آسیب های مواد مخدر
مقدمه
متاسفانه امروزه در جامعه ما مصرف مواد مخدر خطرناک از قبیل تریاک، هروئین، کوکائین، حشیش یا ماریجوانا و ال. اس. دی - مخصوصاً در بین نوجوانان و جوانان - دائماً در حال افزایش است و شبکه بینالمللی قاچاق مواد مخدر و سوادگران مرگ بی شرمانه دام اعتیاد را در همه جا میگسترانند.اما چرا برخی از افراد آماده ی تجربه کردن و آزمودن مواد مخدر هستند و یا برای دسترسی به آن تمایل خاصی دارند، در حالی که بسیاری از افراد هرگز پیرامون این دام گام نمینهند؟ هرچند به سادگی نمی توان پاسخ دقیق و عملی به پرسش های بالا داد و عوامل موثر در ایجاد اعتیاد را طبقهبندی کرد، اما سعی نموده ایم در این مطلب مواردی را بررسی نمائیم.
آثار و عوارض اعتیاد:
● عوارض جسمی
آلودگی و آسیب پذیر نمودن دندان ها، ملتهب ساختن مخاط دهان، نقصان ترشحات غدد بزاقی، ضعف قوای جسمانی و كاهش شدید وزن بدن، عقیم نمودن مردان و نازائی زنان، تخفیف تمایلات جنسی، اخلال در كار دستگاه عصبی در صورت تداوم مصرف، تنبلی كبد، ابتلا به یرقان و اثرات ناگوار بر دستگاه گوارش، ورم كلیه ها و اشكال در دفع ادرار توام با درد، التهاب مزمن تارهای صوتی، احتمال ابتلا به بیماری های برونشیت مزمن، آسم، سل و تپش قلب، تنگی نفس و دوران سر، خشكی پوست، شكنندگی ناخن ها، خطر ابتلا به انواع سرطان و سكته قلبی و ناشناخته ماندن بیماری های خطرناك به دلیل كاهش احساس درد.
● عوارض روانی
بر هم خوردن تعادل روانی، عدم توجه به اصول و مقررات جامعه، ضعف اراده، از بین رفتن احساس مسوولیت، ایجاد احساسات خصومت زا، بیقراری، عصیانگری، اضطراب دائم و احساس بی كفایتی و تنهایی، اختلال در خواب، بروز انواع بیماری ها و اختلالات روانی.
● عوارض خانوادگی
نابسامانی خانوادگی، محدود شدن روابط خانوادگی، عدم تربیت صحیح فرزندان، خشونت در خانواده، افت سطح فرهنگ اجتماعی و اقتصادی خانواده، گسترش طلاق و كاهش آمار ازدواج.
● عوارض اجتماعی
مصرف كننده صرف شدن، عدم احساس مسوولیت نسبت به خانواده و جامعه، سطحی و تصنعی شدن روابط اجتماعی و دوری از پیوندهای مستحكم عاطفی، گسترش جرم و جنایت، نشر بیماری های واگیر و خطرناك مثل ایدز و هپاتیت، محروم شدن نسل آینده از تربیت صحیح و ایجاد مشاغل كاذب.
● عوارض اقتصادی
هزینه بالای استعمال موامخدر، هزینه درمان و نگهداری معتادان، كاهش راندمان كار، وقوع آتش سوزی های بزرگ، هزینه های مبارزه با ورود موادمخدر به داخل كشور، هزینه قضات و دادگاه ها در این خصوص، هزینه اجرای طرح های تحقیقاتی و تشكیل سمینارها.
مبنای اعتیاد
در اکثر جوامع، جوانان سالم ۱۵ تا ۲۰ سالهای که برای کسب تجربه و یا در اثر معاشرت با دوستان نامناسب و یا معتادان به استفاده از مواد مخدر پرداختهاند، بیشترین طیف افراد معتاد را از نظر مبنا تشکیل می دهند. این گروه به علت نداشتن پشتوانه خانوادگی و تربیت صحیح و از روی حس کنجکاوی و همچنین در اثر معاشرت با کسانی که آنها را به استفاده از داروی مخدر تشویق میکنند، برای اولین بار مواد مخدر را تجربه نموده و دچار اعتیاد به مواد مخدر میشوند.متاسفانه بسیاری از جوانان به علت احساس درماندگی، ناکامی، عدم کفایت و همینطور برای رهایی از تنهایی و فشار روانی معتاد میشوند که رهایی ازاین نوع اعتیاد به سادگی میسر نیست. همچنین، تعداد زیادی از فرزندان طلاق به عنوان کسانی که از تربیت صحیحی برخوردار نیستند به شکل قابل توجهی مستعد گرفتارشدن در دام اعتیاد به مواد مخدر هستند.
