علت درد مقعد یا تیر کشیدن ناگهانی مقعد چیست + درمان

درد مقعد یعنی چه؟ تمام افراد حداقل برای یک بار هم که شده، در زندگی خود احساس درد مقعدی ، تیر کشیدن ناگهانی یا گرفتگی مقعد را تجربه کردند. می دانیم که رکتوم بخش انتهایی دستگاه گوارش بوده که با مقعد اتمام پیدا می کند.

احساس درد در رکتوم یا مقعد شایع بوده و علت آن به ندرت تهدید کننده زندگی یک فرد هستند. اغلب اوقات، این عارضه ناشی از یک دوره اسپاسم عضلانی، یبوست یا بیماری های نشیمنگاهی مانند هموروئید، شقاق و فیستول است.

گاهی اوقات، درد مقعدی با علائم دیگری همراه است. این نشانه ها ممکن است شامل موارد زیر باشند:

• احساس خارش
• حس گزیدگی در مقعد
• خروج ترشحات
• خون ریزی

برای اطلاعات بیشتر در مورد اینکه چه عواملی می توانند باعث این علائم شوند و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید، با ادامه مطلب همراه ما باشید. اگرچه اغلب اوقات می توان این عارضه در خانه درمان کرد، اما سایر بیماری ها ممکن است به آنتی بیوتیک یا سایر داروها نیاز داشته باشند.

علت و دلیل ها

از آنجا که درد مقعدی عارضه ای رایج است، ممکن است بنا به دلایل خاصی یک فرد را درگیر کند. برخی از دلایل رایج عبارتند از:

بواسیر یا هموروئید داخلی

بیماری بواسیر داخلی یا هموروئید یکی از دلایل بسیار شایع درد رکتوم است. علائمی که تجربه می کنید بستگی به محل هموروئید دارد.

هموروئیدهای داخلی می توانند در داخل راست روده ایجاد شوند، اما اگر به اندازه کافی بزرگ باشند می توانند از داخل راست روده بیرون بزنند. بواسیرهای داخلی معمولا در داخل رکتوم هستند و اکثر مردم از وجود آن بی اطلاع هستند. آنها گاهی اوقات می توانند با خونریزی مقعدی بدون درد ظاهر شوند، به خصوص پس از اجابت مزاج.

هموروئید خارجی از رگ های خونی خارجی و از نقطه ای که اتصالات عصبی وجود دارد به وجود می آید، به همین دلیل است که افراد ممکن است احساس خارش، تورم و درد کنند.

علاوه بر درد مقعدی، بواسیر داخلی می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• خارش یا سوزش
• تورم در اطراف مقعد
• حرکات سخت روده
• یک توده یا برآمدگی کیست مانند در نزدیکی مقعد

بواسیر خارجی ترومبوزه

همانطور که گفته شد، بیماری هموروئید بسیار شایع است. گاهی اوقات، لخته خون می تواند در یک هموروئید خارجی ایجاد شود. این به عنوان ترومبوز شناخته می شود.

لخته خارجی ممکن است مانند یک توده سفت شده احساس شود که در لمس حساس است. اگرچه این لخته ها خطرناک نیستند، اما می توانند بسیار دردناک باشند.

علاوه بر درد رکتوم، بواسیر خارجی ترومبوز شده می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• خارش و سوزش در اطراف مقعد
• تورم و احساس توده در این ناحیه
• خونریزی هنگام دفع مدفوع

حتما بخوانید: درمان سریع بواسیر خارجی یا هموروئید ترومبوزه + علائم و عوارض

شقاق یا فیشر

شقاق مقعدی پارگی های کوچکی در بافت نازکی است که دهانه قسمت انتهایی راست روده یا همان رکتوم را می پوشاند. آنها بسیار شایع هستند، به خصوص در نوزادان و زنانی که زایمان کرده اند.

شقاق زمانی ایجاد می شود که مدفوع سفت یا بزرگ پوشش ظریف راست روده را کشیده و پاره کند. این زخم ها به آرامی بهبود می یابند زیرا هر حرکت روده می تواند بافت را بیشتر تحریک کرده و ملتهب کند.

