تقریبا تمام افراد حداقل یک بار هم که شده، سابقه ابتلا به بیماری یبوست را داشته اند. اما در حقیقت یبوست چیست و چرا به آن مبتلا می شویم؟ به طور کلی داشتن کمتر از سه بار اجابت مزاج در هفته به عنوان یبوست توصیف می شود. اگرچه یبوست هر چند وقت یک بار ممکن است ایجاد شود، ولی:
برخی از افراد دچار یبوست مزمن می شوند که می تواند در انجام کارهای روزانه آنها اختلال ایجاد کند. که در ادامه با آن آشنا خواهیم شد…
یبوست مزمن چیست؟
یبوست مزمن حرکات بسیار کم روده یا داشتن مشكل هنگام دفع مدفوع است که برای چند هفته یا بیشتر ادامه پیدا می کند. افرادی که درگیر این عارضه می شوند، معمولا هنگام دفع خیلی به خود فشار می آورند و به دلیل سختی مزاج دستشویی رفتن را به تعویق می اندازند.
درمان یبوست مزمن تا حدی به علت اصلی آن بستگی دارد. با این حال، در برخی موارد، علت دقیقی برای ابتلا به این عارضه یافت نمی شود.
یبوست چه علائمی دارد؟
علائم و نشانه های یبوست یا سختی مزاج عبارتند از:
- دفع کمتر از سه مرتبه مدفوع در هفته
- داشتن مدفوع حجیم یا سفت
- زور زدن برای اجابت مزاج
- احساس می کنید که انسدادی در کانال رکتوم شما ایجاد شده که مانع از حرکت روده می شود.
- احساس می کنید که نمی توانید مدفوع را به طور کامل از رکتوم خود خالی کنید.
- فرد نیاز به کمک برای تخلیه رکتوم، مانند استفاده از دستان برای فشار دادن روی شکم و استفاده از انگشت برای خارج کردن مدفوع از رکتوم دارد.
لازم است بدانید که اگر دو یا چند مورد از این علائم را در سه ماه گذشته تجربه کرده اید، ممکن است یبوست مزمن در نظر گرفته شود.
چه زمانی باید برای درمان به دکتر مراجعه کرد؟
اگر تغییرات مداوم و بی دلیلی مانند علائم بالا را تجربه می کنید، یا گاه به گاه دچار ناراحتی هنگام اجابت مزاج می شوید، توصیه می کنیم برای پیشگیری از مشکلی جدی به متخصص گوارش مراجعه کنید.
علت یا دلیل ابتلا به یبوست
یبوست معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که ضایعات یا مدفوع خیلی آهسته در دستگاه گوارش حرکت کرده یا نمی‌توانند به طور کامل از رکتوم دفع شوند، که ممکن است باعث سفت و خشک شدن مدفوع شود. یبوست مزمن علل احتمالی زیادی دارد.
کمبود فیبر در رژیم غذایی
لازم است بدانید کسانی که فیبر غذایی بیشتری در رژیم غذایی خود دارند، کمتر از دیگران دچار یبوست می شوند.
این اتفاق به این دلیل است که فیبر حرکات منظم روده را افزایش می دهد، به خصوص زمانی که فرد آن را با هیدراتاسیون مناسب ترکیب می کنند.
