علل ، علایم و درمان عرق سوزی کودکان

علل ، علایم و درمان عرق سوزی کودکان

عرق سوزی کودکان از انسداد منافذ پوستی نشأت می گیرد

عرق سوز شدن نوزادان و کودکان: درمان و پیشگیری

عرق سوزی کودکان شیوع گسترده ای در نوزادان شیرخوار دارد. این عارضه که با تحریکات پوستی به وجود می آید، از انسداد منافذ پوست به وسیله ی تعریق نشأت می گیرد. بر اساس شدت عمق مسدود سازی منافذ پوست انواع مختلفی از عرق سوزی تعبیه شده است که در صورت عدم درمان زمینه ی تشکیل عفونت باکتریایی، خستگی و مرگ گرمایی را به وجود می آورد. 

عرق سوزی چیست؟

واژه ی عرق سوزی حاکی از بروز جوش ها، تاول های کوچک و قرمز رنگی دارد که بر روی سطح پوست به وجود می آید. عرق سوزی نوعی التهاب خفیف است که با انسداد  مجرای عرق شکل می گیرد.

در واقع، زمانی که مجرای عرق یا منافذ پوست به وسیله ی تعریق های مداوم مسدود گردد، نوعی تجمع تعریق در لایه های پوستی صورت می گیرد که مسبب تشکیل جوش های کوچک و برجسته بر روی سطح پوست می شود. 

پوست بدن کودکان در آب و هوای گرم و مرطوب مستعد تعریق و عرق سوزی است. البته در زمستان نیز با پوشش بدن کودک برای محافظت از سرما و تب های مزمن به موجب عفونت بدنی، عرق سوزی شکل می گیرد. 

عرق سوز شدن با عناوین مختلفی اعم از گرمی و جوش های تابستانی شناخته می شود. بهترین راه پیشگیری از به وجود آمدن عرق سوزی، جلوگیری از تعریق پوست به وسیله ی خنک کاری است. 

خنک کاری با شست و شوی مداوم با آب، باعث جلوگیری از عرق سوزی کودکان می شود

نشانه های عرق سوزی در کودکان

در اکثر موارد عرق سوزی کودکان در رده ی سنی نوزادان شکل می گیرد. علاوه بر این، عرق سوزی بر روی قسمت هایی از بدن که به طور مستقیم با لباس و دیگر اجزای بدن در ارتباط هستند اعم از گردن، شکم، ناحیه ی پوشک، بازو، قفسه سینه، باسن و زیر بغل به وجود می آید.

نشانه ی اصلی عرق سوزی در کودکان با رطوبت، برآمدگی کوچک و جوش مانند مایل به رنگ قرمز بروز پیدا می کند. 

• احساس زبری

• خارش

• بی قراری کودک

• بد خلقی های بی وقفه و غیر عادی

• گسترش رگه های قرمز از ناحیه ی ملتهب

• تورم

• درد

• ترشح چرک

• لرزش بدن کودک در شرایط غیر عادی

• افزایش دمای بدن کودک در محدوده ی 48 درجه سانتی گراد

• تورم غدد لنفاوی در ناحیه ی کشاله ی ران و زیر بغل

نشانه ی اصلی عرق سوزی کودکان، برآمدگی های جوش مانند و قرمز رنگ است

عوامل دخیل در شکل گیری عرق سوزی کودکان

عدم تکامل مجاری بدن نوزاد

در روز های ابتدایی بدو تولد کودکان، مجاری عرق بدن نوزادان به صورت جامع و کامل رشد نیافته است. بدین جهت پوست نوزادان زود رس نسبت به سایر افراد در معرض ابتلای بیشتری به عرق سوزی قرار دارند. 

همچنین کودکانی که در دستگاه انکوباتور قرار گرفته اند، مستعد عرق سوزی هستند. 

مخمّر و عفونت قارچی

متداول ترین عفونت های پوستی نوزادان، عفونت قارچی و مخمّر هستند. در اکثر موارد در راستای شیردهی مقداری از شیر مادر یا حتی شیر خشک از دهان نوزاد بیرون می آید و به سمت گردن و صورت او جاری می شود. 

