مدارک و مراحل حق طلاق زن

مدارک لازم برای گرفتن حق طلاق به شرح زیر است:

اگر حق طلاق از شروط ضمن عقد در نظر گرفته شده باشد قباله ازدواج برای انجام این کار کافیست. چنانچه اگر طلاق در دفترخانه انجام شود اصل و کپی شناسنامه، اصل و کپی کارت ملی و اصل سند ازدواج لازم است.

لازم به ذکر است، زوجه برای احراز وکالت خود نزد دادگاه، نیاز به وکالت نامه ای رسمی از زوج دارد. درعمل زوجه نمی تواند تنها به استناد شرط ضمن عقد نکاح خود را وکیل زوج معرفی نماید؛ از همین رو برای قابل اجرا بودن شرط ضمن عقد نکاح، لازم است که علاوه بر درج چنین شرطی، زوج برای اعطای وکالت به زوجه به دفاتر اسناد رسمی مراجعه کند و طی سندی رسمی با درج موارد فوق به زوجه و ارائه مدارک لازم برای گرفتن حق طلاق، وکالت برای مطلقه نمودن خود را اعطا کند. حال شرایط چنین وکالتنامه  ای را بررسی میکنیم:

    وکالتی که زوج به زوجه می دهد باید بلاعزل باشد.

 وکالت عقدی جائز است (یعنی هر یک از طرفین هر وقت بخواهند می توانند آن را فسخ کنند) در نتیجه بهتر است عقد وکالت، در ضمن عقد نکاح که عقدی لازم است به زوجه اعطا شود یا اینکه در ابتدای عقد وکالت عبارت “ضمن عقد لازم خارج” درج شود. تا به این ترتیب وکالت اعطا شده به زوجه به راحتی قابل فسخ نباشد.
در عقد وکالت موکل (شوهر) باید به وکیل (زوجه) تمام اختیارات مربوط به طلاق دادن زوجه و رعایت تشریفات قانونی آن اعطا شود، تا زوجه با انجام آنها به وکالت از شوهر خود، بتواند از قید زناشویی خود را رها سازد بدون آنکه شوهر بتواند مخل چنین روندی شود؛ مواردی نظیر: مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک، مراجعه به دادگاه ویا شورای حل اختلاف مراجعه به داوری یا انتخاب داور، مراجعه به دفتر اسناد رسمی و ثبت طلاق، جاری نمودن صیغه شرعی طلاق، دریافت گواهی طلاق، اعطای وکالت به غیر، حق دریافت یا بذل مهریه از جانب شوهر، مراجعه به واحد مشاوره و شرکت در جلسات مشاوره…؛

بهتر است برای تسهیل روند اجرایی وکالتنامه قید: “به نحوی که نیاز به حضور مجدد موکل نباشد” در پایان فهرست اختیارات وکیل درج شود.
در این حالت نیز زوجه به عنوان وکیل زوج، درخواست طلاق توافقی می نماید و در نتیجه تشریفات مشابهی را طی خواهد نمود: اگر درخواست طلاق توافقی توسط زوجه بعنوان وکیل زوج مطرح شود، دو طرف ابتدا به مشاوره ارجاع داده خواهند شد و سپس درخواست جهت رسیدگی به دادگاه ارجاع می شود.
در این مورد، زوجه به وسیله وکالتی که از شوهر خود دارد، درخواست طلاق را به وکالت از شوهر خود به دادگاه تقدیم می کند، و اگر وکالتنامه به درستی تنظیم شده باشد، می تواند سایر امور حقوقی دادخواست طلاق را به وکالت از شوهر خود طی کند. حال در مواردی شوهر، دادخواست طلاقی را که همسرش به وکالت از او تقدیم کرده است را اصالتاً پس می گیرد تا به این طریق مانع ادامه روند طلاق توسط زوجه شود. همانطور که می دانیم سلب کلی حقوق حتی از جانب خود اشخاص هم معتبر نیست؛ بنابراین درج شرطی که حق استرداد دعوی- به معنی انصراف از دعوی – را سلب کند، در حقوق ایران قابل قبول نیست. در نتیجه در وکالتنامه تنظیمی در خصوص طلاق باید اختیاری به وکیل (زوجه) داده شود که در صورت طرح دعوی به موجب این وکالتنامه، استرداد دعوی و تجدیدنظر خواهی و فرجام خواهی آن دعوی نیز برعهده و تشخیص وکیل باشد، و در صورت تشخیص وکیل (زوجه)، وکیل بتواند به وکالت از موکل از چنین حقوقی پیرامون دعوی مطرح شده، رسما و قطعا انصراف دهد.  همانطور که دیده شد، در اینجا چون سلب حق کلی نبوده و جزئی و محدود به دعوایی خاص شده است، می توان چنین شرطی را در حقوق ایران صحیح دانست.

