جمعه ۱۴ مرداد ۱۴۰۱ ساعت ۱۵:۰۹

خبرگزاری رضوی گزارش می‌دهد؛

یوم العباس، میراث عاشورایی مردم خوزستان

خبرگزاری رضوی- نعیم حمیدی: عاشورا در خوزستان و اهواز عرصه تبلور عشق و دلدادگی به خاندان نبوت و امامت، کانون تجسم سنت‌ها، آیین‌های عزاداری و سوگواری مردم عرب در رثای سید و سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین و نقطه پیوند مستحکم فرهنگ و هویت عرب اهوازی با تشیع و تعالیم تابناک مکتب اهل بیت می‌باشد و به همین دلیل و برهان روشن مقام معظم رهبری در سال ۷۶ و طی سفر به خوزستان ، اهواز را بندرگاه "صدور تشیع" معرفی و نام نهادند.

قدمگاه‌های رضوی و پیشینه‌یِ شیعی 
معرفی حاکم اهواز از سوی ائمه اطهار حتی در زمان استقرار دولت های اموی و عباسی و آثار قدمگاه و اقامت امام رضا علیه‌السلام در محله عامری کنونی و همچنین وجود شهر تاریخی عسکر مکرم در شمال اهواز بعنوان زادگاه دانشمندان بزرگ و مرکز علمی جهان اسلام در قرن های سوم تا پنجم هجری همه بر صبغه شیعی اهواز و باور عمیق مردمان آن به مکتب اهل بیت در دوره های مختلف تاریخی پس از ظهور اسلام دارد.
این‌ها صرفاً جلوه‌ای از پیشینه وداد و حب مردم این دیار به محمد و آل محمد (ص) است.

شاعر امام رضا (ع) در خوزستان و تکیه‌های پرتعداد
وجود شاعران بزرگ و نامدار پرورش یافته در مدرسه عاشورا همچون ابن سکیت دورقی، دعبل خزاعی تا ملافاضل سکرانی، شیخ ابراهیم دیراوی، سید شعاع فاخر، علی عباس حزباوی، عزیز فیصلی و ... نوحه‌های نغز و پر محتوا، اشعار حماسی، مقتل‌خوانی‌، توزیع نذری در طول ایام دهه‌ محرم، برپایی حسینه‌ها و تکیه‌های پرتعداد بویژه در خرمشهر. آبادان و اهواز ، برگزاری سه بار مراسم روضه و خطابه در حسینه‌ها و مساجد مرکزی شهرها و روستاها طی دهه نخست محرم، تعزیه های تاریخی در روستای خلف الحیدر شوش، برپایی مواکب پذیرایی از عزاداران، تنها نمونه‌ها و مصادیق اندکی از انبوه مظاهرِ فرهنگ عاشورایی در اهواز و سایر مناطق خوزستان است.
اما آنچه بیش از همه برجستگی داشته و مردم عرب خوزستان و اهواز در طول قرن های اخیر آن‌را پاس و گرامی می‌دارند "یوم العباس" یا همان روز هفتم محرم می‌باشد.

یوم‌العباس، روزی برای شموخِ علمدار کربلا
همه می دانیم حادثه کربلا در سال ۶۱ هجری صرفا در نیم‌روز عاشورا و در بازه زمانی صبح تا اقامه نماز ظهر رخ داده و امام حسین علیه السلام و ۷۲ تن از یاران با وفایش طی آن به فیض شهادت نائل شدند اما شیعیان و پیروان ثارالله در راستای تکریم مقام شهدای عاشورا، روزهای دهه نخست محرم را به نام اصحاب و اهل بیت سیدالشهدا نامگذاری کرده اند که از جمله آن مردم عرب خوزستان ، روز هفتم را به "یوم العباس" و مناسبتی جهت تجلیل و گرامی‌داشت مقام شامخ فقیه آل علی حضرت ابوالفضل العباس علیه‌السلام قرار داده‌اند.
در یوم العباس و یک شب پیش از آن مجالس حسینی و نوحه‌ها به نام و مناقب قمر بنی هاشم زینت می یابد و سینه‌زنی‌ها سنگین تر و روضه‌ها حماسی‌تر می شود.

