منظور از طبیعت گردی با کودکان چیست؟
ما ایرانی‌ها روش خاصی برای طبیعت‌گردی داریم؛ معمولا همراه اقوام یا دوستان به طبیعت می‌رویم، یک وعده غذا در طبیعت می‌پزیم یا از خانه با خودمان غذا می‌بریم و چند ساعت را به گفت‌وگو با آشنایان می‌گذرانیم، یعنی طبیعت‌گردی برای بسیاری از ما با رفتن به پیک‌نیک مترادف است. در این مواقع اگر کودک هم‌بازی داشته باشد با آنها مشغول بازی می‌شود، اما اگر در جمع کسی هم‌سن‌‌وسالش نباشد، تنها می‌ماند و بهانه می‌گیرد یا مشغول بازی با موبایل و تبلت می‌شود. چنین گردشی هیچ مزیتی برای کودک ندارد.
طبیعت گردی با کودک یعنی ماجراجویی و توجه به طبیعت. برای گردش با کودک لازم است با او در لحظه حال همراه باشید و زمان و توجهتان را فقط به او اختصاص دهید. همراه کودک به صداهای محیط گوش دهید، بازی کنید و با شوق کودکانه او همراه شوید.
طبیعت گردی با کودک فقط مسافرت و رفتن به کوه و جنگل نیست
گاهی اوقات رفتن به پارک نزدیک خانه هم برای کودک نوعی گردش در طبیعت است. مسافرت و گردش در طبیعت خارج از شهر خالی از لطف نیست، اما اگر زمانش را ندارید، می‌توانید در باغچه یا نزدیک محل خودتان هم مراسم طبیعت‌گردی را برگزار کنید! هر جایی که کودک بتواند گیاهان، حشرات و حیوانات را به‌دقت تماشا کند و تمام حواسش معطوف طبیعت شود، برای طبیعت‌گردی با او مناسب است.
چرا طبیعت‌گردی برای کودکان مهم است؟
گردش در طبیعت چنان برای کودکان مهم است که دکتر ریچارد لوو مفهومی به‌نام «اختلال کمبود طبیعت» را مطرح می‌کند. البته این مفهوم تشخیصی پزشکی نیست و ربطی به اختلالات روانی و رفتاری کودکان ندارد. دکتر لوو از این مفهوم استفاده می‌کند که توضیح بدهد دوری از طبیعت چقدر برای کودکان مضر است و گردش چقدر برایشان اهمیت دارد. در ادامه، ۵ مزیت طبیعت گردی با کودکان را مطرح می‌کنیم.
۱. گردش در طبیعت همه حواس کودک را درگیر می‌کند
وقتی کودک با دستگاه‌های دیجیتالی بازی می‌کند یا برنامه‌های تلویزیونی را می‌بیند، در محیطی تک‌بعدی قرار دارد. اما زمانی که در طبیعت بازی می‌کند، در محیطی واقعی قرار می‌گیرد و با آن ارتباط برقرار می‌کند و تمام حواسش درگیر می‌شوند.
۲. کودک با دیگران بیشتر تعامل می‌کند
ممکن است کودکان همراه والدین خود به طبیعت بروند یا از طرف مدرسه یا کمپ‌های آموزشی به اردوی طبیعت‌گردی بروند. در هر صورت زمان خود را به تعامل با دیگران می‌گذرانند و ممکن است مسئولیت‌هایی را هم بر عهده بگیرند. افزایش استقلال و اعتمادبه‌نفس کودک از نتایج همین تعامل‌ها و مسئولیت‌پذیری‌هاست.
کودکان معمولا به حضور در جمع و بازی با والدین یا هم‌سن‌وسال‌هایشان علاقه دارند. بنابراین وقتی به گردش می‌روند، کاملا در لحظه حال زندگی می‌کنند، لذت می‌برند و با خاطرات خوب به خانه برمی‌گردند.
۳. توانمندی‌های ذهنی کودک تقویت می‌شوند
طبیعت گردی با کودکان می‌تواند به‌اندازه یک دوره آموزشی برایشان پربار باشد. این آموزش‌ها پیش از رفتن به طبیعت آغاز می‌شوند، مثلا اگر والدین بخشی از مسئولیت جمع‌کردن وسایل را به کودک بسپارند، او نظم و مسئولیت‌پذیری را یاد می‌گیرد.
کودک با گردش در طبیعت نکات مختلفی را می‌آموزد که بعضی از آنها عبارت‌اند از:
- توجه به محیط اطراف؛
- تمرکز؛
- کار گروهی؛
- نظم؛
- صبر؛
- دقت.
۴. کودکان هنگام بازی در طبیعت خلاق‌تر می‌شوند
وقتی با کودک به گردش می‌روید، باید تا حد امکان او را آزاد بگذارید. فرزند شما نباید نگران مسائلی مثل کثیف‌شدن لباسش باشد. به یاد داشته باشید که او برای بازی به طبیعت آمده است نه برای حضور در مهمانی رسمی! طبیعت‌گردی بهترین فرصت برای بروز خلاقیت در کودکان است. آنها آماده‌اند که بازی تخیلی برای خودشان راه بیندازند، شخصیت‌های خیالی بسازند و از وسایل موجود در طبیعت برای بازی استفاده کنند.
شما هم می‌توانید در این خیال‌پردازی‌ها شریک باشید، مثلا با استفاده از گل‌ها و برگ‌ها یک تاج برای کودک درست کنید و روی سرش بگذارید؛ اکنون او پادشاه یا ملکه است و بازی شروع می‌شود!
۵. طبیعت گردی با کودکان روی خیلی از جنبه‌های زندگی آنها تأثیر مثبت دارد
تا این بخش از مقاله درباره افزایش توانمندی‌های ذهنی و مهارت‌های کودکان با گردش در طبیعت صحبت کردیم. همه اینها روی جنبه‌های مختلف زندگی کودک تأثیر می‌گذارند. زمانی که اعتمادبه‌نفس کودک افزایش یافته و مهارت‌های برقراری ارتباط با دیگران را یاد گرفته باشد، در مدرسه دوستان زیادی پیدا می‌کند و به یادگیری علاقه‌مند می‌شود.
کودکی که یاد گرفته در طبیعت از حواس مختلف برای مراقبت از خودش یا گشتن دنبال عناصر طبیعی استفاده کند، وقتی در محیط‌های دیگر قرار می‌گیرد هم متمرکز‌تر است. به عبارت دیگر، کودکان یاد می‌گیرند از مهارت‌های ذهنی مختلفشان استفاده کنند و در سایر جنبه‌های زندگی هم از آن بهره ببرند.