وکالت حق طلاق یا همان گرفتن حق طلاق به دو صورت است:

اول این که به صورت شرط ضمن عقد در سند نکاحیه نوشته شود ( نمونه شرط وکالت طلاق ضمن عقد نکاح)

دوم این که زوج (مرد) به یکی از دفاتر اسناد رسمی مراجعه می کند و وکالت در طلاق به همسرش یا دیگری بدهد .اگر زوج خارج از کشور باشد می تواند به سفارت یا کنسولگری ایران مراجعه کند و حق طلاق را به هر کس که تمایل داشته باشد اعطا کند. اما مورد شایع این است که مرد به همسرش وکالت در طلاق می دهد. ولی همانطور که گفته شد زوج می تواند این وکالت طلاق را به هر کس که بخواهد فرضا پدرش ، دوستش و یا همسرش واگذار کند.

انواع وکالت در طلاق برای زوجه

همانطور که اشاره شد اعطای وکالت در طلاق به زوجه توسط زوج باعث سلب حق مرد در طلاق دادن زن خود نمی شود و مرد همچنان اختیار در طلاق دارد و حق طلاق منتقل نمی ‌شود بلکه  تنها زن هم نسبت به جدایی و طلاق از همسرش دارای اختیار می شود. که این اعطای وکالت در طلاق می ‌تواند مطلق یا مشروط باشد.

 
وکالت در طلاق به صورت مطلق:

به این معناست که زوجه هرگاه که ادامه زندگی مشترک را برای خود مضر و همراه با سختی دانست یا به هر دلیلی حاضر به ادامه زندگی با همسر خود نبود با این وکالت بی قید و شرط خود را از جانب مرد طلاق دهد و به نکاح خاتمه دهد.

  محروم کردن از ارث

هرچند چنین چیزی کمتر دیده شده است که مردی بی قید و شرط به همسر خود وکالت دهد مبنی بر این که او هر موقع تمایل به جدایی نمود، بتواند به وکالت از مرد صیغه طلاق را جاری کند اما به لحاظ قانونی ممکن است.

 
وکالت در طلاق به صورت مقید و مشروط:

مانند وکالت های مرسومی که به صورت شروط ۱۲ گانه در سند ازدواج به زن داده می‌شود و زن  قبل از به وجود آمدن و تحقق یکی از شرایط مقرر در آن مانند اعتیاد یا غیبت شوهر، نمی‌تواند  خود را مطلقه کند.

البته این وکالت در سند ازدواج از پیش تعیین شده است اما زوج می‌تواند خارج از آنها در وکالتنامه شرطی قید کند که زن تنها در صورت تحقق آن شرط، وکالت در طلاق داشته باشد که در این صورت زوجه ابتدا می‌بایست تحقق شرط را در دادگاه ثابت کند تا بتواند از جانب مرد خود را طلاق دهد.

 
عزل زن از وکالت در طلاق توسط مرد

همانطور که می دانید وکالت عقدی جایز است یعنی هر یک از طرفین (وکیل یا موکل) می‌توانند بدون دلیل وکالت را فسخ کنند. وکالت در طلاق هم به همین صورت است و اگر وکالتنامه در دفتر ثبت اسناد به طور رسمی تنظیم شود امکان اینکه شوهر همسرش را از وکالت در طلاق عزل کند، وجود دارد.

وکیل

مگر اینکه وکالت در طلاق ضمن عقد نکاح بیاید. یعنی در وکالتنامه قید شود ضمن عقد لازم خارج یا ضمن عقد نکاح، وکالت داده شده است. در این صورت زوج نمی تواند زوجه را از وکالت در طلاق عزل کند.

