اصفهان – "بقعه پير بکران" در نوع خود از بناهاي بي نظير تاريخي استان اصفهان و کشور است و کارشناسان، ارزش هنري و نوع معماري بکار رفته در گچ بري ها وکاشيکاري هاي محراب آن را با بناي "نقش جهان اصفهان " قابل قياس مي دانند.
|
|
به گزارش ايرنا، بقعه پير بکران واقع در شهري به همين نام در 15 کيلومتري جنوب شرقي فلاورجان به عنوان يکي از جاذبه هاي گردشگري اين شهرستان به شمار مي آيد.
اين بقعه که آرامگاه يکي از عرفا ومدرسين مشهور قرن هفتم هجري به نام "محمد بن بکران" معروف به "پير بکران"مي باشد در زمان سلطنت "سلطان محمد بن خدا بنده" بنا شده است.
بقعه پيربکران، محل تدريس و اشاعه مرام صوفي گري وعرفان توسط "پير بکران" بوده است و مريدانش به پاس مقام علمي و مذهبي وي پس از وفاتش در سال 712 هجري قمري مقارن با اوايل قرن هشتم هجري آرامگاه پير را بنا نهادند و در واقع شهر پير بکران شهرت خود را مديون اوست.
سبک معماري اين بنا تقليدي از معماري ساساني و طاق کسري است با اين تفاوت که طاق ايوان آن به جاي اينکه مانند طاقهاي دوره ساساني، هلالي باشد نوک دار و تيز است.
اين بنا از نظر سبک معماري به سه قسمت رواق بقعه ، صحن و آرامگاه پير بکران تقسيم مي شود.
رواق بقعه از کوچه مجاور آن به صحن بقعه منتهي مي شود و در سردر ورودي آن، کتيبه اي با تزئينات گچبري شده وجود دارد که بدليل قرار گرفتن در معرض عوامل جوي آسيب فراواني ديده است.
اين کتيبه به شماره 101 در فهرست آثار ملي به ثبت رسيده است.
صحن بقعه، محوطه محصوري است با سقف بلند که از سه قسمت شمالي،شرقي و غربي مسدود بوده و تنها از قسمت جنوبي با خارج ارتباط دارد.
ديوارهاي صحن مزين به کتيبه هايي با خط کوفي بنايي مي باشد که با ترسيم شاخ و برگ و گل و بوته به گونه اي چشم نواز آراسته شده است.
جمله اي به خط ثلث و با زمينه گچبري شده نيز درکتيبه سردر آن نوشته شده است که حکايت ازتاريخ ساخت بقعه در سال 703 هجري قمري دارد.
طاق هايي در داخل صحن وجود دارد که آيات قرآن به طرز ماهرانه اي روي آنها گچبري شده است.
در اطراف طاق سمت راست سردرپس از ذکر "بسم الله الرحمن الرحيم"، آيت الکرسي و درداخل آن نيز "سوره اخلاص " به خط کوفي ساده گچبري شده است.
آياتي از قرآن نيز در دو سطر و بر روي يکي از کتيبه هاي موجود در اطراف صحن بقعه که با ارتفاع تقريبي يک و نيم متر از سطح آن واقع شده ، حک شده است.
در همين بخش تخته سنگي قرار دارد که روي آن اثر يک فرو رفتگي مشاهده مي شود.
عموم مردم بر اين باورند که فرو رفتگي موجود،مربوط به جاي پاي "اسب حضرت الياس" است.
"پروفسور هرتسفلد" ايران شناس و مستشرق غربي درکتاب "آثار ايران " درباره بقعه پيربکران و اين تخته سنگ مي نويسد: "در سال 1923 (1341 هجري شمسي) در لنجان اثر ديگري از "ملکه سوسن" (شوشاندوخت همسريزگرد اول 399-420 ) پيدا کردم. بقعه ي پيربکران،تقليد و پيروي از طاق کسري است و بر کف آن تخته سنگي وجود دارد که بر روي آن جاي سم اسبي مشهود و منسوب به" اسب الياس پيامبر"بوده است".
اين ايران شناس ادامه داده است:"مي گويند " الياس" از اين مکان به آسمان رفته است. گويا اين سنگ قرار بوده به جاي سنگي که در معبد اورشليم وجود دارد نهاده شود و صوفي مزبور آن را تصرف نموده است".
محراب بزرگي در ضلع جنوبي صحن بقعه وجود دارد که مي توان از آن بعنوان يکي از آثار بسيار نفيس و بي نظير تاريخي ياد کرد.
آياتي از قرآن کريم در دو سطر که به طرز بسيار ماهرانه اي گچبري شده است بر روي کتيبه هلالي موجود در محراب به چشم مي خورد.
"مقبره محمد بن بکران" در ضلع شمالي صحن قرار گرفته و داخل وخارج آرامگاه با تزئيينات کاشيکاري و گچبري مزين شده است.
