خشکی دهان
احساس خشکی دهان زروستومیا(Xerostomia)نامیده میشود.
این بیماری باعث میشود ترشح بزاق در دهان کاهش پیدا کرده یا متوقف شود.
بزاق دهان نقش تعیین کننده در مرطوب کردن دهان و کمک به بلع و چشیدن مزه غذا دارد.
علاوهبراین بزاق میتواند به جلوگیری از ایجاد پوسیدگی با شستن غذا و پلاک از روی دندان ها کمک کند.
بزاق در خنثی کردن محیط اسیدی دهان که برای مینای دندان مضر و خطرناک است، نقش موثر دارد.
با اینکه دراکثر موارد خشکی دهان ناشی از عملکرد غدد بزاقی است.
درمواردی نیز غدد بزاقی عملکردی بیعیب دارند و به همین دلیل باید با دقت بررسی صورت گیرد.
فرد دچار خشکی دهان به طور معمول از غذا خوردن کمتر لذت میبرد.
زروستومیا یک مشکل شایع است.
همۀ مردم گاهی از اوقات دچار خشکی دهان میشود.
خشکی دهان ممکن است نشانهای از یک بیماری سیستمیک جدی باشد.
بیماری سیستمیک نوعی بیماری است که به سراسر بدن آسیب میزند.
زروستومیا بیماری نیست، یک علامت است، مثل سردرد که علامت محسوب میشود و نه بیماری.
علل خشکی دهان
علل محتمل خشکی دهان شامل موارد زیر است:
داروها
بسیاری از داروهای نسخهای و غیرنسخهای باعث ایجاد خشکی دهان میشوند.
منند آنتیهیستامینها،دوکونژستانتها،داروهای فشارخون،داروهای ضداسهال، شلکنندههای عضلانی، داروهای بیاختیاری ادرار، برخی داروهای بیماری پارکینسون و همچنین داروهای ضد افسردگی
سن
خشکی دهان یک جزء طبیعی فرآیند پیری محسوب نمیشود.
کارشناسان میگویند علت شیوع بیشتر خشکی دهان در افراد پیر ایناستکه مردم این گروهسنی درمقایسه با بقیۀ جمعیت داروهای بیشتری مصرف میکنند.
برخی از این داروها سبب بروز خشکی دهان میشوند.
درمان سرطان
اشعه درمانی در ناحیه سر و گردن میتواند به غدد بزاقی آسیب برساند، که نتیجۀ آن تولید کمتر بزاق دهان است.
شیمی درمانی میتواند ساختار و طبیعت بزاق و میزان تولید آن در بدن را تغییر دهد.
آسیب دیدگی یا جراحی
که نتیجۀ آسیب عصب ناحیۀ سر و گردن باشد میتواند به خشکی دهان منجر شود.
تنباکو
چه جویدن چه دود کردن تنباکو ریسک علایم خشکی دهان را افزایش میدهد.
دهیدراسیون یا کم شدن آب بدن
هر شرایطی که باعث از بین رفتن آب بدن شود عامل موثر در ابتلا به خشکی دهان است.
این شرایط شامل تب، عرق کردن زیاد، حالت تهوع همراه با استفراغ، اسهال، از دست دادن خون یا از دست دادن آب بدن از طریق پوست پس از ایجاد سوختگی و یا ناشی از کمبود مایعات کافی است.
ورزش یا بازی در محیط یا هوای گرم
غدد بزاقی ممکن است به دلیل تمرکز مایعات بدن در دیگر نقاط بدن خشک شوند.
علایم خشکی دهان بیشتر محتمل است که در ورزشها یا بازیهای دارای زمان طولانی بروز کند.
استرس و افسردگی
اضطراب، غم و نگرانیهای گوناگون همیشه یار و همراه استرس هستند.
یکی از مهمترین دلایل ایجاد خشکی در دهان استرس است.
در شرایطی که روح و روان ما دچار فشار و تنش زیاد باشد بدن عملکرد متفاوتی از خود نشان میدهد که یکی از بارزترین آنها خشکی دهان است.
عوارض ناشی از بیماریها و عفونتها
خشکی دهان بیشتر در بین افراد مبتلا به بیماری های خاص ایجاد میشود.
این بیماریها شامل تب،دیابت،کمخونی،فیبروز کیستی،پارکینسون،فشارخون بالا،عفونت ناشی از بیماری ایدز، لوپوس،ارتریت روماتوئید،اسکلرودرمی،سارکوئیدوز و امیلوئیدوز است.
خشکی دهان علاوه بر این میتواند در هنگام ابتلا به سندروم شوگرن نیز ایجاد شود.
در این بیماری، پادتنهای بدن به بزاق و ترشحات غدد بزاقی حمله میکنند.
بعضی از عفونتهای ویروسی همچون اوریون نیز میتوانند بر ترشح بزاق تاثیر گذاشته و باعث خشکی دهان شود.
سکته و بیماری آلزایمر،حتی اگر غدد بزاق به درستی کار کنند، به احتمال زیاد باعث احساس خشکی دهان میشوند.
علاوهبرهمه اینها، خشکی دهان یکی از متداولترین نشانههای ابتلا به انواع بیماریهای تیروئیدی است.
بارداری
در طول بارداری بدن دستخوش بسیاری از تغییرات مختلف هورمونی میشود.
در برخی موارد خانمهای باردار ممکن است مبتلا به دیابت بارداری شوند که این خود عامل خشکی و تورم در ناحیه دهان است.
خوابیدن با دهان باز و خروپف
تنفس از طریق دهان، مخصوصا در حین خواب یکی از شایعترین علل خشکی دهان است.
این اتفاق بیشتر در طول شب هنگامی که شما خواب هستید میافتد.
اغلب صبحها که از خواب بیدار میشوید احساس سوزش در گلو دارید و لبهایتان خشک و ترک خورده میشوند.