اگر نماز ستون دین است پس چرا جزو فروع دین است؟
هر دینی از دو بخش تشکیل می گردد :
1. عقیده یا عقایدی که حکم پایه و اساس و ریشه آن را دارد.
2. دستورات عملی که متناسب با آن پایه یا پایه های اعتقادی و برخاسته از آن باشد».
واژه «اصول دین» به بخش اول (عقاید) و واژه ی «فروع دین» به بخش دوم (احکام عملی)، گفته می شود.
بنابراین باید دانست که حیطه اصول دین، «اعتقاد و ایمان» است و حیطه فروع دین «عمل و تکالیف شرعی» است. و از آن جا که «نماز» از اعمال مهم شرعی است در فروع از آن یاد می شود
1ـ در فرهنگ اسلام اصالت با اعتقاد و ایمان است و ارزش عمل آن هنگامی است که از اعتقاد صحیح منشاء گرفته باشد. برخلاف نظریه عمل گرایان (پراگماتیسم) که اصالت را تنها به اعمال می دهند. از این رو در اسلام از اعتقادات به عنوان اصول دین یاد شده است.
2ـ میان اعتقاد و عمل رابطه تنگاتنگ و به گونه دور تصاعدی وجود دارد. به گونه ای که هر چه اعتقاد و ایمان عمیق تر باشد عمل نیک بیشتر و قوی تر بروز می کند و هر چه اعمال نیک بیشتر باشد آدمی لذت حقیقت اعتقاد و ایمان را بیشتر می چشد و باور او تقویت می شود. الیه یصعدُ الکَلِمُ الطّیّبُ والعملُ الصّلِحُ یَرفَعُهُ؛ سخنان پاکیزه به سوی او بالا می رود و کار شایسته به آن رفعت می بخشد. (سوره ی فاطره، آیه ی 10)
3ـ از آن جا که «نماز» مانع بسیاری از گناهان و ناهنجاری ها می شود و تداوم نماز موجب تداوم ارتباط با خداوند و حفظ بنیان های اعتقادی می شود. از نماز به عنوان ستون دین یاد شده است.
پس نتیجه می گیریم که اگر عباداتی مانند نماز (که جامع تمام عبادات است و بهترین و مقرب ترین عبادات به شمار می آید) در دسته ی فروع دین قرار می گیرد و در دسته ی اصول دین قرار نمی گیرد، دلیلش بی اهمیتی آن در مکتب اسلام نیست، بلکه به این معناست که این عبادت از دسته اعمال و افعال و دستورات عملی (بایدها و نبایدها) اسلام است و مبتنی بر نگرش و نوع جهان بینی انسان و متفرع و متوقف بر پذیرفتن اصول و پایه های اساسی دین اسلام است یعنی کسی نماز می خواند و نمازش قبول است که ابتدا دین اسلام و عقاید آن را پذیرفته و ایمان به آن داشته باشد.
