نامگذاری روز جهانی صلح
سازمان ملل متحد روز ۲۱ سپتامبر مصادف با ۳۰ شهریور را روز جهانی صلح اعلام کردهاست. این تاریخ در پنجاه و هفتمین جلسه مجمع عمومی انتخاب شد. در گذشته و بر اساس قطعنامه ۳۶/۶۷ به تاریخ ۳۰ نوامبر ۱۹۸۱ سومین سهشنبه سپتامبر، روز بازگشایی جلسات عادی مجمع عمومی به عنوان روز جهانی صلح انتخاب شده بود.
روز جهانی صلح در سال ۱۹۸۲، با نواخته شدن آهنگ صلح در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک آغاز شد و روز ۲۱ سپتامبر هر سال را به خود اختصاص داد؛ این روز در سال ۲۰۲۱ روی بهبود شرایط فعلی جهان در برابر کرونا متمرکز است.
به گزارش سرویس ترجمه ایمنا، روز جهانی صلح هر سال در ۲۱ سپتامبر بهمنظور قدردانی از تلاش کسانی که برای پایان دادن به درگیریها و ترویج صلح تلاش کردهاند گرامی داشته میشود. این روز روزی برای اعلام آتشبس چه در زمینههای شخصی و چه سیاسی است و در طول آن از مردم سراسر جهان دعوت میشود که حتی شده تنها برای یک روز، تمامی خصومتهای کوچک و بزرگ را کنار بگذارند.
صلح، چیزی بسیار فراتر از نبود جنگ است و میتواند حتی شامل خودداری از درگیریهای متداولی همچون وجود اختلاف بین دو عضو یک خانواده، دو همکار و یا دو همسایه باشد که به ایجاد آرامش منتهی میشود. صلح کردن با خود یا دیگران، روشن کردن بارقهای از امید برای رفع کدورتهای قدیمی و نو، نشان دادن واکنش مثبت در برابر برداشته شدن گامهای صلحآمیز از سوی دیگران، بخشیدن یکدیگر، کمک به همنوع، تلاش برای رفع اختلافات به دور از هرگونه زد و خورد، به اشتراکگذاشتن اسباببازیها توسط کودکان و لذت بردن از آرامش، همگی مقدمههایی است برای بزرگداشت روز جهانی صلح.
روز جهانی صلح محدود به یک روز نیست. صلح نیازمند ایجاد شدن است و هر روزی که در خانه، مدرسه، محل کار و هر بخشی از اجتماعات درون و برون مرزی هر محله، شهر، منطقه و کشوری، عدهای سعی داشته باشند در آرامش و دوستی کنار یکدیگر به سر ببرند میتوان آن روز را روز جهانی صلح نامید.
تاریخچه روز جهانی صلح
روز جهانی صلح در سال ۱۹۸۱و همزمان با افتتاح مجمع عمومی سازمان ملل متحد با توافق نظر تمامی اعضای این سازمان تعیین شد. اولین روز جهانی صلح در سومین سهشنبه سپتامبر ۱۹۸۲ برگزار شد و این روند تا سال ۲۰۰۱ ادامه داشت که در آن اعلام شد از سال ۲۰۰۲ به بعد روز ۲۱ سپتامبر رسماً روز جهانی صلح خواهد بود. با تعیین این تاریخ مشخص مجمع عمومی سازمان ملل اعلام کرد که از این پس ۲۱ سپتامبر روز آتشبس جهانی و پرهیز از به کار بردن هر گونه خشونت خواهد بود.
با ایجاد روز جهانی صلح، سازمان ملل متحد خود را وقف ایجاد صلح جهانی کرد و مشوق مردم شد تا برای دستیابی به این هدف همکاری کنند. این الزام در بسیاری از نقاط جهان باعث ایجاد پیشرفتهایی چشمگیر در زمینههای آرامش و صلح شخصی و ملی شد. هر چند در حال حاضر مناطق بسیار وجود دارند که از آرامش و صلح بیبهره ماندهاند، رویداد روز جهانی صلح تاکنون به بهبود وضعیت میلیونها انسان در سراسر جهان کمک کرده است.