حتما بخوانید: درمان شقاق مقعدی با لیزر + بهترین روش عمل فیشر در نیم ساعت

علاوه بر درد مقعدی، شقاق می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• خون قرمز روشن روی مدفوع یا دستمال توالت
• خارش اطراف مقعد
• یک توده کوچک یا تگ پوستی که در نزدیکی شقاق ایجاد می شود.

فیستول

مقعد توسط غدد کوچکی احاطه شده است که با ترشحات خاصی پوست اطراف آن را روان و سالم نگه میدارند. اگر یکی از این غدد مسدود شود، ممکن است یک حفره عفونی (آبسه) ایجاد شود.

برخی از آبسه های اطراف مقعد به فیستول یا تونل های کوچکی تبدیل می شوند که غده عفونی را به سوراخی در پوست مقعد متصل می کنند. اگر آبسه درمان نشود احتمال ایجاد فیستول بالا می رود.

علاوه بر درد مقعدی، فیستول می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• تورم در اطراف مقعد و دهانه 
• حرکات روده سخت
• دفع خون یا چرک در حین اجابت مزاج
• تب

حتما بخوانید: درمان فیستول مقعدی با لیزر و روشهای عمل جراحی فیستول

آبسه مقعدی

رکتوم و مقعد توسط غدد یا حفره های متعددی احاطه شده اند. اگر باکتری ها، مدفوع یا اجسام خارجی وارد حفره ها شوند، ممکن است عفونی شده و پر از چرک شوند.

اگر عفونت همراه با پیشرفت باشد، غده ممکن است یک تونل از طریق بافت مجاور ایجاد کند و فیستول ایجاد شود.

علاوه بر درد رکتوم، آبسه پری آنال یا پری رکتوم می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• قرمزی پوست اطراف مقعد
• تب
• خون ریزی
• تورم در اطراف مقعد و در راست روده
• ادرار دردناک
• مشکل در شروع جریان ادرار

حتما بخوانید: آبسه مقعدی و عوارض آن + روش درمان خانگی و جراحی

رابطه جنسی مقعدی

در بسیاری از موارد، ضربه یا آسیب به راست روده یا رکتوم ناشی از پیشنوازی این ناحیه در حین رابطه جنسی یا خودارضایی است. همچنین می تواند ناشی از افتادن با شدت یا وارد شدن آسیب در حین هرگونه فعالیت بدنی دیگر باشد.

داشتن رابطه جنسی از پشت یکی از دلایل شایع آسیب به رکتوم است. زیرا این ناحیه به دلیل عدم داشتن روان کننده می تواند دچار خراش یا شقاق شود.

افرادی که یبوست طولانی مدت و مدفوع سفت دارند ممکن است دچار پارگی در مخاط رکتوم شوند که به نام شقاق مقعدی نیز شناخته می شود. تمام این موارد می توانند بسیار دردناک باشند.

علاوه بر درد مقعدی، آسیب جزئی می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• خونریزی
• ورم
• حرکات دردناک روده

بیماری های جنسی یا مقاربتی (STDs)

بیماری یا عفونت های مقاربتی ممکن است از اندام تناسلی به راست روده سرایت کنند یا عفونت در حین رابطه مقعدی منتقل شود.

STD هایی که ممکن است باعث درد رکتوم شوند عبارتند از:

• سوزاک
• کلامیدیا
• زگیل تناسلی
• تبخال تناسلی 
• سیفلیس
• ویروس پاپیلومای انسانی یا اچ پی وی (HPV)

علاوه بر درد مقعدی، STI در این قسمت از رکتوم می تواند باعث ایجاد موارد زیر شود:

• خونریزی جزئی
• خارش
• درد
• خروج ترشحات

یبوست

بیماری یبوست همراه با سفت شدن مدفوع و حرکت سخت آن در داخل روده ها می باشد. در نتیجه روده ها را تحریک کرده و کانال رکتوم حساس می شود. این حساسیت باعث تیر کشیدن ناگهانی رکتوم می شود. اگر این عارضه برطرف نشده باقی بماند می تواند درد از میزان خفیف تا شدید افزایش پیدا کند.

