نحوه نقاشی بر روی قلمدان خام چگونه است؟

در هنر قلمدان یا قلمدان سازی پس از اینکه قلمدان از مقوای خام ساخته شد نقاش برای انجام طرح نقاشی بر روی آن بوم آن را آماده می‌کند. سپس بر روی بوم طرح  اولیه را پیاده می‌کند و با دقت زیاد جزئیات آن را انجام می‌دهد.

پس از انجام ریزه‌کاری‌ها چند مرتبه بر روی آن روغن کمان می‌زنند و پس ساز خشک‌شدن روغن آن قلمدان را به مذهب یا استاد تذهیب‌کار می‌سپارند تا زرنشتن‌سازی و واشوکاری آن را انجام دهند. در فرایند واشوکاری یک عدد چوب چلوار کوچک و تمیز را با استفاده از لعاب بسیار رقیق مرطوب می‌کنند و آن را بر روی سطح نقاشی می‌کشند.

به این ترتیب قلمدان برای زرنشتن‌سازی و جدول‌کشی آماده می‌شود. زرنشان‌سازی در واقع یک هنر از شعبه تذهیب است که در آن حاشیه نقش‌ها و فواصل آن‌ها با طرح‌های مختلف از گل‌های چند پر طلااندازی می‌شود‌‌. به‌طورکلی در هنر قلمدان یا قلمدان سازی و یکی از شرط‌های ساخت یک قلمدان خوب و باکیفیت آن است که مقوای آن از نوع مرغوب و ممتاز باشد تا هم نقاشی به خوبی روی آن انجام شود و هم در مقابل عوامل آسیب‌زا مقاوم‌تر باشد.