روز جهانی صلح در حالت کلی تاریخ مشترکی در اختیار کل بشریت قرار میدهد تا بهانهای باشد بر این که تمامی انسانها، فارغ از هر نوع تفاوت در نژاد و رنگ و زبان و دین، به صلح متعهد شوند و در ایجاد فرهنگ صلح، دوستی و آرامش سهم خود را ایفا نمایند.
روز جهانی صلح برای اولین بار در سال ۱۹۸۲ تعیین شد. این روز در پنجاه و هفتمین جلسه مجمع عمومی سازمان ملل و بر اساس قطعنامه ۶۷/۳۶ در تاریخ ۳۰ نوامبر ۱۹۸۱ انتخاب شد. زنگ صلح مطابق هرسال روز ۲۱ سپتامبر در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک زده خواهد شد. این زنگ از سکههای اهدایی کودکان از تمام قارهها به جز آفریقا ساخته شده است. در کنار این زنگ نوشته شده است: زنده باد صلح مطلق جهانی
نماد روز جهانی صلح
رایجترین نماد روز جهانی صلح کبوتری است که شاخهای از زیتون به منقار دارد. کبوتر سفید در تمامی ادیان یهودیت، مسیحیت و اسلام نشانه صلح است. کبوتر همچنین میتواند بیانگر "امید به صلح" یا "حمل پیشنهاد صلح از شخصی به شخص دیگر" باشد و شاخه زیتون پیام صلحی است که کبوتر با خود حمل میکند. کبوتر در نماد روز جهانی صلح همیشه در حال پرواز نشان داده میشود تا نقش خود را به عنوان پیامرسان صلح به مردم یادآوری کند.
نماد صلح جهانی، سه خط و یک دایره است. برای اولین بار از این نماد در روز جمعه مقدس سال ۱۹۵۸ استفاده شد. صدها هزار نفر در لندن گرد هم آمدند تا اعتراض خود را علیه ساخت سلاحهای هستهای نشان دهند. طراحی نماد
صلح از ترکیب دو حرف انگلیسی D و N تشکیل شده است. این حروف سرواژههای دو کلمه انگلیسی به معنی خلع سلاح هستهای است.
این الفبا توسط دریانوردان برای ارسال و دریافت پیام مورد استفاده قرار میگیرد. در گذر زمان، طرح سه خط و یک دایره به عنوان نمادی عمومی برای صلح و آرامش استفاده شد و بیشتر مردم آن را سمبل صلح میدانند.
فعالیتهای روز جهانی صلح
روز جهانی صلح روزی است که در آن مردم سراسر جهان با شرکت در فعالیتهای مختلف سعی در توسعه تمامی رویدادهایی با محوریت صلح و دوستی دارند. دامنه این رویدادها از گردهماییهای خصوصی تا برگزاری کنسرتها و انجمنهای عمومی متفاوت است.
در این روز همچنین مجمع جوانان "روز صلح" که یک گفتگوی بین نسلی است و توسط جوانان تأثیرگذار از فرهنگهای مختلف برگزار میشود، معضلات قریبالوقوعی که معیشت و هستی بشر را مورد تهدید قرار داده است را مورد بحث و بررسی قرار میدهند و به جستجوی راهکارهایی برای ایجاد آیندهای میپردازند که در آن آرامش بشر در سراسر سیاره زمین تضمین شود.
علاوه بر این سازمانهایی مانند Roots & Shoots که یک برنامه بینالمللی زیستمحیطی و بشردوستانه مخصوص جوانان است در روز جهانی صلح مشارکت گستردهای از خود نشان میدهند و با حرکات نمادینی همچون آزادسازی صدها کبوتر به بزرگداشت اهمیت صلح و آزادی میپردازند. افرادی با پیشینههای مختلف مذهبی نیز در روز جهانی صلح به سخنرانیهای انگیزشی و پررنگ کردن اهمیت صلح برای جوامع مختلف اقدام میکنند.
