اخلاق کارمندی-تکریم ارباب رجوع -اخلاق اداری
لطفا در مورد اخلاق کارمندی و احترام به ارباب رجوع نیز توضیحاتی بیان فرمایید؟
تلاشتان را ارج می نهیم و روحیه معنوی و رو به کمال شما را می ستاییم و برای شما در این مسیر آرزوی توفیق روزافزون داریم. در پاسخ به سوال شما ابتدا توجه شما را به چند امر مهم جلب میکنیم.اخلاق از جمله علوم اجتماعی است و از چگونه بودن و چگونه زیستن انسان سخن میگوید و بر تعدیل غرایز و تصحیح رفتار آدمی می پردازد.به عبارت ساده و مختصر اخلاق شامل شناخت صحیح از ناصحیح و آنگاه انجام صحیح و درست و ترک ناصحیح و نادرست است. بنابرین اخلاق کارمندی و اداری عبارت از چگونه کار کردن در اداره می باشد.
با ذکر این مطلب که توسعه و گسترش اخلاق اداری بهترین رهنمائی فرهنگ عمومی است با توجه به روسأ و کارکنان اداری که در هر رده یا مراتب اداری قرار دارند اگر آنها وظایفشان را به وجه احسن آن یعنی به عنوان یک مسؤلیت و یا امانت بدانند و از آن سؤ استفاده نکنند و آنرا وسیله عزت مندی و یا از کار کردن در همان رشته احساس رضایت نمایند و این خود باعث بهبود اخلاق اداری در اداره میشود احساس رضایت از کار، نیکو پنداشتن امور، مسؤلیت پذیری و پاسخ گوی از اموریکه عهده دار آن میباشند خود تبعات مثبت در اداره وانمود خواهد کرد.
بنابرین باید گفت که یگانه چیزیکه باید به آن توجه داشت اخلاق اداری در نظام اداری یک کشور است.
اخلاق اداری مطلوب زمانی بوجود میاید که کارکنان نظام اداری یک کشور به مردم از نظری درست بنگرند و خود را خدمتگزار و وکیل مردمان بدانند در این صورت اخلاق اداری ظهور می نماید که با تلاش مداوم و پیوسته و دوری از هر نوع سستی و کوتاهی در انجام امور و با مسؤلیت خواهد بود.
مهمترین مبنا در پیشرفت اخلاق اداری تصحیح بینش کارکنان نسبت به خودشان، مردمان، مسؤلان و وظایف شان است زمانیکه دید انسان به مردم، مافوق مسائل مادی بوده و اصلاح شود و با نگاهی پاک به امور فوق نظاره کند و عمل نمایند کار کردن به مثل خدمت نمودن و عبادت کردن است و این خود سبب رشد در اداره و توسعه اخلاق در اداره میشود.
چگونه باید چنین حالت را بوجود آورد در حالی که یکی از ضروریات مبرم در جامعه ما شمرده میشود.! بنابرین باید گفت که اگر اخلاق اداری در زندگی کاری یک کارمند وجود داشته باشد کار کردن با رضایت شغلی از یک طرف و احساس رضایت مندی از خود، از مردم و از سوی دیگر اینکه توجه به اموریکه باید در نظر گرفته شود حفظ و رشد کرامت کارکنان اداری و ترمیم و تقویت کرامت ایشان است که اگر کارکنان خود را کریم ببینند کریمانه رفتار میکنند و کرامت را با هیچ چیزی تبدیل و معاوضه نمیکنند و کارکنان اداری در رفتار شان با ارباب رجوع شکیبائی داشته باشند و خود شان را مانند وکیل در مقابل موکلان شان جوابگو بدانند و این احساس در وجود شان باشد که خدمتگزار مردم اند نه فرمانروای مردم.
در نظام اداری آن چه در راس مناسباب در روابط و رفتار اداری حاکم است حرمت نگهداشتن و حفظ حقوق مردمان است هر یک از کارکنان دولت در هر مرتبه و جایگاهی که قرار دارند اگر حافظ حقوق و حرمت ارباب رجوع باشند یک نظام اداری مبتنی بر اخلاق ظهور خواهد کرد پایدار باقی خواهد ماند.