راه دیگری نیز در این خصوص وجود دارد و آن اینکه وکالتنامه به صورت بلاعزل تنظیم شود و حق عزل وکیل (زوجه) از موکل (زوج) ساقط شود.

 
روند طلاق با داشتن وکالت در طلاق برای زوجه

چنانچه زوجه وکالت بلاعزل در طلاق به انضمام حق توکیل به غیر از سوی مرد داشته باشد، ابتدا می‌بایست از جانب شوهر خود وکیل دادگستری اخذ کند. به عبارت دیگر داشتن حق توکیل به غیر در وکالت طلاق به این معناست که زوجه وکالت در طلاق را به یک وکیل دادگستری می سپارد تا به واسطه آن وکیل ، بدون نیاز به حضور مرد در دادگاه اقدام به درخواست طلاق نماید.

به نوعی همان طلاق توافقی می شود با این تفاوت که نیازی به حضور زوج در دادگاه یا دفاتر ثبت طلاق نیست. در نتیجه پس از ثبت دادخواست طلاق توسط وکیل از جانب زوج و صدور حکم طلاق یا گواهی عدم امکان سازش، زوجه میتواند به دفتر ثبت ازدواج و طلاق مراجعه نموده و خود را مطلقه کند.

نکته دیگر در خصوص روند طلاق با داشتن وکالت در طلاق برای زوجه این است که اگر هنگام تنظیم وکالتنامه حق تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی نیز برای مرد ساقط شود، زوجه بلافاصله پس از صدور حکم طلاق میتواند آن را ثبت رسمی کند و دیگر لازم به گذشت مهلت تجدیدنظرخواهی و فرجام خواهی نمی باشد.

چه بسا ممکن است زوج به هر دلیلی از طلاق و اعطای وکالت منصرف شده و تجدید نظر خواهی کند به طور مثال مدعی ‌شود که وکالت در طلاق مشروط بوده و شرط محقق نشده است.

 
تکلیف مهریه پس از اعطای وکالت در طلاق به زوجه چیست؟

مهریه و وکالت در طلاق برای زوجه دو موضوع جدا هستند و ارتباطی به هم ندارند و اینکه برخی گمان می‌کنند اگر زن وکالت در طلاق داشته باشد هنگام طلاق باید مهریه خود را ببخشد، این تصوراشتباهی است و زن هر زمان که بخواهد میتواند مهریه خود را مطالبه کند. اما ممکن است هنگام اعطای وکالت میان زوجین توافقی صورت گیرد که به طور مثال بخشی از مهریه زوجه توسط او بخشیده شود و زوج در ازای آن وکالت در طلاق به زن دهد.

چرا وقتی وکالت برای طلاق  را داریم باید وکیل دادگستری داشته باشیم ؟

این را میدانیم که هرکسی می تواند برای امور حقوقی و اداری به  دیگری وکالت محضری بدهد ولی وکالت در دادگاه مستلزم داشتن پروانه وکالت و تخصص است و اینگونه نیست که هرکس بتواند با اخذ وکالت در دفتر خانه از دیگری به جای او در دادگاه وکالت کند .

لزوما می بایستی وکالت به وکیل صلاحیت دار دارای پروانه وکالت باشد از این رو وقتی مثلا زن از شوهر وکالتنامه به طلاق دارد در واقع وکالت دارد که برای او وکیل دادگستری انتخاب کند.

اما خود زوجه میتواند وکیل نداشته باشد چون اساسا داشتن وکیل اختیاری است ولی به کرات زوجه با وکالت برای طلاق به دفتر وکالت گروه وکلای پارسای مراجعه کرده است و وکالتا از جانب شوهر و اصالتا از جانب خود دو وکیل انتخاب کرده است.
نکته: توجه داشته باشید که وکالت طلاق زوجه می تواند مشروط یا معلق باشد. در این صورت وکالت زوجه در طلاق مطلق نیست و به سرعت مراحل طلاق طی نخواهد شد . زوجه مجبور می شود که اولا در دادگاه اثبات کند که شرط ضمن سند وکالت محقق شده است و بعد از آن می تواند از وکالت اخذ شده از شوهر استفاده کند . به زبان راحت تر شرط گذاشتن نوعی سنگ اندازی است و از ارزش وکالت در طلاق (حق طلاق) می کاهد. بنابراین شرط های چاپ شده در سند ازدواج وکالت طلاق مشروط است.

