•  دسته‌بندی: اصفهان
•  کد خبر: 1400092519486
•  منبع : نمایندگی دانشگاه اصفهان

ایسنا/اصفهان همه‌گیری کووید از یک سو اهمیت همکاری‌های علمی را برجسته‌تر کرد که در ساخت دارو و واکسن برای مبارزه با ویروس کرونا نمود پیدا کرد و از سویی دیگر، شکاف‌ها و مفروضات مرسوم در مدل‌های زیربنایی توسعه را بیش از گذشته آشکار ساخت.

سال ۲۰۲۰ سالی پر از اختلال بود، اختلالی که با  یک بیماری نوظهور آغاز شد و  پیامدهای ناشی از آن تأثیرات عمیقی بر سلامت، اقتصاد و حتی رفتارهای انسان در سراسر جهان برجای گذاشت.

نخستین تَرکش‌های کرونا، دنیا آموزش را تحت‌تاثیر قرار داد؛ با غیرحضوری شدن مراکز آموزشی ارتباطات علمی به پشت صفحه کامپیوتر و گوشی‌های همراه محدود شد. دنیای آموزش و در کنار آن پژوهش در پی همه‌گیری کرونا چالش‌های بسیاری را پشت سر گذاشت، اما در کنار تمام موانع و چالش‌ها، اهمیت همکاری‌های علمی بیش از گذشته نمایان شد.

در بررسی موانع و چالش‌هایی که دنیای پژوهش در بحران کرونا با آن مواجه شد، محدودیت‌های سفر از همه شاخص‌تر است. این همه‌گیری دانشمندان را مجبور به همکاری از راه دور کرد. با این حال کارشناسان امر معتقدند که در درازمدت، محدودیت‌های سفر بر پژوهش‌های میدانی تأثیر خواهد داشت و منجر به شکاف پژوهش و حتی از دست دادن کل آزمایش‌ها و برنامه‌های تحقیقاتی می‌شود.

بدون سفر، محققان تازه کار نمی‌توانند شبکه بسازند، همکاری‌ها و شراکت‌های جدید ایجاد نمی‌شود و مهارت‌ها و تجربیات لازم برای تبدیل شدن به متخصصان آینده به دست نمی‌آید.

تاکید بیشتر بر نقش رسانه در دوران همه‌گیری

همه‌گیری کووید ارتباط بیشتر با رسانه‌ها و نقش آنها را بیش از گذشته پررنگ کرد. هیچ زمانی به اندازه دوران همه‌گیری، برای دانشمندان مهم‌تر از این نبود که با رسانه‌ها کار کنند. با این وجود چشم‌انداز آینده رسانه‌ها در حال تغییر است و  دانشمندان باید از این موضوع آگاه باشند تا بتوانند به طور موثر تحقیقات خود را به اشتراک بگذارند.

به لطف رسانه‌های اجتماعی و برنامه‌های پیام‌رسان، روند چرخش اطلاعات منعکس کننده تغییر گسترده‌تری در نحوه ارتباط دانشمندان با رسانه‌های اجتماعی برای تبادل دانش است. 

لزوم توجه به همکاری‌های بین‌رشته‌ای

همه‌گیری کووید نشان داد در حال حاضر بیش از هر زمان دیگری، محققان باید در عین اینکه دانشمندانی خوب هستند، ارتباط موثرتری با علوم مختلف آن هم فراتر از رشته اصلی خود داشته باشند و مهارت‌های ارتباط علمی باید بیش از گذشته تشدید شود. اکنون می‌دانیم که به گفت‌وگوی مداوم بین دانشمندان و رهبران جهان که سیاست‌گذار و تصمیم‌گیران نهایی هستند، نیاز داریم. سیستم آموزشی نیاز به همکاری‌های بین رشته‌ها، تعامل بیشتر علم و صنعت، تجارت، رسانه‌ها، شهروندان و نهادهای حاکمیتی دارد.

جلوگیری از کاهش بودجه‌های پژوهشی

در طول همه‌گیری، بسیاری از دولت‌ها بسته‌های هزینه‌ای برای حمایت از اقشار آسیب دیده ارائه کردند. در برخی کشورها این بودجه به معنای تامین منابع مالی برای پیشرفت علم بود، اگرچه این امر عمدتا بر سرمایه‌گذاری‌های هدفمند متمرکز شد تا تحقیقات و همکاری‌های اساسی، اما با توجه به شرایطی که کرونا بر سر اقتصاد کشورها وارد کرد در بسیاری از موارد ممکن است بودجه تحقیقاتی کاهش پیدا کند که باید مورد توجه قرار گیرد.

واضح است که نوآوری به زیرساخت نیاز دارد، به ویژه زمانی که صحبت از همکاری دانشمندان باشد. سرمایه‌گذاری‌هایی که باعث ایجاد ظرفیت در مرزهای دانش می‌شود، باید بتواند موانع همکاری علمی بین‌المللی را کاهش دهد. این موضوع به معنای حمایت از برنامه‌های تحقیقاتی مشترک به جای پروژه‌های تحقیقاتی مجزا است. ایجاد بودجه‌هایی منسجم و تشویق دانشمندان جوان و با استعداد برای کسب تجارب بین‌المللی راهگشا خواهد بود.

کارشناسان و محققان معتقدند که همکاری‌ها زمانی رشد می‌کند که یافته‌ها و بینش‌های جدید با تأمل سازنده و تفکر انتقادی مواجه شوند و تاکید دارند که اگر انتشار داده‌ها گفت‌وگو ایجاد نکند، خطر بزرگی برای همکاری علمی وجود خواهد داشت.

به گزارش ایسنا، درحالی‌که تا پیش از بحران کرونا، دستیابی به ساخت واکسن به ده‌ها سال تحقیق و پژوهش نیاز داشت، در مدت حدود یک سال محققان موفق به ساخت واکسن کرونا شدند که تاکیدی بر همکاری همه جانبه داشت و این موضوع را بیش از پیش برجسته ساخت. دیر یا زود این بحران رو به افول می‌رود و امید است محققان و دانشمندان سراسر دنیا این درس بزرگ را از کرونا بیاموزند که با همکاری می‌توان چالش‌های بزرگ را در مدت کوتاه‌تری پشت سر گذاشت. امید است این درس از بحران کرونا برای مقابله با چالش‌های جهانی، از تغییرات آب و هوا گرفته تا بحران‌های سلامت، بیش از گذشته مورد توجه قرار گیرد.