«اصول اخلاق اداری»
بطور مختصر اصول اخلاق اداری عبارتند از:
1. امانت داری
امانت داری یکی از ارکان اساسی اخلاق است باید کار و مسؤلیت را امانت بدانیم و آنرا به خوبی انجام دهیم.
2. خدمتگذاری
فلسفه وجودی نظام اداری خدمتگذاری به مردم است همه کارکنان در هر مرتبه که قرار دارند خود را خادمان مردم بشمارند و جایگاه و موقعیت خود را نعمتی بدانند که این خود وسیله خدمت به مردم است.
3. مسؤلیت پذیری
مسؤلیت پذیری در اداره یک اصل مطرح شده است به شکلی که هر نوع بی مسؤلیتی به مفهوم بیرون شدن از مسیر اصلی اخلاق اداری است.
4. انضباط کاری
انضباظ کاری یکی از عمده ترین آداب اخلاق اداری بشمار میرود یعنی دسپلین، نظم و تربیت و پرهیز از هر گونه سستی و بی سامانی در کار میباشد که هیچ اداره بدون انضباط اداری پا به عرصه وجود نخواهد گذاشت چنانچه امبرالمومنین (ع) می فرماید.
(( کار هر روز را در همان روز انجام ده، زیرا هر روز کاری مخصوص به خود دارد))
5. پیگیری
هیچ امری بدون پیگیری به نتیجه مطلوب نخواهد رسید اهداف اداری جزء با تلاش و پیگیری تحقق نمی یابد.
نظام اداری نباید به گونه ای باشد که مردم سردرگم شوند و کارشان معطل گردد و به سرگردانی گرفتار شوند حبس کردن امور و متوقف ساختن کار ها از بزرگترین آفات نظام اداری است که جزء با روحیه پیگیری جدی رفع نمیگردد.
6. مهرورزی
اگر کارکردن در اداره با محبت ومهر توأم باشد موجب پیوند قلب ها میشود و در رفتار و مناسبات اداری انقلاب معنوی برپا خواهد شد.
بهترین اجتماع آن اجتماعی است که با نیروی محبت اداره شود محبت زعمأ بر مردم و محبت مردم نسبت به زعمأ موجب ادامه حیات حکومت هایشان میشود.
7. حوصله مندی و بردباری.
هر کس که در هر مرتبه از سلسله مراتب اداری قرار بگیرد باید حوصله مند و بردبار در تمام امور باشد و در برابر احتیاجات و خواست های مردم تحمل فراوان داشته باشد
بنابرین یک نظام اداری ارزشمند نظام است که بر اعمال و رفتار کارگزاران و کارکنانش بردباری حاکم باشد.
8. عدالت خواهی
بلاخره باید گفت که عدالت و انصاف در روابط اخلاق اداری یک اصل عمده بشمار میرود و بدون آن نظام اداری از هم می پاشد و هر نوع فساد گریبانگیر آن میشود، حاکمیت عدالت در نظام اداری و حفظ حقوق دیگران همانندحقوق خود است حقوق طرفین را یکسان و برابر رعایت کردن این مهمترین قاعده است که حافظ سلامت و قوت نظام اداری و مایه پیوند دلها است اگر این قاعده رعایت شود هیچ مشکل در نظام اداری کشور مان وجود نخواهد داشت چنانچه خداوند(ج) در قرآن پاک در سوره النحل آیه 89 میفرماید ترجمه :
(( به تحقیق خداوند (ج) شما را به عدالت ونیکوکاری ها فرمان میدهد))
9. خوشخویی و خوش رفتاری
خوشخویی و رفتار خوش یکی از رمز های موفقیت یک کارمند با ارباب رجوع میباشد چنانکه اخلاق نیکو، برخورد مناسب، کلام نرم، رفتار شایسته، گفتار مؤدبانه،چهره گشاده با مشتریان و ارباب رجوع یکی از اصول عمده اخلاق اداری میباشد باید توجه داشت شخص مقابل شما از برخورد با شما آزرده نشود.
بالاخره نیکو و به جا سخن گفتن و نفی خودکامگی نیز یکی از صفات شایسته اخلاق اداری در اداره میباشد، در نتیجه تمام این خوبی ها را در تمسک به اسلام عزیز میتوان دریافت.