اختلالات روانی و اعتیاد
اختلال شخصیتی بیش از همه چیز فرد را در برابر اعتیاد آسیبپذیر میسازد. علاوه بر این، اعتیاد خود نیز اختلالهای موجود را تشدید میکند و این دایره معیوب ادامه مییابد. شخص معتاد برای بدست آوردن ماده مخدر دست به اعمال خلاف قانون و اخلاق میزند و با آزاد شدن از قید و بندهای اخلاقی مرتکب جنایت نیز میشود. به طور کلی شخصیت های روان نژند (دچار سراسیمگی) و نیز روان پریش را میتوان در برابر اعتیاد بسیار آسیبپذیر دانست.شخصیت های روان نژند، یعنی کسانی که دارای بیماریهای روانی خفیف هستند. این افراد با علائم ضعف روانی، اضطراب، وسواس، ترس و بی اراده بودن در تصمیم گیری شناخته میشوند؛
شخصیت های روان پریش، یعنی کسانی که به علت عدم رشد خُلقی، در سازش اجتماعی دچار اشکال هستند و دارای خلق و خوی متغیر و قضاوت ناپایدار میباشند.
مبتلایان به این بیماریها بسیار آسان به مواد مخدر گرایش یافته و در زمره معتادان درمیآیند. بدیهی است بسیاری از همین شخصیت ها نیز غیر معتاد باقی میمانند.
روانپریش ها دارای رفتارهای ضد اجتماعی و اختلال خُلقی هستند و توانایی کافی برای پیروی از قوانین و مقررات را ندارند و روابط آنها با دیگران سطحی است. با آنکه این افراد کم هوش نیستند، اما قادر به تحمل فعالیتهای منظم جسمی و ذهنی نیستند و جا و مکان و کار ثابتی را پذیرا نمیشوند. سابقه این افراد نشان میدهد که در دوران کودکی، ناآرام و مشکلساز بوده و در مدرسه قدرت سازش نداشته و در محیطهای دیگر نیز فاقد سازش اجتماعی بودهاند.
روانپریش های مهاجم که دارای اختلال رفتاری شدید هستند و به انجام اعمال تهاجمی و جنایت و حتی آدمکشی دست میزنند از جمله کسانی به شمار میآیند که بیش از همه به طرف اعتیاد گرایش می یابند. در عین حال روانپریش های نالایق و غیرفعال نیز که معمولاً به دروغگویی، دزدی، تقلب و آزار دیگران میپردازند، مواد مخدر را وسیله خوشی و آسایش خود به شمار میآورند.
نقش تکنولوژی و تمدن
اگرچه پیشرفتهای تکنولوژی در قرن بیستم سبب تحولات دائمی و نیز پیشرفت همه جانبه ی معیارهای زندگی از جمله بهداشت عمومی گردیده و در بهبود زندگی مردم موثر واقع شده است، اما در عین حال عوارضی چون ترس از تامین آینده و تشویش و اضطراب را نیز با خود به ارمغان آورده است که در بسیاری از افراد منجر به پیدایش کشمکش های روانی شده است.
این افراد مظطربانه و دائماً ازخود می پُرسند: آینده چه می شود؟
این کشمکشها، حتی بیش از محرومیت ها، سبب درهم ریختن مکانیسم های دفاعی افراد میشود و از این رو بیماری های روانی ناشی از کشمکش ها و اضطراب ها بیش از بیماریهای جسمی بشر را آزار میدهند.
افسردگی با اعتیاد درمان پذیر نیست!
افسردگی روانی یکی از بیماریهای شایع عصر ماست که بر روی خلق و خوی، رفتار و احساس فرد اثر میگذارد. از عوارض افسردگی این است که فعالیت، اراده و اعتماد به نفس شخص کاهش مییابد و نشانه هایی همچون خستگی، بیمیلی، بیعلاقگی، کمخوابی و ناامیدی نیز بروز میکنند.
در این موارد نشاط، علاقه و همکاری جمعی جای خود را به نگرانی، ناخشنودی و انزواجویی میدهد و بیمار با از دست دادن علایق شغلی و اجتماعی و گاه فردی ممکن است به طرف مواد مخدر و قرص های روانگردان نیز گرایش یابد تا شاید آرامش و آسایش بیشتری احساس کند.
