدنی

محققان دریافته‌اند که فعالیت بدنی در سالمندان فواید زیادی دارد، خصوصاً اگر دچار کمبود غذایی باشند. فعالیت بدنی می‌‌تواند:

• اشتها را افزایش دهد.
• عملکرد مغز را بهبود بخشد، که به تغذیۀ سالم‌تر کمک می‌‌کند.
• عضلات و استخوان را تقویت کند.
• بسیاری از انواع دیگر بیماری‌ها از جمله دیابت نوع ۲، پوکی استخوان، آرتریت و بیماری‌های روان‌شناختی مانند افسردگی را بهبود بخشد.