بدین ترتیب رطوبت شیر منجر به شکل گیری مخمّر و در نهایت عرق سوزی می گردد. 

تحریک پوست

پوست کودکان نسبت به پوست بزرگسالان از حساسیت ویژه ای برخوردار است. در ماه های ابتدایی بدو تولد اغلب کودکان به تحریکات پوستی به خصوص در ناحیه ی گردن دچار می شوند. گردن کودکان چاق و کوتاه است لذا در طی برخورد چین های پوست گردن به بدن زمینه ی  شکل گیری رطوبت و رشد باکتری به وجود می آید. 

این نوع تحریک پوستی که در نوزادان و کودکان نوپا به وفور مشاهده می شود، اینترتریگو نام دارد. تحریک پوستی اینترتریگو به مرور زمان با رشد سر و گردن کودک برطرف می شود.

نیش استروک

نیش استروک رگ های خونی کوچکی است که در لایه های سطحی پوست نوزادان وجود دارد. این رگ های خونی اغلب به رنگ صورتی کم رنگی هستند که در روز های ابتدایی بدو تولد بروز پیدا می کنند و به موجب عدم تحریکات پوستی، بدون تداخل انسان پس از چند ماه بهبود می یابند. 

تحریک پوستی یکی از دلایل بروز عرق سوزی کودکان است

انواع مختلف عرق سوزی در کودکان

عرق سوزی در کودکان بر اساس عمق انسداد مجاری و منافذ پوست در دسته های مختلف طبقه بندی می شود. در ادامه ی مبحث انواع عرق سوزی را از عرق سوزی خفیف تا شدید به ترتیب بیان می کنیم.

میلیاریا کریستالینا

میلیاریا کریستالینا خفیف ترین و شایع ترین نوع عرق سوزی در کودکان است که در اکثر موارد نوزادان شیرخوار را درگیر می سازد. زمانی که یک نوزاد به عرق سوزی میلیاریا کریستالینا مبتلا می شود بر روی سطح پوست بدن او جوش های سفید و کوچکی بروز پیدا می کند که به وسیله ی حباب های عرق پر شده است. 

عرق سوزی میلیاریا کریستالینا به موجب عمق کم انسداد مجاری در لایه های سطحی پوست عمدتا بدون خارش و درد بهبود پیدا می کند. 

میلیاریا روبرا

عرق سوزی میلیاریا روبرا یا گرمی دانه نوعی اختلال پوستی در کودکان به خصوص شیرخواران است. این اختلال پوستی به مراتب در لایه های عمیق تر پوست به وجود می آید که با ضایعات پوستی خارش دار، توده های قرمز و غیر التهابی در مناطق مختلفی از بدن شکل می گیرد. 

میلیاریا پوسچولوسا

در مواردی احتمال دارد تاول های عرق سوزی میلیاریا روبرا به واسطه ی عفونت های پوستی از مایع های چرکی پر شوند. بدین ترتیب عرق سوزی تاول دار حاوی مایع چرکی و عفونت، میلیاریا پوسچولوسا نام دارد.

میلیاریا پروفوندا

میلیاریا پروفوندا نیز نوع دیگری از عرق سوزی در کودکان است که با شدت بیشتری در اعماق پوست نوزاد صورت می گیرد. در این نوع عرق سوزی، تعریق تجمع یافته در بدن از غدد های عرق به پوست نشأت می کند و موجب به وجود آمدن ضایعات قرمز رنگ می گردد. 

میلیاریا پروفوندا نوعی عرق سوزی در کودکان است

عوارض عرق سوزی در کودکان

مهمترین عوارض عرق سوزی کودکان، سکته ی گرمایی است. همانطور که بیان کردیم زمانی که منافذ پوست مسدود شده باشد، راهی برای تخلیه  ی عرق های زائد بدن وجود ندارد. لذا بدن در طی فرایند تخلیه ی تعریق ناکام باقی می ماند و درجه حرارت بدن او افزایش می یابد. 