 شعارها و تحدیات قمر بنی‌هاشم
شعارها و تحدیات حضرت ابوالفضل در روز عاشورا علاوه بر تحریک عواطف، روح ایستادگی، شهامت و شهادت را در وجود عزاداران مجالس علمدار کربلا زنده می‌کند. جملات و مقاطعی همچون :

*"یا نَفسُ مِن بَعد الحسین هُونی     فَبَعده لاکُنت ان تَکُونی*

*هذا حسین شارب المَنون و تشرَبین بارِد المَعینی*

*هَیهات ما هذا فِعال دینی ولا فِعال صادقُ الیقینی*

راه‌اندازی دسته‌ها (دایره)
کفالت زینب، گفتگوی شمر ابن ذوالجوشن با ابوالفضل در نزدیکی خیمه زینب کبری سلام الله علیها، حمل آب به اردوگاه امام حسین ، شجاعت کم نظیر، شهادت مظلومانه و حکایت فرزندان ام البنین از موضوعات مهم مجالس روضه خوانی در شب هفتم و یوم العباس می‌باشد. راه‌اندازی دسته‌ها (دایره) عزاداری در سطح محلات شهری و معابر روستایی از جمله مظاهر دیگر یوم العباس در خوزستان و اهواز است.

دلدادگی عباسی از عامری تا کوت عبدالله
 آن هنگام که روز هفتم محرم فرا می رسد از ساعات اولیه بامداد تا غروب آفتاب در نقطه نقطه اهواز و سایر شهرهای خوزستان شور، شوق و نشاط خاصی برای خدمت و سوگواری شکل می گیرد از کوی عامری، صخیریه، آسیه آباد، حصیرآباد تا آخراسفالت و کوی مشعلی و کوت عبدالله و از بروال تا زرگان اسباب پخت و پز برپا و هزاران ولیمه، موکب توزیع نذورات و مجالس سوگواری برگزار می‌شود. مسجد و حسینیه حاج احمد عامری و مسجد خیری کوی عامری، حسینیه معشوری، مسجد امام رضا و حسینیه شیخ حسین در آسیه‌آباد و مساجد ابوالفضل و امام حسن حصیراباد به کانون جوشش عواطف و احساسات جوانان مومن و دلداده مکتب عاشورا و مدرسه کربلا تبدیل و صحنه های ماندگاری برای ابراز محبت به آل الله ترسیم می‌گردد.

لشکرآباد  و رفیش پیشتازِ یوم‌العباس
جوانان لشکراباد در شامگاه روز هفتم ماه محرم براساس سنت دیرینه مردم عرب اهواز، مراسم عزاداری ویژه "یوم العباس" را برگزار می‌کنند. نوحه خوانی به سبک سنتی با نوای گرم "سالم صافی" و سینه زنی "چلاب" از جلوه‌های مراسم یوم العباس در منطقه رفیش بود. در این روز جوانان لشکر آباد خاطرات گذشته را در ذهن ها زنده می کنند تا سنت ها و فرهنگ عاشورایی اهوازی‌ها در کتاب زرین تاریخ این سرزمین ماندگار شود.

ابراز محبت به ساحت ساقی تشنه‌لبان
در ملاشیه، عین ۲ ، کوی علوی، سیاحی و ... هر ساله بزرگترین موکب عزاداری در راستای ابراز محبت خالصانه به ساحت ساقی تشنه لبان نینوا با مشارکت چند هزاری نفری خصوصا جوانان، راه‌اندازی می شود و مردم ولایت‌مدار این محلات مناسبت روز هفتم را گرامی می‌دارند‌

نوستالژی روضه‌های مُلاثانی
در ملاثانی روضه‌های بیادماندنی شیخ جابر ساعدی‌منش در مسجد صاحب الزمان (عج) با اشعار زنده یاد شیخ عبدالامیر فتلاوی مانند "شد ابوفاضل و شل اطرادها" ، "دعا ابن الزیاد للقائد السردال......" و همچنین مجالس پرمحتوا و نغز زنده یاد شیخ یاسر عماره از نوستالژی‌های ماه محرم بویژه جوانان دهه های ۵۰ ، ۶۰ و ۷۰ می باشد.
میراث ماندگاری که باید ثبت و صیانت شود
خلاصه اینکه  روز هفتم از جمله میراث‌های ماندگار عاشورایی اهوازی‌ها و سایر مردم عرب خوزستان می‌باشد که انتظار می‌رود سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نسبت به ثبت "یوم العباس در اهواز" بعنوان بخشی از فرهنگ ناملموس اقدام و از مظاهر عاشورایی مردم خوزستان پاسداری نماید. چنانچه در آغاز سخن آمد، مقام معظم رهبری به استتاد همین پیشینه حب آل‌الله که در مردم عرب خوزستان موج می‌زند و آن را سال‌های سال صیانت کرده‌اند، در سال ۷۶ و طی سفر به خوزستان ، اهواز را بندرگاه "صدور تشیع" معرفی و نام نهادند.
از این روی، تسریع در فرآیند ثبت این روز معنوی و تاریخی، مصداق و شاخص التزام عملی به واسلام و ولایت فقیه برای متولیان میراث فرهنگی چه در سطح وزارت و چه در سطح دستگاه اجرایی استان به‌شمار می‌آید.

کد مطلب

۹۶۰۳۰