غذاهای دارای فیبر بالا که می توانید استفاده کنید عبارتند از:
- میوه ها
- سبزیجات
- غلات کامل
- آجیل
- عدس، نخود و سایر حبوبات
غذاهای کم فیبر عبارتند از:
- غذاهای پرچرب مانند پنیر، گوشت و تخم مرغ
- غذاهای بیش از حد فرآوری شده، مانند نان سفید
- فست فودها، چیپس و سایر غذاهای دارای مواد نگه دارنده
انسداد روده
انسداد در روده بزرگ یا رکتوم می تواند یکی از دلایل اصلی این عارضه بوده و حرکت مدفوع را کند یا متوقف کند. علل دیگر عبارتند از:
- ابتلا بیماران به شقاق مقعدی یا فیشر
- توده بواسیر یا هموروئید
- انسداد در روده
- سرطان روده بزرگ
- فیستول آنال
- تنگی روده بزرگ
- سایر سرطان های شکم که بر روده بزرگ فشار می آورد
- سرطان رکتوم
- برآمدگی رکتوم از طریق دیواره پشتی واژن (رکتوسل)
مشکلات اعصاب اطراف کولون و رکتوم
مشکلات عصبی می تواند بر اعصابی که باعث انقباض عضلات روده بزرگ و راست روده و حرکت مدفوع از طریق روده می شود، تأثیر بگذارد. علل این عارضه عبارتند از:
- آسیب به اعصابی که عملکردهای بدن را کنترل می کنند (نوروپاتی خودگردان)
- اسکلروز چندگانه
- بیماری پارکینسون
- آسیب نخاعی
- سکته
شرایط و بیماری های هورمونی
هورمون ها به تعادل مایعات در بدن شما کمک می کنند. بیماری ها و شرایطی که تعادل هورمون ها را بر هم میزنند ممکن است منجر به یبوست شوند، این بیماری ها شامل موارد زیر هستند:
- دیابت
- پرکاری غده پاراتیروئید (هیپرپاراتیروئیدیسم)
- بارداری
- تیروئید کم کار (کم کاری تیروئید)
عوارض
در صورتی که به این بیماری بی توجهی شده و برای درمان آن اقدام نکنید، دچار عوارض یبوست مزمن خواهی شد که عبارتند از:
- ایجاد وریدهای متورم در رکتوم(بواسیر داخلی یا خارجی). زور زدن برای اجابت مزاج می تواند باعث تورم وریدهای داخل مقعد و اطراف آن شود.
- پاره شدن پوست مقعد (شقاق). مدفوع بزرگ یا سفت می تواند باعث پارگی های کوچک در بافت حساس رکتوم و خارج از آن شود.
- مدفوع غیر قابل دفع (نهفتگی مدفوع). یبوست مزمن ممکن است باعث تجمع مدفوع سفت شده شود که در روده شما گیر می کند.
- روده ای که از مقعد بیرون زده است (پرولاپس رکتوم). زور زدن برای اجابت مزاج می تواند باعث کشیده شدن مقدار کمی از راست روده و بیرون زدن آن از مقعد شود.
عوامل خطر
عواملی که ممکن است خطر یبوست مزمن را افزایش دهند عبارتند از:
- بالا رفتن سن و میانسالی
- زنان هنگام بارداری
- کم آبی بدن
- خوردن رژیم غذایی کم فیبر
- فعالیت بدنی کم یا کلا نداشتن هرگونه فعالیت بدنی
- مصرف برخی داروها، از جمله آرام بخش ها، داروهای ضد درد مخدر، برخی از داروهای ضد افسردگی یا داروهای کاهش فشار خون
- داشتن یک بیماری روانی مانند افسردگی یا اختلال خوردن
چگونه از ابتلا به یبوست جلوگیری کنیم؟
موارد زیر می توانند به شما در جلوگیری از ابتلا به یبوست مزمن کمک کنند:
- غذاهای پر فیبر از جمله لوبیا، سبزیجات، میوه ها، غلات کامل و سبوس را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
- کمتر غذاهای حاوی فیبر کم مانند غذاهای فرآوری شده و لبنیات و محصولات گوشتی مصرف کنید.
- به مقدار زیاد مایعات بنوشید. به طور مثال نوشیدن 8 تا 10 لیوان آب در روز.
- تا حد امکان فعال بمانید و سعی کنید به طور منظم ورزش کنید.
- سعی کنید استرس را مدیریت کنید.
- تمایل به دفع مدفوع را نادیده نگیرید.
- سعی کنید برنامه منظمی برای اجابت مزاج به خصوص بعد از غذا ایجاد کنید.
- اطمینان حاصل کنید که کودکانی که شروع به خوردن غذاهای جامد می کنند، فیبر زیادی در رژیم غذایی خود دریافت می کنند.
منبع مقاله یبوست: https://hpvdarman.com/articles/%db%8c%d8%a8%d9%88%d8%b3%d8%aa/