افرادی که برای برای گریز از تشویش و اضطراب و فشارهای روانی مواد مخدر و قرص های روانگردان را انتخاب میکنند کسانی هستند که از رو به رو شدن با واقعیات عاجزند و به علت احساس عدم کفایت، زندگی خود را از واقعیت جدا کرده و آن را بر پایه ی اوهام و رویا بنا میکنند.
نقش خانواده در پیشگیری از اعتیاد فرزندان
بی شک خانواده تاثیر عمیقی در رشد کودک دارد و شخصیت او را پیریزی میکند. اگر محیط خانواده سالم باشد کودک مهر و محبت یاد میگیرد و دارای اعتماد به نفس و احساس مسئولیت میشود.
بررسی های متعدد نشان از آن دارد که اگر کودک مورد توجه خانواده واقع نشود و از خانواده طرد شود و یا باالعکس، اگر بیش از حد مورد توجه و حمایت واقع شود، آماده ی کجروی، ناسازگاری و تجاوز به حقوق دیگران خواهد شد. کودکانی که در محیط خانه پذیرفته نشدهاند و با محرومیت عاطفی و فقدان مهر مادری روبرو بودهاند، محبت و عواطف دیگران را احساس نمیکنند و با ترک خانه و مدرسه و ناسازگاری با جامعه، رفتار خصمانه بروز میدهند. این افراد فاقد قدرت سازش میشوند و سرنوشت خوبی در انتظار آنان نیست.
حمایت بیش از اندازه و اغماض بینهایت پدر و مادر نیز سبب میشود که کودک بسیار پرتوقع و به اصطلاح لوس و نازپرورده بار آید و در نتیجه به تدریج در سازش با دیگران دچار اشکال شود. چنین فردی بهعنوان یک موجود ضد اجتماعی طعمه خوبی برای قاچاقچیان مواد مخدر و جنایتکاران به شمار میآید. برقراری رابطه صحیح پدر و مادر با کودک سبب میشود که رشد شخصیت فرزند سیر طبیعی داشته باشد و از انحراف و کجروی در امان بماند. عواقب خطرناک اعتیاد ایجاب میکند که والدین از لحظه تولد، فرزند را موجودی قلمداد نمایند که به سرعت یاد میگیرد و رشد شخصیت او منوط به برقراری رابطه صحیح بین همه اعضای خانواده است.
مراقبت مادر و ایجاد رابطه عاطفی او با فرزند به شکلی که به حس استقلال طلبی فرزند لطمه نخورد و همچنین رفتار خردمندانه و همراه با مهربانی پدر به رشد و متعادل شدن شخصیت کودک کمک بسیار زیادی میکند. این روش تربیتی حتی در صورت بروز اعتیاد در دوره بلوغ، درمان را آسان میسازد و فرزند امکان بازگشت به زندگی سالم را مجدداً به دست می آورد.
آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی
آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی می تواند بسیار مشکل ساز و هزینه ساز باشد. از آنجایی که اعتیاد یکی از مشکلات اساسی جوامع محسوب می شود، ما قصد داریم در ادامه آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی را در لیست 10 اثر مخرب اعتیاد در جامعه بررسی نماییم.
تأثیرات اجتماعی سوء مصرف مواد مخدر
اعتیاد می تواند هر کسی را تحت تأثیر قرار دهد و هیچ فردی ناآگاه و ناهوشیاری از گزند آن در امان نیست. متاسفانه اشخاص بیمار نه تنها از نظر فردی با صدمات زیادی مواجه می شوند، بلکه آسیب های اجتماعی اعتیاد بر خانواده نیز غیر قابل انکار است.در ابتدا یک معتاد می تواند از دست دادن دوستان خود را تجربه کند. اعتیاد اغلب باعث تیره شدن روابط از جمله روابط دوستانه و انواع مشکلات خانوادگی می شود.آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی، در حوزه تحصیلی و شغلی نیز خود را نشان می دهند. زیرا مصرف مواد مخدر و حتی همراه داشتن وسایل مرتبط با این موضوع غیر قانونی است.علاوه بر این، افراد معتاد معمولا از تی ها یا باشگاه های مختلف اخراج می شوند. این اشخاص ممکن است به منظور ارتقا عملکرد تحصیلی یا ورزشی خود و یا برای حضور در مراسم های خاص، از مواد مخدر استفاده نمایند. نکته تاسف بار آن است که داروها احتمالا بر تنفس، ضربان قلب، حواس و هماهنگی تأثیر بگذارند.
آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی می تواند منجر به از دست دادن شغل نیز گردد. گرایش جوانان به اعتیاد سبب می شود که علاقه و انگیزه کافی برای انجام امور محوله نداشته یا به دلیل عدم تمرکز مسئولیت خود را به درستی انجام ندهند. چرا که اینگونه مواد یک نوع وابستگی ایجاد می کنند و فرد در صورت دوری یا عدم مصرف دچار استرس و اضطراب خواهد شد.
تاثیرات مواد مخدر بر زندگی اجتماعی نوجوانان
تأثیرات اجتماعی سوء مصرف مواد مخدر
آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی تمام شدنی نیست. این تاثیر می تواند بر زندگی نوجوانان بسیار بیشتر و سنگین تر نیز باشد. در واقع دلیل این امر، حساس بودن مراحل زندگی نوجوانان و افزایش خطر بزهکاری کودکان و نوجوانان می باشد
تاثیر مواد مخدر بر زندگی اجتماعی خانواده ها
آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی خانواده ها می تواند خیلی ناراحت کننده باشد. زیرا نه تنها فرد معتاد، بلکه دیگر افراد سالم را نیز بسیار درگیر خواهد کرد. هر یک از اعضای خانواده، از همسر، پدر و مادر، فرزند و خواهر و برادر ، به نوعی تحت تأثیر قرار می گیرند.اثرات اعتیاد به مواد مخدر بر روی اعضای خانواده می تواند بسیار قابل توجه و عمیق باشد. اعضای خانواده غالبا خود را بخاطر اعتیاد عزیزشان سرزنش کنند، یا شروع به کینه ورزیدن از عزیزشان نمایند که خانواده را در این شرایط قرار داده است.
گاهی شخص معتاد از توجه و درک اینکه اعتیاد چگونه بر خانواده و دوستان تأثیر می گذارد غافل است. در حالی که این بیماری می تواند طرز تفکر، رفتار یا احساس فرد را تغییر دهد. در برخی موارد، افراد معتاد به خانواده و دوستان خود دروغ گفته و تلاش می کنند مصرف مواد خود را پنهان کنند. آنها حتی به دلیل ترس از تعهد در رابطه دوست ندارند که یک رابطه مثل ازدواج داشته باشند و یا اهمیت چندانی به مراقبت از فرزندان و تامین اقتصاد خانواده ندارند.
پیامدهای مالی اعتیاد در خانواده
فرد معتاد هم برای مصرف و هم برای ترک، به پشتیبانی مالی نیاز خواهد داشت. این افراد برای تامین کمبودهای خود، حتی به حق دیگر اعضای خانواده نیز تجاوز کرده و ضررهای مالی بسیاری را به آن ها وارد می کنند. گاهی نیز پس اندازه خانواده را دزدیده و یا آن را احتکار می کنند. تمامی این موارد، می تواند عواقب جدی برای کل اعضای خانواده داشته باشد و ضررهای بسیاری را وارد نماید.
پیامدهای احساسی و عاطفی
آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی فرد، تنها محدود به موارد مالی نمی شود. به طور مثال، فرد معتاد در حالت خماری و نشئگی قدرت تحلیل، مهارت تصمیم گیری، منطق، توجه، همدلی و حتی مهارت مذاکره پائینی دارد.برخی از داروها باعث می شود فرد پرخاشگرتر شود و توانایی کنترل خلق و خوی خود را نداشته باشد. آنها همچنین ممکن است در کنترل سخنان خود مشکل داشته و با سخنان اهانت آمیز یا آزار دهنده به دیگران آسیب روحی برسانند. انجمن پزشکی اعتیاد آمریکا گفته است، در روابط خانوادگی همیشه شریک زندگی از اعتیاد فرد مقابل آسیب جسمی و روحی خواهد دید.آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی در ازدواج با معتاد می تواند نه تنها پایه های زندگی زناشویی را متزلزل نماید، بلکه به فرزندان آینده نیز آسیب برساند.
خطر بیماری
یکی دیگر از پیامدهای ناگوار آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی ، خطر شیوع عفونت ها مانند اچ آی وی و هپاتیت B و C است. این امر به ویژه در صورت تزریق وردیدی دارو توسط اعضای خانواده بیشتر خواهد بود.از سوی دیگر، مطالعات زیادی در مورد تاثیر اعتیاد بر سلامت جنسی و روابط زوجین انجام داده و دریافته اند که این بیماری با کاهش میل جنسی و حتی پیدایش انواع اختلالات جنسی بی ربط نیست . البته مواد مخدر می توانند در دوران شیردهی یا بارداری نیز از مادر به کودک نیز منتقل گردند.
