در تنگ بلاغی یا بولاغی دو محوطه و چهار اثر از دوره هخامنشی کشف شده است که عبارتند از دیواره راه شاهی، مجراهای دختربر،دیواره های سنگچین و دو محوطه استقراری.
راه شاهی: از ابتدای دره از سمت پاسارگاد در هر دو طرف رود پلوار دیواره های سنگ چینی دیده میشود که در گذشته یکپارچه بوده اند و اکنون تکه تکه اثر آن باقی است. در سمت راست رود 9بخش از این دیوار مشخص است و در سمت چپ رود 12 قسمت که قسمتهایی که نزدیک کارگاه سد سیوند قرار دارند شدیدا آسیب دیده اند. دیوار 9.5 کیلومتر طول داشته و از خشکه چین و بدون ملات ساخته شده است.
دختربر: در تنگ بلاغی مجراهایی در دامنه سنگی کوه کنده شده است که امروزه آنرا دختر بر میخوانند. تنها اولین دختر بر که 250 متر طول دارد تکمیل شده است و مابقی نیمه کاره رها شده اند. در کف آنها مکعبهای سنگی که دور آنها خالی شده است قراردارند ولی هنوز از کف معبر جدا نشده اند.
دیواره های سنگ چین: در تنگه تیرانداز در شرق رود دو دیواره سنگچین مجزا دیده میشوند که 2متر عرض دارند.ارتفاع دیوارها مشخص نیست و با توجه به آوار میتوان حدس زد که دیوارهای بلندی بوده اند. این دیوارها که عمود بر مسیر رود هستند حریم این محدوده را مشخص میکرده اند.
محوطه استقراری: در پای تنگه تیرانداز در شرق رود تپه ای قرار دارد که مربوط به دوره هخامنشی است و تاکنون حفاری علمی نشده است هرچند آثار حفاری غیر مجاز در آن بسیار نمایان است.

تنگ بلاغی نخجیرگاهی بوده که هم بخش پردیس و هم بخش قرق را داشته است. پردیس در بخش باریک دره بوده که با دیوارهایی احاطه میشد.در این محل آبناهایی ساخته بودند که آثار آن بر روی کوه کوچک مشخص است. در بخش قرق نیز بنایی قرار داشت که شکارگران در آن استراحت کنند. تنها راه ورودی این نخجیر جایی است که رود از دره جدا میشود.

اطلس تاریخ ایران

دوفصلنامه باستان شناسی و مطالعات میان رشته ای سال دوم شماره سوم- تنگ بلاغی نخجیرگاهی در دوره هخامنشی- محمد تقی عطایی