روز جهانی صلح ۲۰۲۱
روز جهانی صلح هر سال با موضوع متفاوتی گرامی داشته میشود. این روز در سال ۲۰۲۰ با موضوع "برقراری صلح با کمک یکدیگر" برگزار شد تا بهانهای باشد برای ترویج امید و مهربانی در دوران سخت شیوع کرونا در جوامع سراسر دنیا. در سال ۲۰۲۱ نیز همانطور که جهان در حال بهبود یافتن از بیماری سهمگین کووید -۱۹ است، بشر نیاز دارد خلاقانهتر و جامعتر در مورد چگونگی کمک به افزایش بازدهی و روند بهبود جهانی از ویروس کرونا بیاندیشد و در این فکر باشد که چگونه میتواند جهان را به دنیایی برابرتر، عادلانهتر، پایدارتر و سالمتر تبدیل کند.
روز جهانی صلح سال ۲۰۲۱ با موضوع "بهبود بهتر برای جهانی برابرتر و پایدارتر" برگزار خواهد شد، چرا که هر چند در بعضی مناطق جهان مردم در حال دریافت دوز بوستر واکسن خود هستند، حدود ۱۰۰ کشور وجود دارد که هنوز دوز اول را نیز به طور کامل دریافت نکردهاند و در بعضی مناطق جهان نبود امکان دسترسی به مراقبتهای بهداشتی مناسب برای بسیاری از مبتلایان به کرونا بسیار خطرآفرین است.
بدین ترتیب در سال جاری، آتشبس جهانی در کنار تمرکز روی اقدامات بشردوستانه برای مقابله با درگیریهای منطقهای، روی بهبود سریع افراد مبتلا به کرونا برای دریافت درمانهای نجاتبخش و واکسینه شدن متمرکز است چرا که همهگیری کووید -۱۹ با گسترش تبعیضاتنژادی و نفرتپراکنی همراه بوده است و جهان نیاز دارد بداند که انسانها دشمن یکدیگر نیستند، بیماری همه را درگیر میکند و برای مقابله با ویرانیهای ناشی از کرونا لازم است که بشر با خود، با دیگران، با طبیعت، با محدودیتهای موقت و الزامی، با تفکرات سبز و دوستدار محیط زیست، با اقتصاد سبز، با اقدامات لازم برای کاهش اثرات آبوهوایی و با تمامی آنچه که باعث بهبود جهان میشود صلح کند. صلح و روز جهانی صلح در سال ۲۰۲۱، با مقابله با نفرتپراکنیها و شایعهپراکنیهای آنلاین و آفلاین، همچنین گسترش مهربانی، امید و انصاف در کنار تلاش برای بهبودی برگزار خواهد شد.
شعار روز جهانی صلح ۲۰۲۰
شعار روز جهانی صلح ۲۰۲۰ از سوی سازمان ملل با عنوان برقراری صلح با کمک یکدیگر انتخاب شده است.
هدف روز جهانی صلح
روز جهانی صلح به صلح اختصاص دارد، این روز به نبود جنگ و خشونت میپردازد و گاهاً منجر به به یک آتشبس موقت در مناطق جنگی برای دسترسی به کمکهای انساندوستانه میشود. این روز اولین بار در سال ۱۹۸۲ برپا شد، و از آن زمان توسط بسیاری کشورها، گروههای سیاسی، گروههای نظامی و افراد مختلف ادامه یافتهاست.
عشق و نفرت
جای تأمل دارد که میبینیم به همان میزان که عشق و نفرت از ابتدای آفرینش تاکنون در تاریخ بشر تکرار شده است، جنگ و صلح نیز در داستان زمین و زمینیان، حضور داشته آن قدر که هیچ فصلی از کتاب خاطرات انسان، بدون این مفاهیم پیش نرفته است.اینکه در این دنیای پر از جنگ و هیاهو یک روز را بدون دغدغه جنگ و آشوب بگذرانیم یک رؤیای دست نیافتنی نیست.
