پژوهشخانه دینی

صادق خیریمهر 9, 1400

بسم الله الرحمن الرحیم
هست کلیدِ درِ گنجِ حکیم

آیا گریه برای امام حسین (ع) گناهان را می آمرزد
روایات:
1.امام صادق(ع) مى فرماید: «کسى که به یاد امام حسین(ع) به مقدار بال مگسى، اشک از چشمانش جارى شود؛ ثوابش با خداوند است و خداوند به کمتر از بهشت براى او راضى نمى شود»(1).
2.شیخ صدوق به سند معتبر از ریان بن شبیب نقل می کند که امام رضا علیه السلام فرمودند: ای پسر شبیب اگر گریه کنی بر امام حسین علیه السلام تا آب دیده بر روی گونه ات جاری شود،حق تعالی جمیع گناهان صغیره و کبیره تو را بیامرزد، خواه اندک باشد، خواه بسیار(2).
3.امام صادق علیه السلام فرمودند: «هر که شعری بخواند در مرثیه امام حسین علیه السلام و خود بگرید و یک کس دیگر را نیز بگریاند بهشت بر او واجب گردد»(3).

با تمام وجود در طول سال گناه می کنیم و نهایتا در شب های محرم، صفر و روز شهادت امام حسین علیه السلام چند قطره اشک می ریزیم و آمرزیده می شویم…آیا روایات ائمه معصومین در خصوص اشک ریختن برای دردانه فاطمه زهرا سلام الله علیها که پیشتر به آن اشاره شد،این مفهوم را می رساند یا ماجرا فرق می کند؟

پاسخ:
1.نباید فراموش کرد، چه ضمانتی وجود است که گناه کنیم و توفیق توبه داشته باشیم و برگردیم؟بسیاری از افراد بودند که به امید توبه،مرتکب خطا و گناه می شدند ولی اجل مهلتشان نمی داد…
گرگ اجل یکایک ازین گله می‌برد
وین گله را ببین که چه آسوده می‌چرند!(4).

2. فرض بفرمایید در محله شما بیمارستانی ساخته شده است.چون بیمارستان وجود دارد پس لاجرم باید مریض شویم؟مسلما خیر
پس چرا این بیمارستان ساخته شده است؟بدان منظور ساخته شده است که اگر کسی بیمار شد بتواند به آن مراجعه کند و مداوا شود.
عمل گریه بر امام حسین(ع) هم فرصت و تخفیفی برای شیعیان می باشد یعنی اگر پیروان مکتب اهل بیت، گناهی مرتکب شوند و خطا کنند با این عمل، گناهان آنها بخشیده و تخفیف داده می شود.
شهید مرتضی مطهری در این باره می گوید:
ما گفتیم امام حسین علیه السلام یک شرکت بیمه گناه تأسیس کرده، گفته است شما از نظر گناه بیمه هستید، در عوض چه می گیرم؟ شما برای من اشک بریزید، من گناهان شما را جبران می کنم .حال هر کس می خواهید باشید. ابن زیاد، عمر سعد، والله این افتراء و دروغ بستن بر امام حسین علیه السلام است»(5)
پس اگر اشکی برای ایشان می ریزیم باید در مسیر هماهنگی روح ما باشد، روح ما پرواز کوچکی با روح حسین بن علی علیه السلام انجام دهد، ذره ای از همت او، غیرت او، حریت او، ایمان او، تقوای او، شجاعت او و… در ما بتابد، این چنین اشکی اگر از چشمان جاری شود، آن اشک هر چه دلتان می خواهد قیمت دارد. آری این اشک است که این طور در روایات ارزش دارد و به آن توصیه شده است، اشکی که ما را عوض کند و مطیع امام شویم، نه اینکه ما هر روز از امام دورتر شده و با اشک بخواهیم گناهانمان ریخته شود.لذا اشکی برایمان سودمند است که بهشتی مان کند نه صرف اشک ریختن.در روایات آمده است؛ زمانی که حضرت زینب(س) در حادثه عاشورا به سمت قتلگاه حرکت کردند، عمر سعد را دیدند که ایستاده است، آن حضرت فرمودند: حسین مرا می‌کشند و تو نگاه می‌کنی؟ چنان این صحنه رقت‌بار بود که در تاریخ آمده اشک از چشمان عمر سعد جاری شد، اما این اشک ارزشی ندارد.

شکر مازندران و شکر هندوستان
هر دو شیرینند،اما این کجا و آن کجا(6)

3.اگر فردی با یک بار زیارت رفتن و یک قطره کوچک اشک ریختن و حتی با اقداماتی کمتر از این، خود را در نقطه آغاز شناخت امام و پیوستن به این جریان قرار دهد و در تداوم آن به یک وارستگی برسد که خود را از حق جدا نسازد چرا نمی‌توان انتظار داشت که همه گناهان او آمرزیده شود؟ شاید با ذکر دو مثال این موضوع روشن‌تر شود.
مثلاً اگر به کسی گفته شود این اتوبوس راهی مشهد است و اگر کسی خود را به آن برساند، به مشهد می‌رود آیا به این معنی است که اگر این فرد پس از سوار شدن بر اتوبوس از آن پیاده شود باز هم به مقصد می‌رسد؟
روشن است که چنین نیست بلکه مشروط به اینکه پس از رسیدن به آن، خود را از آن جدا نکند به مقصد خواهد رسید. بلکه مراد این است که این اتصال را نقطه آغاز اقدامات بعدی خود و بهره بردن از ظرفیت‌هایی که در اختیارش قرار می‌گیرد قرار دهد.
در این رابطه،بیان دو ضرب المثل زیبای فارسی، خالی از لطف نیست:
1- با حلوا حلوا گفتن، دهان شیرین نمی‌شود
2-به عمل کار برآید به سخندانی نیست(7).
با حسین، حسین علیه السلام گفتن و چند قطره اشک ریختن بهشتی نمی شویم.بلکه بایدتقوا پیشه کنیم تا اگر هم دچار لغزشی شدیم،با مدد از پرودگار و امام حسین علیه السلام توفیق جبران خطا و بازگشت را داشته باشیم.

و در پایان شایان ذکر است ،روایاتی که مشتمل بر ثواب و پاداش گریه بر امام حسین (علیه السلام) هستند، ظاهرا ناظر به حقوق الناس نمی باشند.بلکه شامل سائر گناهان می گردد چون در باره حقوق الناس روایات دیگر داریم که قابل بخشش نیست مگر این که صاحب حق راضی شود.

منابع:

1. مجلسی،محمد باقر،بحارالانوار، ج 44، ص 291
2. قمی، شیخ عباس ، منتهی الامال، ج1، ص 197، انتشارات نسیم حیات/بحارالانوار، ج 44، ص 285
3. قمی،شیخ عباس، منتهی الآمال، انتشارات نسیم حیات، چاپ آرمان، 1382ش، ج1، ص397
4. مراغه ای،اوحدی (اوحدی اصفهانی)،قصیده شماره 14
5. مطهری، مرتضی، حماسه حسینی،ص103
   6 و 7 :رحماندوست،مصطفی،فوت کوزه گری،ج1،چاپ هفتم،1391

گردآوری:صادق خیری