ضربه و بیماری روانی
تأثیرات اجتماعی سوء مصرف مواد مخدر
داشتن عزیزی با اعتیاد به مواد مخدر یا الکل می تواند بسیار استرس زا باشد. برخی از اعضای خانواده هنگام تلاش برای کنار آمدن با شرایط، مضطرب یا افسرده می شوند. به ویژه کودکان و کسانی که توسط اعضای خانواده معتاد خود مورد آزار و اذیت قرار گرفته اند، می توانند به اختلال استرس پس از سانحه یا سایر شرایط مرتبط با تروما مبتلا شوند.
آسیب به فرزند با والدین معتاد
آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی بر فرزندان دارای والدین معتاد، غالباً شدید خواهد بود. اگر والدین دوز مصرف بسیار بالایی داشته و فرزند نیز سن کمی داشته باشد، به احتمال زیاد رسیدگی به وی به خانواده دیگری واگذار خواهد شد.
بسیاری از فرزندان والدین معتاد علائم اختلال استرس پس از سانحه، اضطراب و افسردگی پنهان یا آشکار را نشان می دهند. این می تواند بر توانایی آنها در ایجاد روابط دوستانه سالم اثر بگذارد. برخی از کودکان همچنین به اختلالات رفتاری مبتلا می شوند و یا قلدری می کنند و برخی دیگر در نهایت تحصیل را رها می کنند و یا به خودی خود دچار اختلال در مصرف مواد می شوند.
افزایش هزینه در جوامع
یکی از واضح ترین تاثیرات آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی افراد، شامل افزایش هزینه ها خواهد شد. این مورد نه تنها شامل افزایش هزینه های خانواده ها، بلکه شامل افزایش هزینه های جوامع نیز می شود. این هزینه ها شامل، هزینه درمان، هزینه نیروی کار و بسیاری هزینه های دیگر می شود که در ادامه بیشتر بررسی خواهیم کرد.
افزایش پرخاشگری و خشونت
یتحققیات گوناگونی در مورد اینکه خشم و اعتیاد چه ارتباطی با هم دارند انجام گرفته است. این پژوهش ها ثابت کرد که طبق آمار یکی از آسیب های اجتماعی مواد مخدر بر زندگی، خشونت است. همه مواد مخدر می توانند منجر به خشونت شوند. این مشکل در استفاده از الکل بیشتر دیده می شود. یعنی افراد الکلی با احتمال بیشتری رفتارهای خشونت آمیز خواهند داشت.
بی خانمانی
اختلالات اعتیاد روابط را مختل می کند. گاهی اوقات، خانواده ها چنان تحت رفتارهای اخلال گرانه مداوم نوجوان خود قرار می گیرند که تصمیم می گیرند قفل ها را عوض کنند یا برای همیشه فرد معتاد را از خانه بیرون کنند.مرکز ملی اعتیاد و سوء مصرف مواد نشان داده افرادی که از قبل از 15 سالگی شروع به استفاده از مواد اعتیاد آور می کنند تقریباً 7 برابر بیشتر از کسانی که مصرف اولیه خود را تا 21 سالگی به تأخیر می اندازند، دچار مشکل مواد خواهند شد.
رفتارهای جنسی پر خطر
رفتارهای پر خطر و مشکلات جنسی اعتیاد نیز از دیگر تاثیرات منفی است که استفاده از مواد مخدر بر جامعه خواهد داشت. توجه داشته باشید که این رفتار ممکن است در رفتارهای نوجوانان بیشتر دیده شود.
نکته ای در پایان...
نه گفتن شجاعت و نجات است
لطفاً فقط به خاطر سلامتی و آینده خودتان، در مواجهه با تعارف های دوستانه برای تشویق به استعمال دخانیات و مواد مخدر بی تعارف بگویید" نه".
گفتن کلمه" نه" شاید باعث شود برخی از دوستان خود را از دست بدهید، اما هرگز پشیمان نخواهید شد...
منابع:
https://addiction.khuisf.ac.ir/ShowPage.aspx?page_=form&order=show&lang=1&sub=133&PageId=6329&codeV=1&tempname=Template20
https://drfekr.com/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%AC%D8%AA%D9%85%D8%A7%D8%B9%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%AE%D8%AF%D8%B1-%D8%A8%D8%B1-%D8%B2%D9%86%D8%AF%DA%AF%DB%8C/
https://srb.iau.ir/herasat/fa/page/3997/%D8%A2%D8%B3%DB%8C%D8%A8-%D9%87%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D9%88%D8%A7%D8%AF-%D9%85%D8%AE%D8%AF%D8%B1