مفهوم صلح در دوران معاصر
در ادبیات قدیم پارسی صُلح هممعنای لغت آشتی و به معنای مقابل حرب و جنگ آمده است، در دوران معاصر مفهوم صلح گسترش یافته و با تفکرهای شرق آسیایی و بعدها تفکرات مسیحی که صلح درونی را معرفی کردهاند آمیخته شدهاست در این مفهوم صلح شرایطی آرام، بیدغدغه و خالی از تشویش، کشمکش و ستیز است. صلح یک آرمان جهانی تلقی میشود، صلح یک مفهوم مطلق نیست و میتواند بسته به دیدگاه دینی و فرهنگی تعریف متفاوتی داشته باشد به همین ترتیب از جنبههای مختلفی میتوان صلح را مطالعه کرد. شامل مسائل مربوط به جنگ، خلع سلاح و کنترل تسلیحات نظامی و سایر موضوعات.
آشتی و صلح به معنی نبود جنگ نیست
به گفته باروخاسپینوزا صلح به معنی نبود جنگ نیست بلکه فضیلتی است که از نیروی جان مایه می گیرد و همانطور که آزادی به چم زندانی نبودن نیست صلح هم به چم نبود جنگ نیست، مفهوم صلح را با آتشبس نباید اشتباه گرفت. آتش بس به وضعیتی اطلاق میشود که در آن طرفین درگیر در یک مناقشه به صورت یک طرفه یا دو طرفه تحت شرایط خاص از جنگیدن دست میکشند. صلح به معنای پایان دادن به مناقشه و قطع جنگ میباشد.رسیدن به صلح در یک جنگ به طور کلی به دو روش میسر است. جنگیدن و وادار کردن طرف مغلوب به پذیرش صلح خود یکی از راههای رسیدن به صلح است که به صلح رومی معروف است. در این وضعیت طرف پیروز و یا مجموعهای از قدرتهای بیطرف شرایطی را به عنوان شرایط صلح تنظیم میکنند که معمولاً به نفع سمت پیروز است. راه دیگر رسیدن به صلح با کمک مذاکرات سیاسی و یا فعالان صلح است. آرمان جهانی صلح دوستان حفظ صلح در سطح جهان است ولی در واقعیت همیشه جنگها و مناقشات وجود داشتهاند و به وجود میآیند و آنچه صلح دوستان دنیا به دنبالش هستند ترک مناقشات و برقراری صلح در این مناقشات است.
کم رنگ شدن روزافزون صلح و عدالت جهانی
در روزگاری، صحبت از صلح جهانی است که خشونت و جنگ، ترور و تروریسم، فقر و مهاجرت، بی خانمانی و آوارگی، استبداد و خودکامگی بسیاری از دولتها و حکومتها، نقض مکرر و مستمر حقوق بشر و نهادینه شدنِ آن در بسیاری از مناطق جهان، شورش ها و اختلافات مذهبی و قومی، تحریم های بین المللی دارویی، بهداشتی و غذائی علیه بسیاری از کشورها، برخلاف منشور ملل متحد و میثاق های بین المللی و تعهدات بین المللی دولتها - کم رنگ شدنِ روزافزون صلح و عدالت جهانی و بین المللی و اخطارها و هشدارهای سازمان های بین المللی، حقوق بشری و حقوقدانان و کارشناسان بین المللی در این باره ؛ همه و همه بیانگر فاصله و نشانه های نگران کننده بین وضعیت موجود و تاسف بار کشورها و جهان و وضعیتِ مطلوب و عدالت خواه و صلح جوی جهانی است و خود، زنگ خطری بر وضعیت مزبور و لزوم برون رفت از بحران ها و نابهنجاری های سیاسی و حقوقی داخلی و بین المللی کشورها و تلاش نهادین و فراگیر برای حرکت در مسیر " صلح و عدالت پایدار و جهانی" است، آنگونه که زیبندۀ این روز بعنوان " روز جهانی صلح " باشد.
