قیام مختار ثقفی و نقش ایرانیان در آن
پس از واقعه عاشورا و شهادت امام حسین (ع) و یاران با وفای آن حضرت قیام هایی به منظور انتقام از قاتلین شهدای کربلا به وقوع پیوست. یکی از آنها قیام مختار ثقفی است. مختار که جز دعوت کنندگان و از شیعیان امام محسوب می شد پس از شهادت مسلم در کوفه، توسط سربازان ابن زیاد دستگیر و زندانی می شود و پس از واقعه کربلا و شهادت امام حسین از زندان آزاد و به حجاز تبعید می شود. وی به علت اینکه نتوانسته بود امام را در کربلا یاری کند متاثر می شود و تصمیم بر قیام و انتقام خون شهدا را می گیرد و پس از مرگ یزید و فراهم شدن زمینه قیام به کوفه باز می گردد و ضمن دعوت از شیعیان کوفه و استفاده از احساسات ضد اموی موالی ساکن کوفه همه را به قیامی بزرگ علیه امویان و قاتلان واقعه کربلا فرا می خواند و قیام مختار سال ۶۶ هجری در کوفه پس از قیام توابین و به خون خواهی از اهل بیت صورت گرفت و در این قیام جمع کثیری از عاملین و قاتلین واقعه کربلا به قتل رسیدند و انتقام خون شهدای کربلا را می گیرند. پرسش اصلی در این پژوهش این است که زمینه ها و علل قیام مختار ثقفی چه بوده و موالی چه نقشی در آن ایفا کرده اند؟ برای دست یابی به این پرسش چنین فرض شده است که شهادت امام حسین و یارانش در کربلا تاثیر عمیقی بر شیعیان گذاشت و آمادگی شیعیان برای خونخواهی از عاملین و قاتلین واقعه کربلا و بهره برداری مختار از این شرایط از علل اصلی این قیام مختار بوده و موالی (ایرانیان) ساکن کوفه بواسطه فشار بیش از حد امویان بر آنها آمادگی قیام بر علیه امویان را داشتند و چون قیام مختار بر علیه امویان بود، باعث شد موالی در این قیام شرکت کنند. بر این اساس این قیام که یکی از قیامهای بزرگ پس از واقعه عاشورا، محسوب می شود .