عارضه ی عرق سوزی در مراحل اولیه ی بیماری، به صورت خستگی بروز پیدا می کند. سپس به موجب عدم درمان خستگی ناشی از گرما به سکته ی گرمایی مبدل می گردد. 

سکته ی گرمایی نوعی عارضه ی عرق سوزی به شمار می رود که در اثر تولید گرمای بدن فراتر از توان تحمل کودک به وجود می آید. 

بهتر است بدانید که درجه ی حرارت بدن کودک قادر است تا مرز 40 درجه ی سانتی گراد و حتی بالاتر افزایش پیدا کند. 

یکی دیگر از عوارض عرق سوزی در کودکان به عفونت پوستی اختصاص دارد. زمانی که سطح پوست بر اثر شدت گرما و عرق سوزی خراشیده شده باشد، باکتری های محیط اطراف داخل پوست نفوذ می یابند و با تشکیل عفونت سلولیتی منجر به بروز برآمدگی های سرشار از مایع عفونی، ملتهب، بزرگ و دردناک می شود. 

مهمترین عارضه ی عرق سوزی کودکان سکته ی گرمایی است

درمان عرق سوزی کودکان

برخلاف سایر عارضه های پوستی اعم از اگزما، عفونت قارچی، عفونت باکتریایی و واکنش های آلرژیک شناسایی عرق سوزی نیاز به آزمایش ندارد و به وسیله ی معاینات فیزیکی و بصری قابل مشاهده است.

نوع درمان عرق سوزی های خفیف و شدید در تمایز است. در واقع رویه ی درمان و بهبودی عرق سوزی های خفیف نیازی به استفاده از دارو ندارد. 

بهترین راه حل برای تسریع بخشی رفع عرق سوزی خفیف، خنک سازی پوست است.

در مقابل، عرق سوزی های شدید به ویژه عرق سوزی هایی که منجر به عفونت سلولیتی می شوند، برای تکمیل روند درمان نیاز به داروهای خوراکی و کرم های موضعی دارند. 

در اکثر موارد متخصص اطفال برای تسکین خارش های پوستی، محلول کالامین را تجویز می کند. همچنین پزشک به منظور جلوگیری از انسداد مجاری عرق و جلوگیری از به وجود آمدن ضایعات جدید، بر بهره گیری از لانولین بدون آب تأکید می کند. 

توجه داشته باشید که استفاده از داروهای مذکور بدون تجویز پزشک ممنوع است.

کمپرس آب سرد یکی از راه های درمان خانگی عرق سوزی کودکان است

نکات ضروری در خصوص جلوگیری از تشدید عرق سوزی کودکان

استفاده از پودر بچه برای درمان عرق سوزی چندان راه حل مؤثری به شمار نمی رود. در واقع استفاده از این پودر قبل از تعریق با خشک کردن پوست مانع عرق سوزی می شود. 

لذا توصیه می شود از مصرف پودر بچه در خصوص کاهش التهابات عرق سوزی پرهیز نمایید. زیرا این نوع پودر علاوه بر تحرک سازی ریه های کودک و ایجاد مشکلات تنفسی، منافذ پوست را مسدود می سازد و به طور مستقیم سبب افزایش درجه حرارت بدن نوزاد می شود. 

از سری درمان های خانگی و راه های کاهش عرق سوزی در کودکان می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• شست و شوی روزانه ی گردن، کشاله ی ران، باسن و زیر بغل نوزاد

• حمام وان یا دوش گرفتن های منظم

• کمپرس آب سرد

• بهره گیری از لباس های نخی، پنبه ای، نرم، سبک و گشاد 

• خودداری از مصرف پماد حاوی روغن معدنی و وازلین به موجب انسداد بیشتر منافذ پوست

• تهویه ی هوای مناسب اتاق خواب و منزل

• ماساژ پوست به وسیله ی روغن نارگیل به موجب برخورداری از خاصیت ضد میکروبی

• هیدراته سازی بدن کودک با شیردهی های منظم

گرداوری: بخش کودکان بیتوته