کرونا و صلح در 1400 شمسی
از نکات قابل توجه در بحث های روز جهانی صلح امسال جدای کرونا توجه به نفرت پراکنی و شایعه پردازی در فضای مجازی است که نشان می دهد مفهوم صلح نیاز به باز تعریف دارد و دیگر نمی توان تنها در مقابله با جنگ و خشونت یا اعلام آتش بس محدود کرد چنان که برای امسال از «مقابله با نفرتپراکنیها و شایعهپراکنیهای آنلاین و آفلاین» هم گفته شده به اضافۀ گسترش مهربانی، امید و انصاف در کنار تلاش برای بهبودی.
هرچند صلح، کلمه ای عربی است اما به معنی امروزین و ترک مخاصمه و جنگ و معادل قرآنی آن «سلم» است و مشهورترین آیه هم آیه 61 سورۀ انفال: « و اگر به صلح گراییدند، تو نیز به آن گرای و به خدا توکل کن». صلح، یک مفهوم حقوقی هم دارد که همچنان به کار می رود و آن واگذاشتن حق است به دیگری یا صرف نظر کردن چندان که از صلح امام حسن علیه السلام مراد می شود و شاید راز نپرداختن به صلح در فرهنگ ما به اندازۀ بها دادن به مقاومت و جهاد تلقی تسلیم از آن باشد به گونه ای که «سازش» هم بار منفی دارد: نه سازش، نه تسلیم... صلح امام حسن اما با تعبیر «نرمش» توصیف می شود. اصطلاحی که در سال 92 و بر سر توافق هستهای هم به صورت رسمی با صفت «قهرمانانه» رایج شد اگرچه قبل تر عنوان فرعی کتابی بود که آیت الله خامنهای پیش از انقلاب به پارسی برگردانده بودند: « صلح امام حسن؛ پرشکوه ترین نرمش قهرمانانه تاریخ».
با این حال به لحاظ اشارات متعدد قرآن به قتال و جهاد، این تلقی درگرفته که اسلام، جنگ را بر صلح ترجیح می دهد و به دلیل اختلافات متعدد دیگر اسلام با مسیحیت و اشتهار عیسی مسیح به پیامبر صلح، اسلام در نقطۀ مقابل قرار می گیرد. نکتۀ قابل توجه اما این است که در 19 جنگ پیامبر اسلام (9 غزوه و 10 سریه)، از سپاه او 151 تَن و از سپاهیان مقابل 132 نفر کشته شدند. یعنی مجموع کشته های قریب 20 جنگ، کمتر از 300 نفر است که سهم هر جنگ را تنها 15 نفر قرار می دهد. حال آن که اگر بنا بر جنگ و خشونت بود شمار کشته ها بسا بیشتر می بود. دور از ذهن نیست که برخی از خوانندگان این متن آن را تشریفاتی و شعاری و اقداماتی از این دست را بی حاصل بدانند و یادآور شوند چرا پس جهان همچنان در آتش جنگ و خشونت و نابرابری می سوزد؟
بهترین پاسخ را مولانا و قرن ها قبل داده است:
تو مگو همه به جنگ اند و زِ صلحِ من چه آید
تو یکی نئی، هزاری، تو چراغ خود برافروز!
علت نامگذاری روز جهانی صلح :
در ۱۹۸۱ از سوی مجمع عمومی سازمان ملل روز جهانی صلح به ثبت رسید و دو دهه بعد یعنی در سال۲۰۰۱، مجمع عمومی به اتفاق تمامی آرا این روز را بدون خشونت و آتش بس تعیین کرد. در سال ۲۰۲۰ نیز هفتاد و پنجمین سالگرد روز جهانی صلح جشن گرفته می شود ، در این روز با گسترش همدردی و مهربانی سعی دارند جهانی عاری از جنگ بسازند ، پیش از این قرار بود این سال ، سال شنیدن و یادگیری باشد اما با آمدن ویروس کووید _۱۹ در تلاش هستند تبعیض نژاد و نفرت را از جهان بزدایند .
منابع:
https://www.beytoote.com/art/decorum/international3-day3-peace.html
https://www.imna.ir/news/523573
https://www.imna.ir/news/445395
https://www.irna.ir/news/84476927
https://jadvalyab.ir/blog
https://hodhod.ca/