نکته: در بعضی از شروط ضمن عقد نکاح بعضی از سر دفتر داران ناشی –به عمد یا به سهو – می نویسند که حق طلاق به زوجه داده شد. این عبارت کاملا غلط است به تعبیر عامیانه صرفا دلخوش کردن زوجه است و اثر حقوقی ندارد زیرا حق طلاق مرد قابل واگذاری نیست و فقط می شود به زوجه یا شخص دیگری در این خصوص وکالت داد .

شعبه ۳۰ دادگاه تجدید نظر استان تهران در دادنامه  ۹۱۰۹۹۷۰۲۲۳۰۰۱۸۶۱ مورخ ۱۳۹۱/۱۰/۱۱ رای شعبه ۲۶۱ خانواده تهران را به همین دلیل و به این استدلال که عبارت “زوجه شرط نموده که حق طلاق با او باشد و زوج قبول نمود”وکالت در طلاق محسوب نمیشود و واگذاری حق طلاق هم باطل است ، رای بدوی را نقص کرده است.

نکته: تاکنون چند خانم با در دست داشتن سند ازدواج به دفتر ما مراجعه کردند و به این تصور که حق طلاق در عقدنامه به ایشان داده شده است درصدد گرفتن وکیل بودند غافل از اینکه ۱۲ شرط چاپی که مرد آنها را امضا کرده وکالت طلاق کامل مشروط به اثبات موارد گفته شده در دادگاه است که روندی طولانی دارد و برای طلاق های یکطرفه و به درخوست زوجه استفاده میشود.
اعتبار وکالت در طلاق زن پس از رجوع

زنی با استناد به وکالتی که از شوهر داشته موفق به اخذ دادنامه قطعی گواهی عدم امکان سازش شده و طلاق را در محضر طلاق ثبت نیر کزده است اما در سه ماه عده یا با توافق ،زن و شوهر هر دو آشتی کرده و رجوع کرده اند و یا اینکه زن به فدیه یا همان مابذل رجوع کرده و شوهر نیر پس از اطلاع به توجه به اینکه طلاق بعد از رجوع زن رجعی میشود او نیز زجوع میکند و طلاق به هر دلیل از بین میرود در اینجا بین شعب مختلف خانواده و دیوان عای کشور اختلاف نطر بود که آیا زن هنوز وکالت دارد یا اینکه چون یک بار استفاده کرده و حال رجوع کرده مورد وکالت انجام شده است؟

در نهایت هیات عمومی دیوان عالی کشور در مورخ ۱۳۹۵/۸/۱۱ استفاده مجدد زوجه از وکالت حق طلاق را صحیح دانست.

روند گام به گام ثبت وکالتنامه وکالت در طلاق زوج به زوجه یا حق طلاق خانم:

• مدارک لازم برای اثبات ازدواج آن‌ها یعنی عقدنامه(دفترچه‌ای که در محضر ثبت می‌شود).

مدارک مورد نیاز وکالت در طلاق زوج به زوجه یا حق طلاق خانم:

کارت ملی آقا و خانم

شناسنامه آقا و خانم

سند ازدواج

فایل دانلود شده از اسناد فا

برای ثبت وکالت در طلاق به صورت رسمی، زوجین باید به همراه مدارک ذکر شده به یکی از دفاتر ثبت اسناد رسمی شهر خود مراجعه کنند.سپس فایل دانلودی وکالتنامه را از طریق پیام رسان ها برای کارشناس مربوطه در دفتر ثبت ارسال نمایید و تاکید کنید که عین متن اسنادفا، تنظیم شود.

قبل از ثبت امضا، کارشناس ثبتی یک رونوشت چاپ کرده و به شما تحویل می دهد. در این مرحله حتما رونوشت را با متن تنظیم شده توسط اسنادفا تطبیق دهید و بعد از اطمینان از متن تنظیم شده اقدام به امضا و ثبت اثر انگشت نمایید.