ايواني در قسمت فوقاني آرامگاه وجود دارد که رابط بين دو طاق نماي طرفين آن است ودر واقع قسمتي از طبقه دوم ساختمان را تشکيل مي دهد.
ديوار موجود در بين حد فاصل آرامگاه وصحن بقعه، مشبک است ودر اطراف آن نيز سنگ نوشته هايي به چشم مي خورد.
سنگ مرمري بزرگي بر آرامگاه "محمد بن بکران" نصب شده که داراي خطوط وسنگ نوشته هايي است.
از آن جمله مي توان به سنگ نوشته اي که "آيت الکرسي" به خط ثلث و به شکل برجسته در اطراف آن حکاکي شده است اشاره کرد.
"صلوات بر دوازده امام " در قسمت غربي آن حجاري شده است و در ذيل آنها نام "استاد سراج"، هنرمند حجار سنگ ديده مي شود.
اگر چه امروز به خاطر عبور راههاي مواصلاتي و ايجاد مراکز صنعتي و معدني بر شهرت شهر پيربکران افزوده شده است ولي اين گنجينه ارزشمند تاريخي به قدري مهجور مانده که به آن به چشم يک ساختمان کهنه نگاه مي شود.
به گزارش خبرنگار ايرنا فعاليت يک شرکت معدني در نزديکي اين بنا و متعاقب آن استفاده از مواد منفجره به جهت استخراج آهک، باعث ايجاد شکستگي ها و ترکهاي زيادي بر روي ديواره ها و فرو ريختن گچبري ها وکاشيکاري هاي بنا شده است .
شهرستان فلاورجان فاقد نمايندگي يا اداره ميراث فرهنگي است وبا 240 هزار نفر جمعيت در 10 کيلومتري غرب اصفهان قرار دارد.
27/6161
انتهای خبر / خبرگزاری جمهوری اسلامی (ايرنا) / کد خبر 1013332
شهر پيربكران مركز بخش پيربكران از توابع شهرستان فلاورجان بوده كه در منتهي اليه قسمت مركزي شهرستان با موقعيت جغرافيايي 32 درجه و 25 دقيقه تا 32 درجه و 36 دقيقه عرض شمالي و 51 درجه و 26 دقيقه تا 51 درجه و 36 دقيقه شرقي در 10 كيلومتري شهر فلاورجان و 20 كيلومتري شهر اصفهان با وسعت 15 كيلومتر مربع (حريم شهر) و حدود 10000 نفر جمعيت واقع گرديده است. سابقه تاريخي اين شهر به پيدايش آرامگاه و بقعه پيربكران كه متعلق به قرن هشتم هجري و از دوران سلطان اولجايتو است مي رسد. پيربكـران از علما و مدرسين و عرفا بزرگ نيمه دوم قرن هفتم هجري و نام اصلي وي محمد بوده است در اين شهرآرامگاه امامزاده زيد بن حسن بن موسي وجود داشته و زيارتگاه استراخاتون كــــه متعلق به قوم يهود است غار بنان در كوه موسي كه براي اقليت كليمي داراي احترام بسيار زيادي مي باشد نيز در شهر پيربكران قرار دارند آثار ارزشمند تاريخي اين شهر عبارتند از بقعه پيربكران – پل بابا محمود و معبد استراخاتون كه از جمله آثار بسيار نادر و كم نظير تاريخي مي باشند. عمده فعاليتهاي اقتصادي شهروندان آن كه مردماني سخت كوش و زحمتكش هستند و بدليل برخورداري از آب و خاك مناسب كشاورزي بوده كه شغل 50% از جمعيت آنرا شامل گرديده و 25% از جمعيت آن به فعاليتهاي تجاري و بازرگاني و 25% افراد ديگر به فعاليتهاي صنعتي مشغول مي باشند.
آثار تاریخی پیربکران
پیربکران دارای آثارتاریخی گرانقدر است که این بخش را به عنوان یکی از مهمترین بخش های با قدمت تاریخی در استان تبدیل کرده است ولی متاسفانه آنگوه که باید و شاید این منطقه ی زیبا و فرهنگی در کشور و حتی استان معرفی نشده است
از جمله اثار این بخش از این قرار است :
بقعه پیر بکران - پل بابامحمود - مسجد بابامحمود - مقبره استرا خاتون - امامزاده شاه ابوالقاسم - برج های روستای چهاربرج و ده ها اثر دیگر .
لازم به ذکر است که آثار ذکر شده همگی به عنوان اثر ملی ثبت شده است
نقشه بخش پیربکران
بقعه پير بكران
نمائی از داخل مقبره استراخاتون
عکس دوم
امامزاده شاه ابوالقاسم در سهروفیروزان
پل تاریخی بابامحمود
برجهای روستای چهاربرج
عکس دوم
