اِبْنِ هِیْثَم ریاضی دان، فیزیک دان و ستاره شناس بزرگ ایرانی (430-354 هجری قمری، قرن 10 میلادی) است. در آثار لاتین نام او آونتان یا آوناتهان و بیشتر آلهازن ذکر شده.
ابن هیثم اولین دانشمند فیزیک نور در جهان است و در زمینه نورشناسی و شکست و بازتابش نور نقش مهمی ایفا کرده است. وی را به عنوان اولین دانشمندی می شناسند که از آزمایش علمی و روش های تجربی استفاده می کرده است. نوشته های ابن هیثم تقریباً به100 اثر بالغ می شود.
وی درباره قسمت های مختلف چشم تحقیق کرد. شرح اصول اتاقک تاریک (تاریکخانه) و اختراع ذره بین از کارهای برجستهٔ ابن هیثم است. پژوهش های او به ساخت دوربین عکاسی، دوربین سینما و پرژکتور پخش فیلم منجر شد.
برخی از پژوهشگران عقیده دارند که ابن هیثم نخستین دانشمند جهان است که سرعت صوت را محاسبه کرده است. وی با معیار اندازه گیری طول در زمان خود که واحد ذرع بود، سرعت نور و دور کره زمین را اندازه گیری کرد.
سیارک شماره ۵۹۲۳۹ به افتخار این دانشمند ۵۹۲۳۹ ابن هیثم نامیده شده است.