در انتها کارشناس ثبتی، نسخه اصلی وکالت در طلاق را چاپ کرده و به شما تحویل می دهد.

حتما از وجود  مهر برجسته بر روی وکالتنامه اطمینان حاصل کنید.

روش‌های دریافت حق طلاق زن

دو روش برای اخذ حق طلاق برای زوجه وجود دارد:

۱. در همان زمان عقد یا پس از آن. در دفترخانه ثبت ازدواج حق طلاق از طریق مرد به زن اعطا می‌شود. زوج طی یک وکالت‌نامه در هنگام عقد نکاح توسط عاقد، حق را به زوجه می‌دهد و باید در متن سند ازدواج قید شود. البته باید گفت این وکالت، کامل و قانونی نیست و زوجه هر زمان بخواهد می‌تواند آن را پس بگیرد.

۲. مراجعه زوجین به دفتر اسناد رسمی. در صورتی که زوجین در خارج از ایران باشند، باید به سفارتخانه و در صورت نبود سفارتخانه در کشور محل اقامت، به کنسولگری مراجعه کنند.اعطای وکالت‌نامه در زمانی پس از ازدواج، با ارائه مدارک هویتی زوجین (شناسنامه و کارت ملی) و اصل سند ازدواج که در این مرحله وکالت طلاق تنظیم خواهد. به زوجه توصیه می‌شود که در هنگام دریافت وکالت حق طلاق، کپی برابر اصل کارت ملی و شناسنامه را نیز به وکالت‌نامه پیوست نمایند.ب پیشنهاد این است که ابتدا امور طلاق را به صورت کامل انجام دهید و بعد از ثبت طلاق، در صورت تمایل برای وصول مهریه اقدام بفرمایید.

شرایط لازم برای داشتن حق طلاق زن

در واقع  حق طلاق در اصل با مرد است اما زن تنها در موارد خاصی می تواند حکم به اجبار شوهر برای طلاق را از دادگاه گرفته و دادخواست خود را به دادگاه خانواده محل اقامت شوهر یا محل سکونت فعلی خود تقدیم کند و این شرایط به شرح زیر است:

• خودداری و ناتوانی شوهر از پرداخت نفقه
• خودداری کردن از انجام وظایف زناشویی
• دوام زوجیت موجب عسر و حرج زوجه باشد. عسر و حرج یعنی وضعیتی که ادامه زندگی برای زوجه با سختی و غیرقابل تحمل شود.
• عقیم بودن مرد، دیوانه بودن و یا مبتلا بودن او به امراض جسمی بیماری لاعلاج.
• داشتن شغلی که باعث بی آبرویی شده و مصلحت خانوادگی را دچار آسیب می کند.
• مرد به مجازات نقدی از طرف دادگاه کیفری محکوم شده و در صورت ناتوانی پرداخت، به ازای آن محکوم به حبس در زندان شود.
• ترک زندگی توسط مرد به مدت شش ماه بدون اینکه دلیل قانع کننده ای داشته باشد.
• اثبات رابطه نامشروع و خیانت.
• شرط وکالت در طلاق برای زوجه ضمن عقد نکاح در محضر ازدواج و در عقدنامه درج شده باشد.

نقش وکیل در دریافت حق طلاق

وکلای متخصص در این زمینه این امکان را برای موکلان فراهم می آورند که پرونده خود را با سرعت بیشتری پیش برده  و مانع از تضییع حقوق موکلان خود به دلیل ناآگاهی ازقوانین و رویه شوند.گروه وکلای داداپ با داشتن وکلای متخصص و باتجربه در زمینه دریافت و اعمال حق طلاق آماده ارائه خدمات به کابران گرامی می باشد.

