در دوران كودكی و پیش از نوجوانی، فرد وابستگی عمیق به خانواده دارد و كلیه تعاملات و ارتباطات وی در چارچوب و تحت نظر خانواده صورت می گیرد و به علت عدم تداوم دوستی ها، ارتباط همسالان هیچ مشكلی ایجاد نمی كند. خانواده كنترل مستقیم روی رفتارها و ارتباطات فرزند خود با سایر دوستان اعمال […]
در دوران كودكی و پیش از نوجوانی، فرد وابستگی عمیق به خانواده دارد و كلیه تعاملات و ارتباطات وی در چارچوب و تحت نظر خانواده صورت می گیرد و به علت عدم تداوم دوستی ها، ارتباط همسالان هیچ مشكلی ایجاد نمی كند. خانواده كنترل مستقیم روی رفتارها و ارتباطات فرزند خود با سایر دوستان اعمال می كند، به راحتی در دوستی های كودكان دخالت و اعمال نظر می كند و حتی درمورد نوع ارتباط و میزان ارتباط برای فرزندان خود حد و حدودی مشخص می نماید.
اما در دوران نوجوانی، پیوند بین والدین و نوجوانان شروع به ضعیف شدن می كند و در مقابل، ارتباط بین همسالان و دوستان افزایش می یابد. اغلب پدران و مادران این نفوذ فزاینده را تهدیدی برای خود به حساب می آورند و معتقدند كه ارتباط زیاد فرزندان آنها با دوستان و همسالانشان ممكن است به ارزش های خانوادگی آسیب برساند، یا محبت و عشق را كه حق آن هاست و باید فرزندشان نثار آنها كند از آنان دریغ می كند. اما چنین نیست.
تحقیقات متعدد ثابت كرده اند كه همسالان ارزش های خانواده را تأیید می كنند. گرچه ممكن است همسالان برخی مسائل را بزرگ كنند و بر اختلاف سلیقه بین والدین و فرزندان بیفزایند، اما به ندرت می توانند مشكل آفرین شوند. اعمال كنترل شدید و دخالت های نابجای والدین در ارتباطات سالم فرزندان، خود مهم ترین عامل مشكل ساز است.
والدین می توانند با ایجاد ارتباط قوی (از طریق درک نیازهای نوجوانان، اشتیاق در كمک به آن ها و اجازه دادن برای بروز احساسات خشم، خصومت، محبت و عشق آن ها) با فرزندان خود، نظارت و كنترل غیر مستقیم بر دوستی ها و ارتباطات آن ها اعمال نمایند و در ضمن موضع برتر خود را نزد نوجوان حفظ كنند.
شک كردن به دوستی های سالم بین نوجوانان باعث بروز اختلاف بین والدین و فرزندان و حرارت بخشیدن به دوستی خواهد شد. اگر والدین به نوجوانان فرصت دهند تا با همسالان خود مشكلات ناشی از بلوغ را حل كنند، از حرارت و حدّت ارتباط هایشان كاسته خواهد شد. بهترین روش برای كنترل ارتباطات نوجوان این است كه والدین طی مراسمی یا یک دعوت ساده با دوستان آنها آشنا شوند و بفهمند دوست آن ها كیست.
اطلاع از علایق و خواست های دوست نوجوان می تواند به اولیا كمك كند تا فرزندشان را بهتر درك كنند. در موارد بسیاری علت گرایش بیش از حد نوجوان به همسالان ، ناشی از توجه ندیدن در خانواده است. توجه و محبت كافی به فرد كه متناسب با سن وی باشد و او را به دوران جوانی و بزرگسالی رهنمون شود بهترین نوع توجه است. نوجوان در این سن مشاور است و دارای آن پختگی عقلی است كه بتواند در مورد مسائل خود تصمیم گیرد و در سایر تصمیم گیری های خانواده شركت كند. این برخورد به نوجوان كمک خواهد كرد تا ضمن رسیدن به استقلال، در كسب یك هویت موفق توفیق یابد.
این ارتباط لازم است و سبب رشد عاطفی روحیه اجتماعی و کسب «خود انگاره» کودک می شود.
در صورت نبودن همسالان یا عدم صلاحیت آنان، ارتباط فامیلی با نزدیکان همتا، ایفای نقش همسالان به وسیله پدر و مادر، بازی کودک با اسباب بازی ها (عروسک ها، خرس های پشمالو و…) در نقش همسالان و ذکر قصه هایی با محتوای روابط همسالان می تواند تا حدودی جای رابطه با همسالان را پر کند.
در حالت ضرورت ارتباط کودک با همسالان نامطلوب (عدم امکانات یا وابستگی فرزند به آنان) برای این مساله حساسیت فراوانی نشان ندهید؛ زیرا با حساسیت شما وابستگی اش بیشتر خواهد شد. زیرا انسان بر آنچه منع می شود حریص تر است.
می توانید برای تاثیر پذیری کمتر فرزند خود، زمان ارتباط آنان را کمتر کنید یا منزل خود را محل تجمع کودکان قرار دهید تا بتوانید بر رفتار آنان به طور مستقیم نظارت داشته باشید ودر صورت لزوم (برای مثال، سخن زشتی از همسالان) با برخورد سنجیده دخالت کنید.
برای کاهش تاثیر منفی همسالان باید فضایی سالم را در خانه فراهم سازید؛ به این گونه که رابطه ای عاطفی خود را با کودک قوی تر کنید. اعتماد به نفس او را افزایش دهید و ارزش ها و ضد ارزش ها را برایش تبیین کنید.
ایجاد پشتوانه فرهنگی و تقویت روحیه دینی است تا فرزند شما در محیط های خارج از خانه (مهدکودک، آمادگی، مدرسه، و…) سالم بماند و تحت تاثیر بد آموزی های دیگران قرار نگیرد.
