زعفران كاران خراساني براي حفظ توليد و صادرات مطلوب زعفران به حمايت نياز دارند
محصولات ايراني ما طي سالهاي اخير، تحت تاثير عوامل مختلفي مزيتهاي صادراتي خود را در بسياري از زمينهها مثل توليد خاويار، پسته و فرش از دست داده اين در حالي است كه با اعمال مديريت پايدار در عرصه كنترل، فرآوري و عرضه هر يك از اين محصولات ميتوانند در بازارهاي جهاني رقابت موثر و مطلوبي را از خود ارائه كنند زعفران نيز بعنوان يك محصول استراتژيك كشور خارج از اين مقوله نيست از سوي ديگر جديدا خبر ها حاكي از آن است كه كشاورزان افغاني پس از آن كه سالها در مزارع ايران كارگري كرده و تكنيكهاي پرورش زعفران ايران را به خوبي آموختهاند، در حال حاضر در 13 استان خود اقدام به كشت زعفران كرده و بازارهاي جهاني را هدف گرفته اند تا به يك رقيب جدي براي زعفران ايران در اين بازارها تبديل شوند.
به هر حال صنعت زعفران كشور به عنوان يكي از كالاهاي استراتژيك، در حال حاضر، در شرايط سختي قرار گرفته است و اگر در اين باره برنامهريزي هدفمندي صورت نگيرد، ميتوان سرنوشت تلخي را براي آن در اثر لطمات ناشي از تغييرات جوي و خشكساليهاي چند ساله اخير شاهد بود.
كاهش توليد
رئيس اتحاديه صادركنندگان زعفران خراسان رضوي با اشاره به اينكه از 8 سال قبل خشكسالي در جنوب خراسان وجود دارد، گفت: آبياري برخي مزارع زعفران با تانكر، اين احتمال را ايجاد كرده است كه توليد زعفران در اين منطقه كاهش يابد. غلامرضا ميري افزود: البته اجراي بستهبندي حمايتي سازمان تجارت و تصويب پرداخت صادراتي تا سقف بستههاي 500 گرم و افزايش يارانههاي برگزاري نمايشگاهها و همايشها و تبليغات خارجي در كشورهاي هدف ميتواند گامي جهت سبقت بر رقيبان باشد. بعلاوه تسهيلات ارزانقيمت براي خريد زعفران با هدف تثبيت و تنظيم بازار با اجراي طرح افزايش راندمان توليد از 3 كيلو به 8 كيلوگرم در هكتار، ضمن صرفهجويي در منابع آبي و خاكي موجب مي شود، قيمت تمامشده كاهش يافته و رقابتي دست نيافتني در زمينه زعفران كشور ايجاد شود.
وي تاكيد كرد: در حال حاضر جمعآوري و جداسازي كلاله به صورت سنتي انجام ميشود و اين در حالي است كه خشك كردن زعفران به صورت علمي با هيترهاي مخصوص انجام ميشود.
جداسازي كلاله از مهمترين فاكتورهايي است كه در كيفيت تاثير مستقيم دارد، ازجمله ميتوان به برنامههايي اشاره داشت كه در آينده بدون دخالت دست اين كار امكان پذيرد. در صورت استفاده از دستگاه جهت جداسازي كلاله زعفران شاهد كاهش هزينه توليد و بازده بهتر و جلوگيري از خراب شدن گلهاي زعفران و مهمتر از همه توليد محصول بدون هيچگونه آلودگي خواهيم بود. رئيس انجمن توليدكنندگان و صادركنندگان زعفران، زرشك و گياهان دارويي خراسان جنوبي نيزگفت: كنترل توليد، فرآوري و عرضه محصول زعفران نيازمند ارائه يك مديريت پايدار است. «محسن احتشام» در گفتوگو با ايرنا افزود اين مديريت علاوه بر آن كه بايد به بخش خصوصي واگذار شود بايد داراي سه وجه اساسي باشد تا منجر به ايجاد يك بازار و كشاورزي پايدار شود.وجه نخست و محوري اين مديريت تامين منافع و درك زحمات توليدكنندگان است زيرا اين كشاورزان هستند كه در نقطه شروع توليد قرار گرفتهاند. اگر سياستها در حوزه كشاورزي بر ماندگاري روستاييان متمركز است تعيين يك قيمت منصفانه براي دست رنج كشاورزان از اركان مهم ماندن آنها در روستاها است.
تامين خواستههاي مصرفكننده
رئيس انجمن توليدكنندگان و صادركنندگان زعفران، زرشك و گياهان دارويي خراسان جنوبي با بيان اينكه ركن دوم اين مديريت پايدار بر تامين خواستههاي مصرفكننده قرار دارد، افزود: تمام تلاش كشاورزان و عوامل توليد بر آن است تا بتوانند نيازهاي مصرفكنندگان را با حداقل قيمت تامين كنند لذا نبايد زعفران با قيمت غيرمنطقي به دست مصرفكننده برسد.او درباره ركن سوم مديريت بازار زعفران گفت: شركتهاي تخصصي فرآوري و صادركننده نيز بايد در نحوه كنترل بازار زعفران نقش داشته باشند زيرا اين تخصص و دانش آنها است كه حاصل دسترنج كشاورزان را به بهترين شكل به دست مصرف كننده ميرساند.
ممانعت از نوسان قيمت زعفران
وي هر گونه افزايش يا كاهش كاذب قيمت زعفران را در چرخه مبادله موجب ورود محصول تقلبي در بازار دانست و اضافه كرد: در سالهاي اخير بخش خصوصي در حوزههاي تخصصي تحقيقاتي و فرآوري به خوبي ورود كرده بهگونهاي كه امروز توان صادراتي ما در حوزه زعفران 2 برابر ميزان توليد است. البته هنوز محصول زعفران در سطح جهان بيشتر به عنوان يك طعم و رنگ دهنده شناخته شده و اگر ارزش دارويي اين محصول بيشتر شناخته شود سطح تقاضاي بازار جهاني براي آن افزايش خواهد يافت. با اين حال در اين زمينه نيز بتازگي با يك شركت دارويي فرانسوي همكاريهاي تحقيقاتي را در حوزه توليد دارو از زعفران آغاز كرده ايم كه در پنجمين جشنواره ملي زعفران كه در روزهاي 20 و 21 آبان امسال در قائن برگزار ميشود آخرين نتايج اين تحقيقات اعلام خواهد شد.