با داشتن حق طلاق چگونه می توان برای طلاق اقدام کرد؟

یکی از معدود راه هایی که طلاق به درخواست زن امکان پذیر می شود همین داشتن وکالت در طلاق است. برای این منظور خانم باید درخواست طلاق به درخواست زوجه را تنظیم کند. شخصی به عنوان وکیل نیز باید معرفی شود که وکالت شوهر را به عهده بگیرد. چون یک وکیل نمی تواند همزمان وکیل خواهان و خوانده باشد، به همین خاطر اگر زوجه نمی خواهد در مراحل طلاق حضور پیدا کند؛ خودش هم باید وکیل داشته باشد. در غیر اینصورت باید به همراه وکیل مرد مراحل ثبت دادخواست در دفاتر پیشخوان قضایی، حضور در جلسات دادگاه و ثبت در دفترخانه را طی کند.
سوالات متداول درباره گرفتن حق طلاق

حق طلاق بهتر است یا مهریه؟

در خصوص این سوال باید گفت که حق طلاق و مهریه با هم ارتباطی ندارند تا بگوییم کدام یک بهتر است!
مهریه، عبارت است از مالی که به موجب عقد نکاح دایم یا موقت، به ملکیت زن در  آمده و او می تواند، در آن تصرف نموده و یا هر زمان که بخواهد، آن را مطالبه کند.
در مقابل حق طلاق حقی است که زن ضمن وکالت نامه یا سند نکاحیه دریافت می کند که بتواند خود را مطلقه سازد .
البته حق طلاق فقط مختص مرد است و دادن این حق براساس وکالت نامه یا شرط ضمن عقد به زن به معنای اسقاط حق مرد نبوده و درست تر این است که از این حق به وکالت در طلاق تعبیر شود.
در صورت داشتن حق طلاق مهریه به زن تعلق می گیرد؟

به محض وقوع نکاح زن مالک مهر می شود و طلاق مانع از تعلق مهریه به زن نمی باشد.در خصوص حق طلاق هم وضع به همین منوال است و زن می تواند با اعمال حق طلاق خود،مهریه را نیز طلب کند مگر اینکه ضمن وکالت نامه تمام یا بخشی از مهریه را در ازای دریافت حق طلاق بخشیده باشد.
آیا زن با داشتن حق طلاق می تواند طلاق بگیرد؟

درست است که طلاق حق مرد می باشد اما اگر زن وکالت در طلاق داشته باشد می تواند نسبت به طلاق اقدام نماید .البته داشتن حق طلاق از سوی زن مسقط حق مرد نمی باشد و مرد می تواند در هرحال نسبت به اعمال حق خود اقدام نماید.

سخن پایانی
داشتن حق طلاق با وکالت در طلاق متفاوت می باشد در حالی که در بیان عامه به یک معنی و در کنار هم به کار برده می شوند،در صورتی که زنی وکالت در طلاق داشته باشد می تواند به راحتی نسبت به طلاق اقدام نماید.شروط 12 گانه مندرج در سند نکاح درست است که به زن این حق را می دهد که بتواند با اثبات اموری از دادگاه تقاضای طلاق نماید اما به معنای حق طلاق یا وکالت در طلاق به معنای مطلق نمی باشد.

منابع:چ

https://parsaylawyers.com/%D8%AD%D9%82-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%B2%D9%86-%DA%86%DB%8C%D8%B3%D8%AA%D8%9F-%D9%88%DA%A9%D8%A7%D9%84%D8%AA-%D8%AD%D9%82-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D9%87-%D8%B2%D9%86/

https://sezaonline.com/%D8%AD%D9%82-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%B2%D9%86/

https://dadsoo.com/%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%A8%D8%A7-%D8%AF%D8%A7%D8%B4%D8%AA%D9%86-%D8%AD%D9%82-%D8%B7%D9%84%D8%A7%D9%82-%DA%86%DA%AF%D9%88%D9%86%D9%87-%D8%A7%D8%B3%D8%AA%D8%9F/

https://www.daadapp.ir/article/113/

https://asnadfa.com/product/%d9%88%da%a9%d8%a7%d9%84%d8%aa-%d8%af%d8%b1-%d8%b7%d9%84%d8%a7%d9%82-%d8%b2%d9%88%d8%ac%d9%87-%d8%a8%d9%87-%d8%b2%d9%88%d8%ac-%d8%ad%d9%82-%d8%b7%d9%84%d8%a7%d9%82-%d8%ae%d8%a7%d9%86%d9%85/