یبوست مزمن می تواند زندگی روزمره یک فرد را تحت تاثیر خود قرار دهد.

سرطان مقعد

علائم سرطان مقعد شامل خونریزی، درد، ناراحتی، خارش، ترشح از رکتوم یا توده در نزدیکی مقعد است. گاهی اوقات افراد علائم عمومی سرطان رکتوم را با علائم هموروئید اشتباه می گیرند و تشخیص صحیح در صورت مراجعه نکردن به پزشک به تاخیر می افتد. طبق آمار کمتر از 1.5 درصد از سرطان های روده سرطان رکتوم یا مقعد هستند.

اسهال

اسهال ممکن است به دلیل آنزیم های گوارشی و اسید معده در مدفوع باعث سوزش شود. غذاهای هضم نشده، به ویژه غذاهایی که هضمشان سخت تر است، می توانند مقعد و راست روده شما را در حین عبور از بین ببرند. 

برای کمک به تسکین درد و بهبودی حمام آب گرم داشته باشید. در صورت لزوم این کار را چند بار در روز انجام دهید. بعد از دوش گرفتن یا حمام، ناحیه را با یک حوله نرم خشک کنید ولی مالش ندهید.

تشخیص

پزشکان درد مقعد را توسط روش های مختلفی تشخیص می دهند:

• سابقه پزشکی بیمار، از جمله علائمی که دارد
• معاینه ی جسمی
• معاینه رکتوم: پزشک انگشت خود را وارد راست روده می کند تا ناهنجاری ها را احساس کرده و تشخیص دهد که مشکل از کجاست.
• آندوسکوپی: پزشک از یک لوله نازک و منعطف با دوربین برای مشاهده پوشش رکتوم استفاده می کند.

روش های درمان درد مقعد در خانه

برای موارد آزار دهنده، شدید یا مزمن ناشی از بیماری هایی که باعث درد مقعد شده اند؛ مانند اسهال سوزشی، چندین درمان خانگی ممکن است به فرد کمک کند تا علائم را بدون تداخل شدید با ایمنی کاهش دهد.

نوشیدن آب بیشتر در طول دوره‌های داشتن درد ممکن است مفید باشد، اما جایگزینی نمک و قند با جایگزین‌هایی مانند نمک‌ها و آبمیوه‌های رقیق‌شده نیز مهم است.

یک جایگزین، محلول آبرسانی خوراکی حاوی الکترولیت است. این محصولات می توانند به فرد کمک کنند پس از اسهال شدید آب بدن خود را تامین کنند.

اگر فرد علائم اسهال را تجربه می کند، باید سعی کند از غذاهای ترجیحا نرم مانند نان تست، برنج و موز استفاده کند. کربوهیدرات های متراکم می توانند به جامد تر شدن مدفوع کمک کنند.

خوردن ماست پروبیوتیک همچنین ممکن است با بازگرداندن تعادل طبیعی فلور گوارشی یا میکروب ها کمک کند.

فردی که دچار اسهال سوزشی است نیز باید:

• از غذاهای تند و هر نوع ماده غذایی آلرژی زا خودداری کنید.
• هنگام تمیز کردن تا حد امکان ملایم باشید.
• ناحیه مورد نظر را با آب ولرم و دستمال مرطوب کودک بدون عطر بشویید.
• در یک حمام گرم با نمک اپسوم بنشینید.
• از غذاها و مواد کم آب کننده مانند کافئین و الکل خودداری کنید.
• از تنباکو پرهیز کنید.
• کرم یا پماد دافع آب را روی ناحیه آسیب دیده بمالید.
• از مصرف غذاهای حاوی قند یا چربی زیاد خودداری کنید.
• از کرم های هموروئید OTC استفاده کنید.
• از داروهای مسکن OTC استفاده کنید.
• مکمل های پروبیوتیک مصرف کنید.

منبع خبر: درد مقعد / کلینیک اچ پی وی